ค่าจากการประเมินภาวะการแข็งตัวของเลือดง่ายและการพยากรณ์โรคของผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีอาการรุนแรงและอาการวิกฤตในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยบูรพา

Hypercoagulation parameters and prognosis of COVID-19 patients with severe and critical symptoms in Burapha University Hospital

Abstract

บริบท ผู้ป่วยติดเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 หรือโควิด-19 มีรายงานพบค่าจากการประเมินภาวะการแข็งตัวของเลือดง่าย ซึ่งจะทำให้อาการและอาการแสดงของโรคโควิด-19 มีความรุนแรงมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง และเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของค่าจากการประเมินภาวะการแข็งตัวของเลือดง่ายและปัจจัยอื่น ๆ ต่อการเสียชีวิตภายใน 21 วัน การใช้เครื่องช่วยหายใจ และการเกิดภาวะอวัยวะภายในร่างกายล้มเหลวหลาย ระบบของผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีอาการรุนแรงหรือมีอาการวิกฤต วิธีการศึกษา การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ภาคตัดขวางแบบย้อนหลังในผู้ป่วยโรคโควิด-19 อายุ ตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไปที่ได้รับการรักษาแบบผู้ป่วยใน โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยบูรพาระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2564 ถึง 31 ธันวาคม 2564 และมีอาการของโรคระดับรุนแรงหรือระดับอาการวิกฤตในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่งขณะรักษา ตัวอยู่ในโรงพยาบาลจำนวน 55 ราย ผลลัพธ์หลัก คือ ความสัมพันธ์ของค่าจากการประเมินภาวะการแข็งตัวของเลือดง่ายในผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีอาการรุนแรงหรืออาการวิกฤต กับการเสียชีวิตภายใน 21 วัน การใช้เครื่องช่วยหายใจ และการเกิดภาวะอวัยวะภายในร่างกายล้มเหลวหลายระบบ ผลลัพธ์รอง คือ ปัจจัยอื่น ๆ ที่มีผลต่อการพยากรณ์โรคโควิด-19 วิเคราะห์หาปัจจัยที่มีความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต การใช้เครื่องช่วยหายใจ และการเกิดภาวะอวัยวะภายในร่างกายล้มเหลวหลายระบบของกลุ่มตัวอย่างด้วยสถิติ Simple logistic regression กำหนดนัยสำคัญทางสถิติเป็น p < 0.05 ผลการศึกษา ผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่อาการรุนแรงหรืออาการวิกฤตมีอายุเฉลี่ย 64.40 ปี ค่า D-dimer มีค่ามัธยฐาน คือ 319.56 ng/mL ค่า fibrinogen มีค่ามัธยฐานคือ 423 mg/dL พบว่าร้อยละ 72.77 ของผู้ป่วยมีค่าจากการประเมินภาวะการแข็งตัวของเลือดง่าย ผู้ป่วยกลุ่มนี้มีความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูงขึ้น 2.8 เท่า (p = 0.219) ความเสี่ยงต่อการใช้เครื่องช่วยหายใจสูงขึ้น 4.8 เท่า (p = 0.154) และความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะอวัยวะภายในร่างกายล้มเหลวหลายระบบสูงขึ้น 2.0 เท่า (p = 0.317) ผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของปอดจากภาพรังสีทรวงอก มากกว่าร้อยละ 50 มีความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูงขึ้น 10.5 เท่า (p = 0.001) ความเสี่ยงต่อการใช้เครื่องช่วยหายใจ สูงขึ้น 12.3 เท่า (p = 0.001) และ ความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะอวัยวะภายในร่างกายล้มเหลวหลายระบบสูงขึ้น 6.0 เท่า (p = 0.009) ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองมีความเสี่ยงต่อการใช้เครื่องช่วยหายใจสูงขึ้น 6.7 เท่า (p = 0.027) สรุป ผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีอาการรุนแรงหรืออาการวิกฤตส่วนใหญ่จะมีค่าจากการประเมินภาวะการแข็งตัวของเลือดง่ายร่วมด้วย ซึ่งผู้ป่วยที่มีภาวะนี้มีแนวโน้มที่จะมีการพยากรณ์โรคที่เลวกว่าผู้ป่วยที่ไม่ได้มีลักษณะดังกล่าว นอกจากนี้ปัจจัยที่มีผลชัดเจนที่สุดต่อการพยากรณ์โรคที่เลว คือ ความผิดปกติของปอดจากภาพรังสีทรวงอก  Context: Patients infected with SARS-CoV-2 or COVID-19 are associated with hypercoagulability which increase severity of the symptoms of COVID-19, especially in hospitalized COVID-19 patients with severe and critical symptoms. Objective: The purpose of this study was to evaluate the association of hypercoagulability and other factors with death within 21 days, use of ventilators, and multiple organ dysfunction in COVID-19 patients with severe and critical symptoms. Materials and Methods: This study is a retrospective cross-sectional study. The study included 55 COVID-19 patients with severe or critical symptoms at any given time while hospitalized, aged 15 years old and over and have a history of treatment in Burapha University Hospital, from January 1, 2021 to December 31, 2021. Primary outcomes are the association of hypercoagulability with death within 21 days, use of ventilators, and multiple organ dysfunction in COVID-19 patients with severe or critical symptoms. Secondary outcomes are other factors affecting the COVID-19 prognosis. The simple logistic regression was used for analysis of the study outcomes. A p-value of < 0.05 was significant. Results: The average age of Covid-19 patients with severe or critical symptoms is 64.40 years old. An median value of D-dimer and fibrinogen is 319.56 ng/mL and 423 mg/dL, respectively. 72.77 % of Covid-19 patients with severe or critical symptoms have hypercoagulability. These patients are 2.8 times higher risk of death than the patients without hypercoagulability (p = 0.219), 4.8 times higher risk of using a ventilator (p = 0.154) and 2.0 times higher risk of multiple organ dysfunction (p = 0.317). The patients with more than 50 percent of lung abnormality on chest radiograph had 10.5 times higher risk of death (p = 0.001), 12.3 times higher risk of using a ventilator (p = 0.001) and 6.0 times higher risk of multiple organ dysfunction (p = 0.009). Cerebrovascular disease patients had a 6.7 times higher risk of using a ventilator (p=0.027). Conclusions: COVID-19 patients with severe or critical symptoms tend to have hypercoagulability and worse prognosis than patients without this condition. The most obvious factor for poor prognosis is a more than 50 percent of lung abnormality on chest radiograph.