การจัดทำทะเบียนวัตถุและการสื่อความหมายเพื่อออกแบบนิทรรศการ ณ พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน วัดบางแตน อำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี

Abstract

          การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ( Research and Development practice ) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสำรวจคุณลักษณะทางวัฒนธรรมและบริบทของชุมชนบางแตนเพื่อนำมาเป็นข้อมูลประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของพิพิธภัณฑ์ 2) เพื่อออกแบบโปรแกรมสำหรับจัดทำระบบทะเบียนวัตถุทางวัฒนธรรมของวัด 3) จัดทำกระบวนการการสื่อความหมายเพื่อออกแบบนิทรรศการหมุนเวียนและกิจกรรม โดยมีระเบียบวิธีดำเนินการวิจัย คือ การจัดการความรู้ การจัดการระบบวัฒนธรรมอย่างมีคุณภาพ หลักการบริหารจัดการพิพิธภัณฑสถานนานาชาติหลักการสื่อสารและปฏิบัติการ การสื่อความหมาย วิธีการดึงดูดนักท่องเที่ยว และหลักการออกแบบนิทรรศการและกิจกรรม          ผลของการวิจัยพบว่าบ้านบางแตนได้ชื่อตามพื้นที่มีแตนชุกชุมปรากฏคุณลักษณะและคุณค่าโดดเด่นด้านมรดกวัฒนธรรม คือ 1) คุณค่าด้านประวัติศาสตร์ บางแตนอยู่ในมณฑลปราจีนบุรี สมเด็จพระสังฆราชเจ้าเสด็จตรวจการคณะสงฆ์มณฑลปราจีนบุรีในวันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2492) คุณค่าวิถีชีวิต สังคมประกอบด้วยชุมชน ผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์ ไทย จีน ลาว 3) คุณค่าด้านความงามที่ปรากฏในศาสนสถานของวัดบางแตน ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2433 โดยเฉพาะอุโบสถมีภาพจิตรกรรมฝาผนัง 4) ปรากฏภูมิปัญญาหลากหลาย 5) ความเชื่อมโยง ประเพณีแห่พระทางน้ำที่เชื่อมความสามัคคีทั้งในและนอกชุมชน ข้อมูลข้างต้นนี้จะนำไปขยายความในพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดบางแตน ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2534 แต่ด้วยมีวัตถุทางวัฒนธรรมมาก ผู้วิจัยจึงได้ทำระบบทะเบียนวัตถุสู่โปแกรมอัตโนมัติเพื่อนำไปออกแบบการสื่อความหมายในนิทรรศการถาวร และการออกแบบนิทรรศการหมุนเวียน ซึ่งกำหนดกลุ่มแก่นเรื่องว่า “บางแตนถิ่นบ้านเรา นานเนาหลวงพ่อคุ้ม ชุมชนตลาดเก่า เรื่องเล่าเครื่องสังเค็ดเบ็ดเตล็ดกิจกรรม น้อมนำรักบางแตน” พร้อมออกแบบต้นแบบหนังสือคู่มือนำชมและแผ่นพับประชาสัมพันธ์           This research was conducted in Research and Development practice which were made to. 1.) study and explore Cultural significance Values and context of Bang Tan Community for gathering the information of their local history for their own museum. 2.) design the program for collecting and making the registration on the cultural objects. 3.) interpret on the cultural objects in order to design the Exhibition and activities to rotate. The criterion considerate in knowledge management, cultural heritage management, cultural system for quality management, the 5international council of museum, communication in theory and practice, model of interpretation for tourist attraction and exhibition design.          The results of this research were investigated the 5 of Cultural Significances Values included 1) Historical Value 2) Social Value 3) Aesthetic Value 4) Scientific Value 5) Association Value, then gathering through the texts of museum. The Vernacular Museum of Wat Bang Tan, researcher developed the program for Cultural Objects and Object ID cards Of the Museum which was designed by the new easily program model for conducting the registration. And for the interpretation, it was applied by using the Model of Communication in Theory and Practice, Tourist Attraction to interpret and present origin, tale, role and duty, use and benefit, type, category, making tour brochure, information sign, direction sign, Also the researcher designed the Exhibition in Vernacular Museum of WatBangTan by presenting the content respectively from the theme setting of focusing on intellectual cultural values which were self-sufficiency and included with notable quality of Bang Tan people about their goodwill and bravery under the slogan BANG – TAN TIN BAN RAO NAN NAO LUANG PHO KUM CHUM CHON TALAD KAO RUEANG LAO KRUENG SANG KED BETTALED KITJAKAM NOMNUM RAK BANG – TAN (Bang Tan our home, ancient Luang Phokum, Oldy market commune house shop, Sangked narrative, diverse activities, Hometown loving and awareness.)