การทดลองสร้างงานนาฏศิลป์ร่วมสมัยจากแนวคิดการใช้กระบวนการละครแบบร่วมสร้าง
An Experimental Study of Contemporary Dance Based on Devising Theatre
Abstract
บทความวิจัยนี้เป็นการทดลองสร้างงานนาฏศิลป์ร่วมสมัยจากแนวคิดการใช้กระบวนการละครแบบร่วมสร้าง เพื่อสร้างตัวอย่างและกระตุ้นให้นิสิตเกิดความรู้ ความเข้าใจในวิธีการสร้างงานนาฏศิลป์ร่วมสมัย จนสามารถร่วมกันสร้างการแสดงชุด start โดยใช้กลุ่มตัวอย่างนิสิตในสาขาวิชานาฏศิลป์ร่วมสมัย จำนวน 7 คน ผ่านการทดลองฝึกปฏิบัติจากการทดลองสร้างงาน ประกอบไปด้วย 1) แบบฝึกหัดการสร้างงานที่เริ่มจากการหาแรงบันดาลใจจาก งานศิลปะ เพลง หนังสือนิทานกลับมุม 2) แบบฝึกหัดการละลายพฤติกรรม 3) แบบฝึกหัดการสื่อสารทางด้านร่างกายโดยใช้ท่าเต้นจากทักษะการเต้นที่นิสิตถนัด 4) แบบฝึกหัดการพูดเพื่อการสื่อสาร 5) แบบฝึกหัด ด้นสดกับอุปกรณ์ และด้นสด การเคลื่อนย้ายพื้นที่ และร่วมกันแก้ไขพัฒนาข้อบกพร่องร่วมของทีมนักแสดง ผลการวิจัยพบว่า เกิดตัวอย่างจากแบบฝึกหัดการทดลองสร้างการแสดงชุด start ได้สำเร็จ และสามารถพัฒนาศักยภาพของตนเอง ผ่านกระบวนการละครแบบร่วมสร้าง แบ่งได้เป็นสองด้านคือ 1) ทักษะทางความถนัดจากการเคลื่อนไหวร่างกาย นิสิตสามารถใช้ร่างกายเป็นเครื่องมือที่จะพัฒนาให้ตนเองเป็นนักเต้นที่มีคุณภาพได้ โดยเฉพาะนิสิตรู้จักการปรับใช้พื้นที่บนเวทีผ่านการเต้นจากเทคนิคท่าเต้นของตนเองเข้าใจการใช้ร่างกายจนสามารถนำมาประยุกต์ใช้และสร้างท่าเต้นที่ซับซ้อน ท่าเต้นที่สื่อสารผ่านร่างกายได้ 2) ด้านความคิด นิสิตเริ่มเข้าใจวิธีการสร้างงานร่วมสมัยอย่างเป็นเหตุเป็นผลจากการพูดคุย ถามตอบ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นในระหว่างการสร้างงาน เป็นตัวของตัวเอง พูดในสิ่งที่ตนเองคิด ทั้งในเรื่องของความเชื่อ ทัศนคติอย่างเปิดเผย เกิดการวิพากษ์วิจารณ์จากประเด็นที่ศึกษา อย่างตรงไปตรงมา ยอมรับฟังและเคารพความคิดเห็นของผู้อื่น มีวุฒิภาวะทางความคิดที่มากขึ้น เกิดการพัฒนาความสัมพันธ์ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในกระบวนการละครแบบร่วมสร้าง เกิดสังคมประชาธิปไตยจากการแฝงกระบวนการเรียนรู้เรื่องประชาธิปไตยในขั้นตอนการผลิตการแสดง อีกทั้งยังสร้างพลเมืองที่ดีมอบแก่สังคมในทาง อ้อมอีกด้วย This study aimed to experiment with creating contemporary dance works from the concept of using co-create processes. The samples were seven contemporary dance students who had passed production training, including devising theatre production, 1) inspiration-seeking from artworks, songs, the book named Politically Correct Bedtime Stories or Ni Tan Klab Mum, 2) ice-breaking practice, 3) practice on communication through dancing posture, 4) communicative speaking practice, 5) improvised exercises with equipment and improvised space movement and cooperation in solving shared defect of the performer team. The results were that a contemporary dance model named “Start” was successfully created. The sample students were able to develop two aspects of their potential through a co-create drama process. The first aspect was body movement skills. It was found that the sample students were able to use their bodies effectively to become good dancers. They were able to apply their dancing techniques to blocking. They understood using their bodies to choreograph complicated dancing postures to communicate the message to the audience. The second aspect was thought. It was found that the sample students were able to learn the rationale of contemporary dance creation through their conversation, questioning and answering, and opinion sharing during the task. They gained self-confidence, and they were courageous to express their thoughts regarding beliefs and attitudes openly. They were more confident to learn and to criticize the studied issues directly. They respected others’ ideas. They became more cognitively mature, and they developed interpersonal skills, which is an essential element of devising theatrical work creation. The democratic atmosphere was enhanced through the production process, which eventually indirectly led to a democratic citizen.References
กลุ่มเราเข้าใจ. (2552). ศิลปะยาใจ ศิลปะเพื่อการเยียวยาจิตใจเด็กที่มีเชื้อเอชไอวี. ดีวีดี เผยแพร่บทเรียนการทำงานจากประเทศไทย (2548-2552). กรุงเทพฯ : มูลนิธิสัมมาอาชีวะ.
นพมาส แววหงส์. (2553). ปริทัศน์ศิลปะการละคร. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ภาควิชาศิลปการละคร คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มัทนี รัตนิน. (2546). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับศิลปะการกำกับการแสดงละคอนเวที. พิมพ์ครั้งที่ 1. โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สมพร ฟูราจ. (2554). Mime: ศิลปะท่าทางและการเคลื่อนไหว. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย. (2547). ศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.
Alison Oddey. (1994). Devising Theatre a practical and theoretical handbook. Newyork.: Routledge Taylor & Francis Group LONDON AND NEWYORK.
Emma Govan, Helen Nicholson, Katie Normington. (2007). Making a Performance. Milton Park.: Abingdon Berlin-born artist: Walking on water สืบค้นเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2559. จาก https://www.dailymail.co.Uk/news/article-2212611/Tree-mendous-Inside-art-installation-lets-walk-waterleaping-Log-log.html.
James Finn Garner. (2548). นิทานกลับมุม. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
Johanna Basford. (2558). Secret Garden. กรุงเทพฯ : An Inky Treasure Hunt and Colouring Book. Layered tulle tanks. (2557). สืบค้นเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2559. จาก https://www.marieclaire.com/fashion/advice/g1515/louis-vuitton-yayoi-kusama
คอลิด มิดำ. นักแสดงละครเวที. สัมภาษณ์ 2 กันยายน 2559
พิเชษฐ กลั่นชื่น. สัมภาษณ์ 18 ตุลาคม 2559
สินีนาฎ เกษประไพ. สัมภาษณ์ 9 ตุลาคม 2559
อภิรักษ์ ชัยปัญหา. สัมภาษณ์ 3 สิงหาคม 2559