การศึกษาศิลปะ "ฮูป" ฝาผนังในเขตพื้นที่แขวงหลวงพระบาง สปป.ลาว เพื่อประยุกต์ ใช้ในการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ ประเภทของที่ระลึก

A Study of Mural Art in Luangprabang Laos Pro Laos Prd for Applied Design and Development of Souvenir Products

Abstract

วัตถุประสงค์ของงานวิจัยในครั้งนี้มี 3 ประเด็น คือ 1) เพื่อการศึกษาและรวบรวม ข้อมูลด้านศิลปะฮูปฝาผนังของวัดต่างๆ ในเขตพื้นที่แขวงหลวงพระบาง 2) เพื่อการศึกษา และวิเคราะห์ทางด้านอัตลักษณ์ศิลปะรูปฝาผนัง เพื่อนำมาประยุกต์ใช้กับผลิตภัณฑ์ของที่ระลึก 3) เพื่อการศึกษาแนวทางการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ประเภทของที่ระลึก ในการสำรวจข้อมูลผู้วิจัยได้เลือกเขตพื้นที่แขวง พื้นที่แขวงหลวงพระบางมาเป็นการศึกษาจากการสำรวจข้อมูลวัดในพื้นที่แขวงหลวงพระบางทั้งหมด 29 แห่ง พบว่ามีวัดจำนวน 6 แห่ง ที่ยังรักษาอัตลักษณ์ในด้านข้อมูลศิลปฮูปฝาผนัง ดังนั้นผู้วิจัยจึงได้ใช้เป็นกลุ่มตัวอย่างในการวิจัยจากการวิเคราะห์ด้านอัตลักษณ์ศิลปะรูปฝาผนัง ผู้วิจัยได้จำแนกลักษณะของรูปฝาผนัง ตามวัสดุที่ใช้ในการสร้างงานศิลปะออกเป็น 3 ประเภท คือ ฮูปแต้มสี รูปพอกคำ และธูปติดแก้วสี นอกจากนั้นผลในการศึกษายังพบว่า ในการนำรูปฝาผนังมาประยุกต์ใช้ในการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ของที่ระลึกที่เหมาะสมกับแหล่งท่องเที่ยวในเขตพื้นที่แขวงหลวงพระบาง คือ ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากผ้าทอมือและกระดาษสา ดังนั้นผู้วิจัยจึงได้ดำเนินการพัฒนาเพื่อเป็นผลิตภัณฑ์ต้นแบบตามกระบวนการออกแบบ คือ การออกแบบร่างแนวความคิดผลิตภัณฑ์เบื้องต้น การเขียนแบบรายระเอียด ในการทดลองสร้างต้นแบบผลิตภัณฑ์ และการประเมินความคิดเห็นโดยการนำใช้แบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 50 คน คือ กลุ่มผู้เชี่ยวชาญและผู้ผลิต จำนวน 10 คน กลุ่มผู้จำหน่าย จำนวน 15 คน และกลุ่มผู้บริโภค จำนวน 25 คน โดยได้ทำต้นแบบผลิตภัณฑ์และผ่านการประเมินในระดับคะแนนเฉลี่ยมาก จากผลการทําวิจัยในครั้งนี้สามารถสรุปได้ว่า ศิลปะฮูปฝาผนังสามารถที่จะประยุกต์ใช้ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ประเภทของที่ระลึกได้ แต่สิ่งที่สำคัญควรพิจารณาถึงความเหมาะสมในการคัดเลือกฮูปฝาผนังมาใช้ซึ่งบางอย่างนั้นเกี่ยวกับความเชื่อที่ผู้คนในท้องถิ่นให้ความเคารพบูชาและไม่ควรนำมาใช้ สำหรับด้านการประยุกต์ใช้ผ้าทอและกระดาษสาพบว่า เป็นวัสดุที่มีความเหมาะสมและสามารถขึ้นรูปทรงร่วมกับวัสดุอื่นได้ อีกทั้งผ้าทอและกระดาษสายังเป็นวัสดุที่มีการผลิตมากในแขวงหลวงพระบาง ซึ่งมีปริมาณที่เพียงพอกับกระบวนการผลิตในระยะยาว นอกจากนั้นในการประยุกต์ใช้งานศิลปะฮูปฝาผนัง ยังเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่สามารถจะเผยแพร่งานศิลปะอันเป็นมรดกของชาติ ให้ออกไปสู่สังคมภายนอกในยุคสมัยปัจจุบันได้ The objectives of the study are 1) To study and collect the mural art data in the temples in Luangprabang Province 2) To study and analyze the identity of mural art for applying as products in term of souvenirs 3) To study the designing guidelines and develop the products as the souvenirs. The researcher chooses Luangprabang Province as the study area. From the 29 temples survey in Luangprabang Province there were 6 temples used identity mural art. For this reason the researcher used it as the samples for this study From the analyzing of identity mural art the researcher classified the types of mural art in term of art materials into 3 parts as mural painting gold leaf stencil and mirror mosaic Then, the study found that the used of mural art applying in term of designing development product as souvenir was in the area of Luangprabang province. This type of products was as cloth weaves and mulberry paper. Therefore the researcher developed it as the original product under the procedures of designing such as the designing of the body of basic product concept the detail writing, the test of designing product, and the opinion evaluation by the questionnaire from the 50 samples such as 10 experts and producers 15 distributors and 25 consumers. The product evaluation the high score. The results of this study concluded that the mural art can applied for product design development in term of souvenirs. But the important aspect it was necessary to consider for using mural art in term of appropriation because of local people beliefs and adoration. The applying for the used of cloth weaves and mulberry paper found that the appropriate material and can be made with other material. Moreover cloth weaves and mulberry paper was produced more was adequate for the uses in Luangprabang province. Besides of this, the applying for the uses of mural art was a way that can be distributed the country treasure arts into the actual public.