การศึกษาและพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์การแกะสลักหินของท้องถิ่นภาคตะวันออกตอนล่าง

Studies on the Development of the Pattern of Rock Carving on the Lower Eastern Region

Abstract

การวิจัยเรื่อง การศึกษาและพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์การแกะสลักหินของท้องถิ่นภาคตะวันออกตอนล่าง เป็นการวิจัยผสมผสานระเบียบวิธีวิจัย (Combined Research) มีการศึกษาจากการสำรวจภาคสนาม เอกสารทางประวัติศาสตร์ และสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวร้องไห้ทราบถึง งานแกะสลักหินของท้องถิ่นภาคตะวันออกตอนล่าง มีจุดเริ่มต้นจากชาวจีนที่แหลมแท่น ตำบลแสนสุข (บ้านหนองมนเดิม) จังหวัดชลบุรี ในราวตอนปลายรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากนั้นได้แพร่หลายไปที่ตำบลอ่างศิลา ตำบลเสม็ด ตำบลหนองรี ตำบลบ้านสวน และตำบลบ้านบึงตามลำดับ งานแกะสลักหินระยะแรก เป็นผลิตภัณฑ์สำหรับใช้สอยภายในครัวเรือน และประกอบพิธีทางความเชื่อของชาวจีนเดิม ได้แก่ โม่ และ ป้ายฮวงซุ้ย ต่อมาจึงพัฒนารูปแบบงานแกะสลักเป็นครก ลูกนิมิต ใบเสมา ตามแบบวิถีไทย อีกทั้งรูปแบบทำขึ้นส่วนใหญ่ ได้รับการสืบทอดจากบรรพบุรุษ ไม่มีการเปลี่ยนแปลงในทางกรรมวิธี และกลวิธี ช่างส่วนมากจะกระทำตาม ๆ กันด้วยรูปแบบคล้าย ๆ กัน การพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์การแกะสลักหิน ควรมีวิธีดำเนินการเป็น 2 แนว คือ ประการแรก อนุรักษ์ สืบสาน รูปแบบดั้งเดิม ประการที่สอง ถ่ายทอดและพัฒนารูปแบบใหม่ โดยอาศัยวิธีการวิจัยและพัฒนา เข้ามาช่วยให้เกิดผลสัมฤทธิ์เพื่อนำไปสู่การปฏิบัติจริงได้ กับทั้งขจัดปัญหาและอุปสรรคที่มีผลต่อการพัฒนารูปแบบ ได้แก่ การออกแบบ วัสดุช่าง เครื่องมือ อุปกรณ์ รวมถึงการวิจัยแบบเฉพาะทางเป็นอาทิ ให้ปัจจัยข้างตันมีส่วนสนับสนุน เกื้อกูล การพัฒนารูปแบบให้เจริญก้าวหน้าทันการเปลี่ยนแปลงของสังคมและยุคโลกาภิวัฒน์ ทั้งนี้ผลสำเร็จจะเกิดขึ้นได้มากน้อยเพียงใด ไม่ได้อยู่ที่สิ่งใดสิ่งหนึ่ง แต่ขึ้นอยู่กับทุกปัจจัยที่บูรณาการเข้ามาหากัน  This was a combined research conjoining of field trip study, documentary study and interview to investigate the local rock carving in the eastern region. It was found that the original local on was the Chinese community setting at Laem Tan, Saen Suk Sub-district (former Nong Mon), Chonburi Province around the end of the reign of Rama the Fifth. Then. the carving was respectively extended to Ang-Sila, Samed. Nong Ree, Ban Suan, and Ban Bung Sub-districts. Prior rock carving was intentionally for kitchenware and Chinese-believed subjects such as millstone and memorial name post in front of tombs. Then, the forms of the carving were changed to be mortar and other Buddhism ritual objects: moreover, almost of the forms and styles were derived from their ancestors without changing in the detail and process. In conclusion, rock carving product should be improved in two streams: conservative and renovate using research and development approaches to make these two streams practical. In addition, the obstacles, affecting product modernization such as design, material, equipment and specific study would also be eliminated by those approaches. After applying those approaches into the production process, the product's form should be compatible with the changing world and globalization. Nevertheless, how effective the outcome was could not be depended on only one particular factor; it had to be the outcome derived from all factors merged.