การสำรวจและศึกษาแหน่ง ข้อมูลพื้นฐานทางศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาพื้นถิ่นในภาคตะวันออก (ศิลปกรรม - ศิลปหัตถกรรม)

A SURVEY AND OF THE BASIC SOURCES OF ARTS, CULTURE AND LOCAL WISDOM IN THE EASTERN REGION. (FINE ARTS AND HANDICRAFT)

Abstract

การวิจัยแหล่งข้อมูลพื้นฐานทางศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาพื้นถิ่นในภาคตะวันออก พื้นที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้แก่ เทศบาล และองค์การบริหารส่วนตำบลหรือ อบต. โดยเน้นความสำคัญเขตพื้นที่ อบต. ครอบคลุม 8 จังหวัด ได้แก่ ชลบุรี จันทบุรี ตราด ระยอง ปราจีนบุรี นครนายก สระแก้วและฉะเชิงเทรา พิจารณาเห็นว่า รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช 2540 ระบุว่า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ย่อมมีหน้าที่บำรุงรักษาศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น หรือวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น ประเด็นคือ ยังขาดการศึกษาวิจัยแหล่งข้อมูลพื้นฐานทางศิลปวัฒนธรรม ในเขตพื้นที่รับผิดชอบอย่างเป็นรูปธรรม ดำเนินการรวบรวม จัดแบ่งลักษณะประเภท และเผยแพร่ไปยังองค์การบริหารส่วนตำบล หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การวิจัยครั้งนี้กระทำ โดยการศึกษาจากเอกสารและการสำรวจเก็บข้อมูลภาคสนามกลุ่มตัวอย่างในภาคตะวันออก 8 จังหวัด ได้ผลการวิจัยออกเป็น 4 ด้าน คือ 1. ปัจจัยพื้นฐานมีบทบาทต่อรูปแบบศิลปกรรมและศิลปหัตถกรรมในเขตเทศบาลหรือเขตเมืองและนอกเมืองของ อบต. มีความแตกต่างกัน ชุมชนเมืองเป็นศูนย์กลางความเจริญมีการเปลี่ยนแปลงทางรูปแบบของศิลปะและวัฒนธรรมมากกว่าพื้นที่เขตนอกเมือง มีปัจจัยเกื้อหนุนทั้งด้านลักษณะตำแหน่งที่ตั้งเมืองและการเป็นมณฑลศูนย์กลางการปกครอง 2. ศิลปกรรม : จิตรกรรม – ประติมากรรม : บรรทัดฐานจากเมืองหลวงมีอิทธิพล ต่อรูปแบบศิลปกรรมแบบประเพณีนิยมในเมือง พบอิทธิพลศิลปกรรมแบบจีนได้เข้ามามีบทบาทแฝงเร้น และบูรณาการกับศิลปกรรมภาคตะวันออก จิตรกรรมฝาผนังแบบพื้นถิ่น มีเอกลักษณ์ของภูมิภาคมากกว่าในเขตเมือง และนิยมสร้างประติมากรรมอนุสรณ์บนเส้นทางเดินทัพอันเป็นลักษณะเฉพาะทางภูมิศาสตร์ 3.ศิลปกรรม : สถาปัตยกรรม อาคารทางพุทธศาสนามีความเป็นต้นแบบของท้องถิ่น โดยเฉพาะพระอุโบสถ มีการพัฒนาอาคารที่พักอาศัยแบบ “บังกาโล” (bungalo) ตากอากาศรองรับการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวในมณฑลการปกครองสมัยรัชกาลที่5มีอิทธิพลตะวันตกเป็นลักษณะร่วมสมัยกลุ่มอาคารลักษณะต่าง ๆ 4. ภูมิปัญญาพื้นถิ่น : ศิลปหัตถกรรม : การแกะสลักหิน เป็นภูมิปัญญาดั้งเดิม มีเอกลักษณ์ในท้องถิ่น รวมถึง การทอเสื่อและการจักสาน มีต้นแบบจากชนต่างวัฒนธรรมดั้งเดิมส่วน การผลิตอัญมณีและเครื่องประดับเป็นแหล่งผลิตสำคัญของประเทศ มีการสืบทอดและพัฒนาไปสู่ระดับสากล กล่าวโดยรวม ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า ศิลปกรรมทางจิตรกรรมประติมากรรมสถาปัตยกรรมและภูมิปัญญาพื้นถิ่นทางศิลปหัตถกรรมระยะแรก ได้รับอิทธิพลจากชนต่างวัฒนธรรมหลายเชื้อชาติ และพัฒนาเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของท้องถิ่นในระยะต่อมา  The study was conducted to investigate basic of arts, culture and local wisdom in two government administrative areas-municipality areas and Social District Government Organization areas-on the eastern region. It was particularly emphasized on SDGO areas in eight provinces. They are Chonburi, Chantaburi, Trad, Rayong, Prachinburi, Nakhonnayok, Sra Kaew and Chachengsao. According to the Constitution of Thailand, B.E. 2540, it is stated that the local government organization's duty is to preserve and maintain the local arts, custom, wisdom and culture. However, due to the lack of the research studying basic sources of arts and culture in concrete, the study aimed to collect, categorize and distribute the data about this to SDGO and related organizations. The study was conducted by means of document study and field survey of the samples in the eight provinces. The finding of the study could be classified into four aspects. They are; 1. Basic factors: Basic factors have the influence on the styles of arts and handicraft in municipality areas or town areas and SDGO areas or remote areas differently. Town municipality, as the central areas of progress, have changed more in the styles of arts and handicraft than those in the remote areas, they were many minor influenced factors such as the location of town sites and the administrative government centralization. 2. Fine arts in painting and sculpturing: It was found that the criteria from Bangkok have the influence over the styles of painting and sculpturing as the public favor in town areas. Also, the Chinese arts have hidden influenced and combined with the local eastern region arts. It is favorable to build the monument along the army route signify the specific political geography. 3. Fine arts in architecture: Buddhist buildings represented the original local architecture especially the Ubosot. Moreover, there was the improvement of the bungalow style buildings to supply the tourism development. Also, it was found that the western architecture styles during the King Rama V's reign were found in many kind of buildings. 4. Local wisdom in handicraft: The stone carving is the original local wisdom and its unique is truly distinctive. These local. crafts also included mat weaving and bamboo strip weaving. These crafts originated from the different cultural peoples. In addition, the eastern region in the significant production center of gems and jewelry making in Thailand. These arts have been passed on the improved from local style too more international style. In conclusion, the finding showed that the arts in Painting. Sculpturing, architecture and local wisdom, in the first stage, was influenced by the different cultural group of people in the area and then developed to be its own unique styles.