การพัฒนาตัวแบบกระบวนการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและเชิงสร้างสรรค์: กรณีศึกษาจากการพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนเชิงวัฒนธรรมและเชิงสร้างสรรค์ 3 ชุมชน
Development of Cultural and Creative Tourism Development Model: Case Studies of Cultural and Creative Tourism Development in 3 Communities
Keywords:
การสร้างสรรค์, กระบวนการสร้างสรรค์, การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม, การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์, Creativity, Creative Process, Cultural Tourism, Creative TourismAbstract
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพใช้วิธีการผสมระหว่างการทบทวนเอกสารแบบการทบทวนวรรณกรรมแบบพรรณาความเพื่อให้ได้ตัวแบบเชิงแนวคิดกระบวนการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและเชิงสร้างสรรค์ และ การเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนามในชุมชนตัวอย่าง 3 ชุมชน ได้แก่ ชุมชนตลาดริมน้ำคลองแดน จังหวัดสงขลา ชุมชนริมน้ำจันทบูร จังหวัดจันทบุรี และ ชุมชนย่านบางลำพู จังหวัดกรุงเทพมหานครฯ เป็นกรณีศึกษา ด้านกระบวนการ ในการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยใช้เทคนิคการหาแบบแผนแบบยืดหยุ่น การวิเคราะห์ข้อมูลและการสรุปผล ใช้วิธีการวิเคราะห์โดยการอุปนัย และโดยการเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างกระบวนการพัฒนาการท่องเที่ยวจากกรณีศึกษาและตัวแบบเชิงแนวคิดในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและเชิงสร้างสรรค์และได้เป็นตัวแบบกระบวนการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งมีขั้นตอนดำเนินการ 8 ขั้นตอน ตัวแบบกระบวนการพัฒนาดังกล่าวผ่านการตรวจสอบความถูกต้องโดยผู้เชี่ยวชาญและผู้นำการพัฒนาการท่องเที่ยวในชุมชนพบว่ามีความเป็นไปได้ที่จะใช้พัฒนาและสามารถสร้างการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและเชิงสร้างสรรค์ที่มีคุณภาพและมีคุณค่า This research is qualitative research using a combination of documentary research methods utilizing narrative literature reviews to derive a conceptual model of cultural and creative tourism development process and field data collection in 3 sample communities in 3 provinces; Klong Daen Floating Community, Songkla; Chanthaboon Riverside Community, Chanthaburi; Banglumpoo Community, Bangkok, as case studies on cultural and creative tourism development processes utilizing flexible pattern matching technique. Data analysis and conclusion using inductive analysis method and comparative analysis method was conducted in comparing the findings from the cultural and creative tourism development processes gathered from the case studies and the conceptual model for cultural and creative tourism development to derive the cultural and creative tourism development process model. The development process model is validated by experts and community tourism development leaders and deemed feasible to implement in the development and creation of cultural and creative tourism with quality and value creation.References
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (2558). ยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวไทย พ.ศ. 2558 – 2560. กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.
กรมการท่องเที่ยว. (2561). แผนยุทธศาสตร์พัฒนาการท่องเที่ยว พ.ศ. 2561 - 2564 ของ กรมการท่องเที่ยว. กรุงเทพฯ: วีไอพี ก๊อปปี้ปริ้น
ภูริวัจน์ เดชอุ่ม. (2556). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์: กรอบแนวคิดสู่แนวทางการปฏิบัติสำหรับ ประเทศไทย. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร ฉบับภาษาไทย, 33(2), 331-362.
สุดแดน วิสุทธิลักษณ์, พิเชฐ สายพันธ์, อรอุมา เตพละกุล และธีระ สินเดชารักษ์. (2556). การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (Creative Tourism). กรุงเทพฯ: องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน.
Csikszentmihalyi, M. (1999). Implications of a system perspective for the study of creativity. In R.J. Sternberg (Ed.), The handbook of creativity, New York: Cambridge.
Dziewanowska, K. (2015). Dimension of Real and Virtual Consumer Experiences. UW Faculty of Management Working Paper Series 9 (40), University of Warsaw, Faculty of Management Press.
Finke, R. A., Ward, T. B., & Smith, S. M. (1992). Creative cognition: Theory, research, and Applications, The MIT Press.
Florida, R. (2002). The Rise of Creative Class: And how it is transforming work, leisure, community and everyday life. New York, Basic Book.
Gruszka, A., & Tang, M. (2017). The 4P’s Creativity Model and its application in different fields. Handbook of the Management of Creativity and Innovation: Theory and Practices, World Scientific Publishing Co., Pte., Ltd..
International Council of Monuments and Sites, (1999). International Cultural Tourism Charter: Managing Tourism at Places of Heritage Significance. Adopted by ICOMOS at the 12th General Assembly in Mexico, October 1999. Retrieved May, 17 2018, from https://www.icomos.org/ charters/tourism_e.pdf.
Karayilan, E., & Cetin, G. (2016). Tourism Destination: Design of Experiences. The Handbook of Managing and Marketing of Experiences. Emerald Group Publishing Limited.
Lash, H., & Urry, J. (2008). Economies of Signs and Space (Introduction). Journal of Economic Sociology, 9(4), 49–55.
McKercher, B., & du Cros, H. (2002). Cultural tourism: The partnership between tourism and cultural heritage management. Routledge.
Montuori, A., & Donnelly, G. (2017). Transformative Leadership. In J. Neal (Ed.), Handbook of Personal and Organizational Transformation, Springer.
Ohridska-Olson, R., & Ivanov, S. (2010). Creative tourism business model and its application in Bulgaria. Proceedings of the Black Sea Tourism Forum ‘Cultural Tourism – the Future of Bulgaria’, Varna, Bulgaria. Retrieved May, 25 2017, from http://culturalrealms.typepad.com/ files/creativetourismbm_article_1_lr.pdf.
Osborne, A. (1963). Applied Imagination: Principles and procedures of creative thinking. New York: Charles Scribner’s Sons.
Pine, J., & Gilmore, J. (1999). The experience economy: work is theatre & every business a stage. Harvard Business Press.
Pine, J., & Gilmore, J. (2013). The experience economy: past, present, and future. Handbook on the Experience Economy. Edward Elgar Publishing.
Richards, G. (2010). Increasing the Attractiveness of Places Through Cultural Resources. Tourism Culture & Communication, 10(1), 47-58.
Richards, G. (2011). Creativity and tourism: The State of the Art. Annals of Tourism Research, 38(4),1225-1253.
Richards, G. (2015). Creative Tourism Trend Report Volume 1, Arnhem: ATLAS.
Richards, G. (2018). Cultural tourism: a review of recent research and trends. Journal of Hospitality and Tourism Management, 36, 12–21.
Richards, G., Duif, L. (2018). Small Cities with Big Dreams Creative Placemaking and Branding Strategies. New York: Routledge.
Richards, G., Marques, L. (2012) Exploring creative tourism: Introduction. Journal of Tourism Consumption and Practice, 4(2), 1-11.
Richards, G., & Raymond, C. (2000), Creative tourism, ATLAS News, 23, 16–20.
Richards, G., & Wilson, J. (2006). Developing creativity in tourist experiences: a solution to the serial reproduction of culture?. Tourism Management, 27, 1209–23.
Runco, M., & Jaeger, J. (2012). The Standard Definition of Creativity. Creativity Research Journal, 26(1), 92-96.
Sadler-Smith, Eugene. (2015). Wallas four stage model of the creative process: More than meets the eye?. Surrey Business School, University of Surrey.
Scott, J. (1990). A matter of record: Documentary sources in social research. Cambridge: Polity Press
Sternberg, R. J., & Lubart, T. I. (1999). The concept of creativity: Prospects and paradigms. In R. J. Sternberg (Ed.). Handbook of creativity, Cambridge University Press.
Sundbo, H., & Sorensen, F. (2013). Introduction to the experience economy. Handbook on the experience economy, Edward Elgar Publishing Limited.
UNESCO. (2006). Towards Sustainable Strategies for Creative Tourism. Discussion Report of the Planning Meeting for 2008 International Conference on Creative Tourism. Santa Fe, New Mexico, USA., October 25th–27th, 2006, Retrieved January,11 2018, from http://unesdoc.unesco.org/images/0015/001598/159811e.pdf.
Wallas, G. (1926). The Art of Thought, New York: Harcourt Brace.
Whyte, B., Hood, T., & White, P. (eds.). (2012) Cultural and Heritage Tourism: A Handbook for Community Champions. Federal Provincial Territorial Ministers of Culture and Heritage, Canada.
Yencken, D. (1988). The creative city, Meanjin, 47(4), 597-608.
