ผลของศิลปะบำบัดต่อการปรับตัวของญาติผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะท้าย
The Effect of Art Therapy on the Adaptation in Family Caregivers of Terminal Cancer Patients
Keywords:
ศิลปะบำบัด, การปรับตัว, ญาติผู้ดูแล, มะเร็งระยะท้าย, art therapy, adaptation, family caregivers, Terminal CancerAbstract
ศิลปะบำบัดเป็นทางเลือกหนึ่งของการช่วยเหลือบุคคลที่มีปัญหาด้านจิตใจ ผ่านการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะที่สะท้อนได้ถึงความรู้สึกนึกคิดของบุคคล การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบการปรับตัวของญาติผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายที่เข้าร่วมกิจกรรมศิลปะบำบัดกับกลุ่มที่ไม่ได้เข้าร่วมกิจกรรมศิลปะบำบัด จากญาติผู้ดแลผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายจำนวน 40 คน ตามเกณฑ์ที่กำหนด แบ่งเป็นกลุ่มทดลองที่ได้รับการเข้าร่วมกิจกรรมศิลปะบำบัดจำนวน 3 ครั้ง และกลุ่มควบคุมที่ไม่ได้เข้าร่วมกิจกรรมฯ กลุ่มละ 20 คน โดยทั้งสองกลุ่มมีความคล้ายคลึงกันในเรื่อง เพศและอายุ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล และแบบสัมภาษณ์การปรับตัวของญาติผู้ดูแลในการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่เจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังมีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ .73 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณา และการทดสอบที (independent t-test) ผลการศึกษา พบว่า ญาติผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายที่เข้าร่วมกิจกรรมศิลปะบำบัดมีคะแนนเฉลี่ยการปรับตัวสูงกว่ากลุ่มที่ไม่ได้เข้าร่วมกิจกรรมฯอย่างมีนัยสำคัญ (t = 38.25, p < 0.01) โดยพบว่า มีการปรับตัวด้านบทบาทหน้าที่มากที่สุด ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าศิลปะบำบัดช่วยส่งเสริมให้ญาติผู้ดูแลของผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายมีการปรับตัวได้ดีขึ้น ดังนั้น ข้อเสนอแนะสำหรับทีมสุขภาพควรนำศิลปะบำบัดไปประยุกต์ใช้ในญาติผู้ดูแลของผู้ป่วยมะเร็งระยะท้าย เพื่อส่งเสริมให้ญาติผู้ดูแลสามารถปรับตัวได้มีประสิทธิภาพต่อไป Art therapy is an alternative way to help people with psychological problems. by created of art works can reflected the feeling of a person. The purpose of this quasi-experimental study was to compare an adaptation in family caregivers of terminal cancer patients who join art therapy activities class with standard care. The sample consisted 40 family caregivers of patients with terminal cancer were purposively sampled based on specific criteria. They were divided into 2 groups (20 each group) and each group had similar characteristics in terms of sex and age level. First group were assigned to join the art therapy activities 3 times and another were receive standard care. The research instruments included a demographic data recording form and an interview form for gathering adjustment data from the terminal chronic disease patients’ caregiving [Cronbach’s alpha co-efficient =.73]. The data were analyzed by descriptive statistics and independent t-tests. The results showed the statistical significant different in art therapy caregiver group and experimental group achieved a significantly higher mean adjustment scores than control group (t = 38.25, p < 0.01) and that experimental group found high scores of role function adaptation. According this study art therapy can promote caregivers to adaption. Therefore, health team should apply art therapy to adjust effectively in families of terminal cancer patients.References
Chua GP, Pang GSY, Yee ACP, Neo PSH, Zhou S, Lim C, et al. Supporting the patients with advanced cancer and their family caregivers: what are their palliative care needs? BMC Cancer. 2020; 20: 768.
Glajchen M. Physical well-being of oncology caregivers: An important quality of life domain. Semin Oncol Nurs. 2012; 28(4): 226-35.
Pottie CG, Burch KA, Thomas LP, Irwin SA. Informal caregiving of hospice patients. J Palliat Med. 2014; 17(7): 845-56.
Maltb KF, Sanderson CR, Lobb EA, Phillips, JL. Sleep disturbances in caregivers of patients with advanced cancer: A systematic review. Palliat Support Care, 2017; 15(1): 125-40.
Krug K, Miksch A, Peters-Klimm F, Engeser P, Szecsenyi J. Correlation between patient quality of life in palliative care and burden of their family caregivers: a prospective observational cohort study. BMC Palliat Care. 2016; 15: 4.
พิมพ์พนิต ภาศรี, ทแสงอรุณ อิสระมาลัย, อุไร หัถกิต. ทรรศนะของครอบครัวและความต้องการการช่วยเหลือในการดูแลผู้ป่วย มะเร็งระยะสุดท้าย. วารสารสภาการพยาบาล. 2558; 30(4): 57-71.
เพ็ญศิริ มรกต, กิตติกร นิลมานัต, เยาวรัตน์ มัชฌิม. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการปรับตัวของญาติผู้ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่เจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง. วารสารสภาการพยาบาล. 2556; 30(2): 33-45.
แพงพรรณ เท่าสาร, พัชราภรณ์ เจนใจวิทย์. การปรับตัวของครอบครัวที่มีสมาชิกเจ็บป่วยด้วยโรคมะเร็งระยะสุดท้าย. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ. 2561; 36(2): 167-75.
Vaartio-Rajalin H, Santamäki-Fischer R, Jokisalo P, Fagerström, L. Art making and expressive art therapy in adult health and nursing care: A scoping review. Int J Nurs Sci. 2021; 8(1): 102-19.
Kaimal G, Carroll-Haskins K, Mensinger JL, Dieterick-Hartwell R, Manders E, Levin WP. Outcomes of art therapy and coloring for professional and informal caregivers of patients in a radiation oncology unit: A mixed methods pilot study. Eur J Oncol Nurs. 2019; 42:153-161.
พิมจันทร์ ภูแก้ว, จิณห์จุฑา ชัยเสนา ดาลลาส, ชนัดดา แนบเกษร. ผลของกลุ่มบำบัดด้วยศิลปะต่อความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองของผู้ป่วยโรคจิตเภท. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้าจันทบุรี. 2562; 30(2): 123-33.
รัฐ ลอยสงเคราะห์. ผลของศิลปะบำบัดต่อการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้ติดสารเสพติดชาย สถาบันธัญญารักษ์ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2552.
นิดารัตน์ ชูวิเชียร. ผลของศิลปบำบัดต่อความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองของเด็กวัยรุ่นที่ถูกล่วงละเมิดทางเพศ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). เชียงใหม่ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2550.
Kramer E. Art as Therapy: Collected Papers. USA: Jessica Kingsley Publishers; 2001.
บุญใจ ศรีสถิตย์นรากูร. ระเบียบวิธีการวิจัยทางพยาบาลศาสตร์. กรุงเทพฯ: ยูแอนด์ไออินเตอร์มีเดีย จำกัด; 2553.
Polit DF, Beck CT. Nursing Research: Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice (9th ed). Philadelphia: Lippincott Williams and Williams; 2012.
Cohen J. Statistical power analysis. Curr Dir Psychol Sci. 1992; 1(3): 98–101.
ชูศรี วงศ์รัตนะ. เทคนิคการใช้สถิติเพื่อการวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 13). กรุงเทพฯ: ศูนย์หนังสือจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย; 2560.
Noh JA, Geum WS, Kim NY, Choi MY, Park EJ, Kim JH, et al. Satisfaction for art therapy in the cancer patients and their family: An experience of Y Cancer Center. Family and Counselling. 2016; 6: 77-86.
Kim N, Kim S-J, Jeong G.-H, Oh Y, Jang H, Kim A-L. The Effects of Group Art Therapy on the Primary Family Caregivers of Hospitalized Patients with Brain Injuries in South Korea. Int J Environ Res Public Health. 2021; 18: 5000.
Snyder K, Malhotra B, Kaimal G. Team value and visual voice: Healthcare providers’ perspectives on the contri-butions and impact of Art Therapyin pediatric hematology/oncology clinics. Arts Psychother. 2021; 75: 101808.
Ciasca EC, Ferreira RC, Santana C LA, Forlenza OV, dos Santos GD, Brum PS, et al. Art therapy as an adjuvant treatment for depression in elderly women: A randomized controlled trial. Braz J Psychiatry. 2018; 40(3): 256-63.
Park S, Song H. The art therapy experiences of patients and their family members in hospice palliative care. Korean J Hosp Palliat Care. 2020; 23(4): 183-97.
Choi YS. Hermeneutic phenomenological understanding on lived experience of art therapists who performed art therapy with cancer patients and their families in hospice palliative care [master’s thesis]. Seoul: Seoul Women’s University in Korean; 2017.
Lefèvre C, Ledoux M, Filbet M. Art therapy among palliative cancer patients: aesthetic dimensions and impacts on symptoms. Pall Supp Care. 2016; 14: 376–80.