ปัจจัยส่วนบุคคลและการรับรู้ความเชื่อด้านสุขภาพที่มีผลต่อพฤติกรรมการป้องกันภาวะน้ำหนักเกินของนิสิตปริญญาตรี มหาวิทยาลัยบูรพา

Personal Factors and Health Beliefs Perception Factors Affecting Behaviors for Preventing Overweight among Bachelor's Degree Students, Burapha University

Abstract

พฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกินเป็นพฤติกรรมสุขภาพที่มีส่วนช่วยป้องกันโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคที่ เกิดจากพฤติกรรมการดำเนินชีวิต หรือ กลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงสำรวจเพื่อศึกษาปัจจัยการรับรู้ความเชื่อดา้นสุขภาพที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกินของนิสิตปริญญาตรีมหาวิทยาลัยบูรพา กลุ่มตัวอย่างคือ นิสิตปริญญาตรี 393 คน เก็บข้อมูลในเดือน กุมภาพันธ์ 2566 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา หาความแตกต่างของค่าเฉลี่ยด้วย t-test และ ANOVA หาความสัมพันธ์ด้วยสัมประสิทธิ์ สหสัมพันธ์แบบ Pearson การวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นแบบเดี่ยว และพหุ ผลการศึกษาพบว่า พฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกินนิสิตปริญญาตรีมีระดับแตกต่างกันตาม เพศ ชั้นปี คณะที่ศึกษา และประวัติการเป็นกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ในครอบครัว อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เมื่อวิเคราะห์สหสัมพันธ์ Pearson ระหว่างการรับรู้เกี่ยวกับภาวะน้ำหนักเกินตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพกับพฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกิน พบว่าการรับรู้อุปสรรคต่อการมีพฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกินมีความสัมพันธ์ทางลบกับพฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกินอย่างมีนัยสำคัญ (r = -0.399, p < 0.001) ส่วนการรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้ำหนักเกิน การรับรู้ความรุนแรงของภาวะน้ำหนักเกิน การรับรู้ประโยชน์ที่จะได้รับ เมื่อมีพฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกิน และการรับรู้แรงจูงใจให้ปฏิบัติพฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกิน ไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมป้องกัน ภาวะน้ำหนักเกิน จากนั้นวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นพหุคูณหาปัจจัยทำนายพฤติกรรมป้องกัน ภาวะน้ำหนักเกิน พบปัจจัยที่ร่วมทำนายพฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกินของนิสิตปริญญาตรีมหาวิทยาลัยบูรพา ได้แก่ การรับรู้อุปสรรคต่อการปฏิบัติพฤติกรรมป้องกันภาวะน้ำหนักเกิน เพศ ชั้น ปี และกลุ่มคณะที่ศึกษา โดยทั้ง 4 ปัจจัย ร่วมกันมีอิทธิพลทำนายได้ร้อยละ 22.2  A prevention behavior for overweight, a major preventive health behavior, could prevent susceptibility to noncommunicable diseases (NCDs). The purpose of this survey-based descriptive research was to study overweight prevention behaviors and factors associated with preventive health behaviors among bachelor’s degree students at Burapha University. The questionnaires modified in accordance with the theory of the Health Belief Model were given to 393 bachelor’s degree students at Burapha University randomly in February, 2023. Data were analyzed descriptive statistics, by t-test, ANOVA, Pearson correlation, and multiple linear regression. The results were as follows: First, bachelor’s degree students with different sex, year class, faculty and family history of NCDs had significantly different preventive behaviors at the 0.05 level. Next, perceived barriers to preventive behaviors were statistically significantly correlated with preventive behavior (r = -0.399, p < 0.001), while perceived susceptibility to overweight, perceived severity of disease caused by overweight, perceived benefits of preventive behaviors and cues to action were not correlated with preventive behavior. Finally, perceived barriers to preventive behaviors, sex, year class, and faculty could co-predict the overweight prevention behaviors of bachelor’s degree students at 22.2%