ปจจัยที่มีอิทธิพลตอพฤติกรรมการแสวงหาสารสนเทศ

Abstract

Abstract The aim of this study is to investigate factors affecting information-seeking behavior of users’ information needs in different contexts of needs and situations of environments. A conceptual framework based on Wilson (1981), Wilson (1994), Ellis (1989), Kuhlthau (1993), Marchionini (1995), Johnson (1997), and Liu and Yang (2004) is employed to analyze influencing factors and barriers that users may encounter in their information needs while accessing, seeking, and using information. The major findings indicate that three factors influencing the information-seeking process consist of those related information seekers, the contexts of needs (information sources), and the manner of interaction with the search systems. However, the information seekers have played the most important role in information-seeking all situations. This is in accordance with results from recent information-seeking research which analyzed information needs from the user perspective, as opposed to the system perspective. With the advent of mobile devices, the information seekers can access information sources anytime and anywhere. Although it is a challenge to study users’ behavior in the context of new technologies, the researcher recommends that the models be applied and tested with the new innovative paradigm. Moreover, the researcher suggests other models for doing empirical future research. บทคัดยอ วัตถุประสงค์ของการศึกษาครั้งนี้ เพื่อค้นหาแสวงหาปัจจัยที่มีผลกระทบ ต่อพฤติกรรมการแสวงหาสารสนเทศของผู้ใช้ ที่ต้องการสารสนเทศในบริบทที่ แตกต่างกัน ผู้วิจัยใช้ 7 ตัวแบบพฤติกรรมการแสวงหาสารสนเทศ (1) วิลสัน (1981) (2) วิลสัน (1994) (3) เอลลิส (1989) (4) คัลเธา (1993) (5) มาร์ชิโอนีนี (1995) (6) จอห์นสัน (1997) และ (7) หลิวและหยาง (2004) เป็นกรอบแนวความคิด เพื่อการวิเคราะห์ปัจจัยและอุปสรรคที่มีอิทธิพลต่อผู้แสวงหาสารสนเทศขณะที่กำลังดำเนินการค้นหาสารสนเทศที่ต้องการ ผลการวิเคราะห์พบสามปัจจัยที่สำคัญประกอบด้วย (1) ผู้แสวงหาสารสนเทศ(2) บริบทที่ต้องการสารสนเทศ และ (3) การปฏิสัมพันธ์กับระบบการค้นหาสารสนเทศอย่างไรก็ตาม ผู้แสวงหาสารสนเทศเป็นปัจจัยที่มีบทบาทสำคัญมากในการแสวงหาสารสนเทศ และผลการศึกษาดังกล่าวมีความสอดคล้องกับงานวิจัยด้านการแสวงหาสารสนเทศอื่น ๆ โดยเน้นผู้ใช้เป็นศูนย์กลางซึ่งตรงข้ามด้านระบบสารสนเทศ ด้วยความเจริญก้าวหน้าของเทคโนโลยีโทรศัพท์มือถือ ผู้แสวงหาสารสนเทศสามารถเข้าถึงแหล่งสารสนเทศได้ทุกที่ทุกเวลา การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับพฤติกรรมของผู้ใช้ในบริบทของเทคโนโลยีใหม่ ๆ เป็นสิ่งที่ท้าทาย ผู้วิจัยจึงได้เสนอแนะว่า ตัวแบบพฤติกรรมต่าง ๆ เหล่านี้ มีความจำเป็นที่ต้องมีการปรับปรุงและทดสอบ เพื่อให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงกระบวนทัศน์ของผู้ใช้และนวัตกรรมใหม่ ๆนอกจากนี้แล้วผู้วิจัยได้เสนอแนะตัวแบบพฤติกรรมเพิ่มเติมสำหรับการทำวิจัยเชิงประจักษ์ในอนาคต