พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ อัตลักษณ์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น พนัสนิคม Historical Evolution, Identity, and Local Wisdom in Panusnikom District

Abstract

บทคัดย่องานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) ศึกษาพัฒนาการทางประวัติศาสตร์อัตลักษณ์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น พนัสนิคม 2) ศึกษากระบวนการสร้าง การสืบทอดการเปลี่ยนแปลงภูมิปัญญาท้องถิ่น 3) จัดการองค์ความรู้ ตามวัตถุประสงค์ทั้งสองข้อให้เป็นระบบ อยู่ในสภาพพร้อมใช้ และเข้าถึงได้ง่ายผลการวิจัยพบว่าความอุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และที่ตั้งสัมพันธ์ทำให้พื้นที่นี้เป็นพื้นที่ที่มนุษย์เข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ยุคประวัติศาสตร์ก่อนสมัยราชอาณาจักรไทยสมัยราชอาณาจักรไทย และรัฐไทยปัจจุบันภูมิปัญญาที่ถือเป็นอัตลักษณ์ ของท้องถิ่นพนัสนิคม ซึ่งเป็นผลผลิตของความพยายามที่จะดำรงอยู่ ร่วมกับ ธรรมชาติ และสังคมซึ่งประกอบด้วยประชากรอย่างน้อย 3 กลุ่มชาติพันธุ์ใหญ่ ๆ อย่างตระหนักในคุณค่า ของกันและกัน ได้แก่ประเพณีบุญกลางบ้าน เครื่องจักสานพนัสนิคม และการเล่นทายโจ๊กปริศนา ซึ่งวัฒนธรรม ภูมิปัญญาทั้ง 3 ด้านนี้ ผ่านกระบวนการสร้างสรรค์ สืบทอด เปลี่ยนแปลงและพัฒนาให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยีในปัจจุบันABSTRACTThis research is guided by three objectives: 1) to study historicalevolution, identity, and local wisdom in Panusnikom district of Chon Buriprovince, 2) to examine the creation, inheritance, and evolution of localwisdom, and 3) to manage the knowledge gained from the study for thetwo aforementioned objectives for easy access and use.The findings show that the abandon of natural resources andenvironment and the location are the main factors attracting people to havebeen settling down in this area since pre-historical period, the time beforethe establishment of the Kingdom of Thailand until now.Three unique pieces of local wisdom which are the products ofinterdependence of nature and human being society (which is consists ofat least three main ethnic groups) are “Boon Klang Baan” tradition orcommunal merit making ceremony, wickerwork, and verse puzzle game.These three unique pieces of local wisdom were created and have beeninherited and evolved in concordance with the change of economiccondition, social context, and technology.