การเปรียบเทียบกลวิธีการสร้างคำเรียกสีไม่พื้นฐานในภาษาล้านนา 5 ช่วงสมัย A Comparison of Strategies in Constructing Non-Basic Color Terms in the Lanna Language in 5 Periods

Abstract

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และเปรียบเทียบกลวิธีการสร้างคำเรียกสีไม่พื้นฐานในภาษาล้านนา 5 ช่วงสมัย ข้อมูลที่ใช้วิเคราะห์เป็นข้อมูลจากจารึก และเอกสารภาษาล้านนาที่ปริวรรตเป็นภาษาไทยมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่าภาษาล้านนา พ.ศ. 1898-2100 ไม่ปรากฏข้อมูลคำเรียกสีไม่พื้นฐาน ส่วนภาษาล้านนา พ.ศ. 2101-2316, พ.ศ. 2317-2474, พ.ศ. 2475-2503 และ พ.ศ. 2504-2560 มีคำเรียกสีไม่พื้นฐาน 277 คำ พบกลวิธีการสร้างคำเรียกสีไม่พื้นฐาน 4 กลวิธี ได้แก่ 1) การรวมคำเรียกสีพื้นฐานกับคำเรียกสีพื้นฐาน 2) การขยายคำเรียกสีพื้นฐาน 3) การขยายคำเรียกสีไม่พื้นฐาน  และ 4) การนำคำเรียกสิ่งของเฉพาะมาสร้างเป็นคำเรียกสี จากการเปรียบเทียบการใช้กลวิธีการสร้างคำเรียกสีไม่พื้นฐานทั้งกลวิธีหลักและกลวิธีย่อยพบว่า กลวิธีที่ใช้มากที่สุด คือ กลวิธีการขยายคำเรียกสีพื้นฐานด้วยคำบอกลักษณะหรือคุณสมบัติและกลวิธีที่ใช้น้อยที่สุด คือ กลวิธีการรวมคำเรียกสีพื้นฐาน 7 คำ และกลวิธีการนำคำเรียกสิ่งของเฉพาะมาสร้างเป็นคำเรียกสีและขยายคำเรียกสิ่งของเฉพาะด้วยความเปรียบThe objectives of this research are to analyze and compare language strategies in constructing non-basic color terms in Lanna language within the 5 periods. The information from Thai stone inscriptions and Lanna documents transformed to Standard Thai language were selected to study. It was found that, during 1898-2100 B.E., non-basic color terms did not appear; however, two hundred seventy seven non-basic color terms were found during 2101-2316 B.E., 2317-2474 B.E., 2475-2503 B.E., and during 2504-2560 B.E., 4 strategies were used to construct non-basic color terms in Lanna language. They were 1) Joining basic color terms with basic color terms, 2) Basic color term extension 3) Non-basic color term extension and 4) specific nouns used as color terms. According to a comparison among language strategies in constructing non-basic color terms, for both main strategy and sub strategy, it was found that the most used strategy is adding a modifier indicating quality of an object to modify basic color terms. The least used strategy is a combination of 7 modifiers to modify basic color terms and specific nouns used as color terms. Then, specific nouns are usually modified by using metaphor.