การสังเคราะห์งานวิจัยเกี่ยวกับบทบาทของพระสงฆ์ในภาคตะวันออกระหว่างปีพ.ศ. 2541-2560

A Synthesis of Research on the Roles of Monks in the East of Thailand during B.E. 2541-2560

Authors

  • ปัททวี สัตยวงศ์ทิพย์
  • รุ่งนิภา เหลียง
  • สถาพร ไปเหนือ

Keywords:

การสังเคราะห์, พระสงฆ์, ภาคตะวันออก, บทบาทของพระสงฆ์, ระหว่างปี 2541-2560

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจ สังเคราะห์และเสนอแนวทางในการส่งเสริมพระสงฆ์ในภาคตะวันออก ใช้วิธีปริทัศน์แบบพรรณนา ศึกษาสรุปเนื้อหาของงานวิจัยโดยวิธีบรรยายและสังเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาระหว่างปี พ.ศ. 2541-2560 มีงานวิจัยจำนวน 21 เล่ม เป็นงานวิทยานิพนธ์จำนวน 19 เล่ม งานดุษฎีนิพนธ์และงานวิจัยอย่างละ 1 เล่ม เป็นการวิจัยเชิงปริมาณจำนวน 13 เล่ม การวิจัยเชิงคุณภาพ 2 เล่ม และการวิจัยแบบผสมผสาน 6 เล่ม จังหวัดที่ถูกเลือกมาทำวิจัยมากที่สุด คือ สระแก้ว 6 เล่ม รองลงมา คือ ระยองและตราด 4 เล่ม จากการสังเคราะห์บทบาทของพระสงฆ์ 6 ด้าน พบว่า เป็นบทบาทด้านการเผยแผ่ศาสนธรรม 12 เล่ม ด้าน  สาธารณสงเคราะห์และด้านศึกษาสงเคราะห์ด้านละ 7 เล่ม ด้านการศาสนศึกษา ด้านการสาธารณูปการ และด้าน การปกครองด้านละ 6 เล่ม เท่ากัน แนวทางในการส่งเสริมพระสงฆ์ในภาคตะวันออกมีการประชาสัมพันธ์การเรียนนักธรรม-บาลีและสามัญ ส่งเสริมให้วัดจัดการด้านศึกษาสงเคราะห์มากขึ้น ส่งเสริมให้พระสงฆ์นำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการเผยแผ่ ส่งเสริมให้วัดจัดตั้งกองทุนด้านสาธารณสงเคราะห์ส่งเสริมให้พระสงฆ์มีความรู้ด้านการอนุรักษ์โบราณสถาน โบราณวัตถุ และส่งเสริมให้มีการกระจายอำนาจในการบริหาร  The purposes of this research were to explore, synthesize and propose guidelines for promoting monk roles in the eastern region. The data were collected by using a narrative review. The researchers studied and summarized the research substantives by using descriptive and synthetic methods. The 21 studied research works were from 1998 to 2017, 19 of which were theses, one dissertation and one research paper. Thirteen of these were quantitative studies while two were qualitative studies, and six were with mixed-method studies. With regard to the research areas, six research works were conducted in Sa Kaeo. Four were conducted in  Rayong and Trat. Regarding the six roles of monks, it was found that 12 research works deal with the roles of monks on propagating the Buddha’s teaching. Seven papers discussed the roles of monks on public welfares and education, and six of them on religious education, public assistance, and administration. The guidelines for promoting monks in developing the eastern region were as follows. First, monks should give information on Pali-Dhamma and general education study. Second, welfare education should be run in temples as much as possible. Third, technology should be made available to help monks in propagating the Buddha’s teachings. Fourth, temples should raise funds for the benefits of people in need. Fifth, monks should be equipped with knowledge of how to preserve ancient monuments and artifacts. Lastly, administration should be decentralized.

References

ชู ชนะแก้ว และคณะ. (2543). รายงานการวิจัย: บทบาทของพระสงฆ์กับการศึกษาสงเคราะห์. กรุงเทพฯ: กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ.

บุญศรี พันธ์พิริยะ. (2546). บทบาทของพระสงฆ์เกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ: กรณีศึกษาในจังหวัดตราด. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยบูรพา.

ปัทวี สัตยวงศ์ทิพย์. (2558). บทบาทของพระสงฆ์กับการอนุรักษ์ป่าไม้: กรณีศึกษาพระครูประโชติธรรมาภิรมย์ (สาย โชติธมฺโม) วัดวังศิลาธรรมาราม ตําบลวังหว้า อําเภอแกลง จังหวัดระยอง. ชลบุรี: คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.

พระครูบวรศีลวัฒน์ (อำนวย สีลธโร). (2557). บทบาทพระสงฆ์ต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนกลุ่มสัจจะสะสมทรัพย์วัดหนองกันเกรา อำเภอแกลง จังหวัดระยอง. สารนิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูใบฎีกาไพรวัลย์ กตปุญฺโญ (กันนิยม). (2557). บทบาทพระสงฆ์ในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมของนักเรียนในตำบลโนนหมากมุ่น อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต,สาขาวิชาการพัฒนาสังคม, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูมงคลปัญญากร (สันทัด ปญฺญาวุฑฺโฒ). (2560). รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาผ่านงานสังคมสงเคราะห์: กรณีศึกษากลุ่มสัจจะสะสมทรัพย์ จังหวัดตราด. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชาพระพุทธศาสนา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูสังฆรักษ์ชัยยา ชยากโร. (2557). บทบาทพระสงฆ์ต่อการส่งเสริมพฤติกรรมเชิงจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนชุมชนนิคมสร้างตนเอง จังหวัดระยอง 7. สารนิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูสุกิจจานุรักษ์ (ชยุตม์อคฺควณฺโณ). (2561). การส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสงฆ์ในจังหวัดสุพรรณบุรี. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูอุปถัมภ์ธรรมนิมิต (อำนวย ปิยธมฺโม). (2556). บทบาทการศึกษาสงเคราะห์ของพระสังฆาธิการในเขตอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี. วิทยานิพนธ์ศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาพุทธศาสน์ศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระชูชาติ ชัยปัญญา. (2549). ศึกษาปัญหาการบริหารงานคณะสงฆ์ในเขตปกครองคณะสงฆ์ จังหวัดสระแก้ว. งานนิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการบริหารการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยบูรพา.

พระธีระชัย อชิโต (จันทรปา). (2552). ศึกษาบทบาทการบริหารการปกครองคณะสงฆ์: ศึกษาเฉพาะกรณีพระสังฆาธิการจังหวัดปราจีนบุรี (ธ). วิทยานิพนธ์ศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาพุทธศาสน์ศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระใบฎีกาณัฏฐพร ฐานวุฑฺโฒ. (2554). บทบาทพระสงฆ์กับการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในจังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพูลชัย ขุนทอง. (2550). ศึกษาปัญหาการบริหารงานคณะสงฆ์ในเขตปกครองคณะสงฆ์ อำเภอวังน้ำเย็น จังหวัดสระแก้ว. งานนิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการบริหารการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยบูรพา.

พระมหากิตติ สุจิตฺโต (สร้อยมาลา). (2556). บทบาทของพระสงฆ์ในการพัฒนาชุมชนในทัศนะของประชาชนในเขตอำเภอมะขาม จังหวัดจันทบุรี. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.

พระมหาฉันทยา คนเจน. (2555). บทบาทพระสงฆ์ต่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ผ่านกิจกรรมทางเศรษฐกิจชุมชน กรณีศึกษาพระอาจารย์สุบิน ปณีโต. ปริญญานิพนธ์เศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์การพัฒนามนุษย์, คณะเศรษฐศาสตร์, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

พระมหาทัศดร ภูพวก. (2547). สภาพและปัญหาการบริหารวัดในเขตปกครองคณะสงฆ์ ภาค 13. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการบริหารการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยบูรพา.

พระมหาบุญวิวัฒน์ ถาวรกุล. (2557). บทบาทของพระสงฆ์กับการพัฒนาชุมชน อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว. งานนิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการเมืองการปกครอง, คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์, มหาวิทยาลัยบูรพา.

พระมหาเริงศักดิ์ พิมพ์สกุล. (2545). รูปแบบการบริหารวัดในทศวรรษหน้า. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการบริหารการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยบูรพา.

พระมหาวิชัย ธีรธำรงกุล. (2560). บทบาทของพระสังฆาธิการในการบริหารกิจการคณะสงฆ์ อำเภอวังน้ำเย็น จังหวัดสระแก้ว. งานนิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการเมืองการปกครอง, คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์, มหาวิทยาลัยบูรพา.

พระวัชรินทร์ เรกระโทก. (2559). บทบาทผู้นำในการพัฒนาชุมชนของพระสังฆาธิการ ในอำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว. งานนิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการบริหารทั่วไป, วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ, มหาวิทยาลัยบูรพา.

พระอธิการณธพงศ์ กิตฺติปญฺโญ (แสงทอง). (2558). บทบาทพระสงฆ์ในการบริหารการจัดการศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในเขตพื้นที่องค์การบริหารส่วน ตำบลเขาคันทรง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี. สารนิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระอธิการธนาพงศ์ เตชธมฺโม (สมบูรณ์ศิริสุข). (2556). การบริการจัดการวัดตามหลักปฏิรูปเทศของเจ้าอาวาสในเขตอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี. วิทยานิพนธ์ศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาพุทธศาสน์ศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

พีรวัชร์ ราชิวงศ์. (2561). แนวทางในการอนุรักษ์โบราณสถานในวัดมณีวนาราม จังหวัดอุบลราชธานี. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาพระพุทธศาสนา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วิฑูรย์ กสิผล. (2541). บทบาทของพระสงฆ์ในการพัฒนาสังคมภาคตะวันออก. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการบริหารการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยบูรพา.

วิสมัญญา ทุยไธสงค์. (2544). บทบาทพระสงฆ์ในการส่งเสริมองค์กรชุมชนเพื่อสร้างทุนชุมชน: ศึกษาเฉพาะกรณี: กลุ่มสัจจะสะสมทรัพย์ จังหวัดตราด. วิทยานิพนธ์พัฒนาชุมชนมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการพัฒนาชุมชน, คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุทธิพงศ์ ตันตยาพิศาลสุทธิ์. (ม.ป.ป.). พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ กฎกระทรวงกฎมหาเถรสมาคม พร้อมด้วยระเบียบและคำสั่งมหาเถรสมาคมเกี่ยวกับการคณะสงฆ์และการพระศาสนา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา.

สุเทพ เชื้อสมุทร. (2560). บทบาทด้านการปกครองคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการในอำเภอเมือง จังหวัดระยอง. งานนิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการเมืองการปกครอง, คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์, มหาวิทยาลัยบูรพา.

สุภาพร มากแจ้ง และสมปอง มากแจ้ง. (2544). การศึกษาสภาพการจัดการศึกษาของคณะสงฆ์. ใน การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 39 สาขาสังคมศาสตร์ สาขาบริหารธุรกิจ สาขาเศรษฐศาสตร์ สาขาศึกษาศาสตร์ สาขาคหกรรมศาสตร์ สาขามนุษยศาสตร์ 5-7 กุมภาพันธ์ 2544 (หน้า 262-271). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2544). บทบาทที่พึงประสงค์ของวัดและพระสงฆ์กับการพัฒนาสังคมไทย: รายงานผลการเสวนา. กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.

สำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (สกพอ.). (2562). คู่มือการจัดตั้งหรือขยายเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ. ม.ป.ท.

Downloads

Published

2022-11-23