การเปลี่ยนผ่านสู่สังคมไซเบอร์ในเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก
Transition to Cybersociety in Eastern Economic Corridor
Keywords:
สังคม, เศรษฐกิจ, ไซเบอร์, ภาคตะวันออก, อีอีซี, EEC, Cyber, เขตพัฒนาพื้นที่พิเศษ ภาคตะวันออกAbstract
นโยบายเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออกเป็นโครงการขนาดใหญ่ที่ต่อยอดจากแผนพัฒนาพื้นที่บริเวณชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก เพื่อใช้ระบบไซเบอร์-กายภาพพัฒนาอุตสาหกรรมเป็นกลไกขับเคลื่อนเศรษฐกิจแห่งอนาคตและเป็นพื้นที่เศรษฐกิจชั้นนำของเอเชีย ผลกระทบของการดำเนินตามนโยบายทำให้ภาคตะวันออกของประเทศไทยเปลี่ยนจากสังคมเกษตรกรรมไปสู่สังคมอุตสาหกรรม และกำลังก้าวเข้าสู่สังคมไซเบอร์ภายใต้แนวคิดไซเบอร์เนติกส์ที่นำเอาเทคโนโลยีไซเบอร์ 3C คือ computing (การประมวลผล) communication (การสื่อสาร) และ control (การควบคุม) มาบูรณาการกับระบบการบริหารและจัดการอุตสาหกรรมและเมือง (สังคม) ให้สามารถจัดการด้วยตนเองอย่างอัจฉริยะ อย่างไรก็ตาม ผลของการพัฒนาทำให้เกิดความเจริญกระจุกตัวอยู่ใน 3 จังหวัด คือ ชลบุรี ระยอง และฉะเชิงเทรา และกำลังขยายตัวออกไปทางด้านตะวันออกเฉียงเหนือและชายแดนของภาคตะวันออก The Eastern Economic Corridor (EEC) policy is a mega project, extended from the Eastern Seaboard Development Program (ESDP). The policy focuses on encouraging the use of cyber-physical systems for industrial development to stimulate the future economy of the area so that EEC would become a leading economic power in Asia. The impacts of the policy implementation have transformed the eastern region of Thailand from an agricultural society to an industrial society, and the region is now becoming the cybersociety, based on the concept of cybernetics. This concept involves the integration of the 3C cyber technologies (computing, communication, and control) into the industrial and city (society) management system in order for the region to become a smart society. The positive results of the development are now evident in three provinces, including Chonburi, Rayong and Chachoengsao. Finally; the impacts are gradually being extended to the northeastern and the border of the eastern region.References
กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย. (2563). จำนวนประชากร (ณ วันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2563). เข้าถึงได้จาก https://stat.bora.dopa.go.th/new_stat/webPage/statByYear.php
กรมโรงงานอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม. (2563). แนวโน้มการจดทะเบียนโรงงานอุตสาหกรรม. เข้าถึงได้จากhttps://api.diw.go.th/public/tableauPublic.jsp?name=A1&ms=1621269178866
กรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย. (2563). ข้อมูลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. เข้าถึงได้จาก http://www.dla.go.th/work/abt/
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2561). แผนปฏิบัติการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านดิจิทัลเพื่อรองรับเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก. เข้าถึงได้จากhttps://www.eeco.or.th/web-upload/filecenteruntitled%20folder/EEC012.pdf
กระทรวงอุตสาหกรรม. (2561). Society 5.0 เข้าถึงได้จาก https://plan.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/97/2018/10/รายงานเรื่องนโยบาย-Socaity-5.0full.pdf
ราชบัณฑิตยสถาน. (2524). พจนานุกรมศัพท์สังคมวิทยา. กรุงเทพฯ: รุ่งศิลป์การพิมพ์.
ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ. (2562). ระบบไซเบอร์-กายภาพ (Cyber-Physical Systems: CPS). เข้าถึงได้จาก https://www.nectec.or.th/research/research-unit/nccpi-cps.html
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2526). พื้นที่ชายฝั่งทะเลตะวันออก: ภาพส่วนรวม. วารสารเศรษฐกิจและสังคม. 20(3), 5-10.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2533). การพัฒนาพื้นที่บริเวณชายฝั่งทะเลตะวันออก. ม.ป.ท.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). รายงานความก้าวหน้าการพัฒนาพื้นที่บริเวณชายฝั่งทะเลตะวันออก. เข้าถึงได้จาก https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link. php?nid=6293&filename=esdps
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2560). รายงานการศึกษาความเหมาะสม (Feasibility Study) การจัดตั้งเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ เขตนวัตกรรมระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก. เข้าถึงได้จาก https://eeco.or.th/web-upload/filecenter/html/establishment/Feasibility/003.pdf
สำนักงานเมืองอัจฉริยะประเทศไทย (สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล). (ม.ป.ป.). นิยาม นโยบาย เป้าหมาย. เข้าถึงได้จาก https://smartcitythailand.or.th/web?definition
สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม. (2560). 10 อุตสาหกรรมเป้าหมาย กลไกขับเคลื่อนเศรษฐกิจเพื่ออนาคต (New Engine of Growth). เข้าถึงได้จาก https://smart- visa.boi.go.th/smart/document/related/10_อุตสาหกรรมเป้าหมาย_สศอ.pdf
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2562ก). สถิติเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. เข้าถึงได้จาก http://statbbi.nso.go.th/staticreport/Page/sector/TH/report/sector 16_201032_TH_.xlsx
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2562ข). สำรวจการมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในครัวเรือน พ.ศ. 2562. เข้าถึงได้จาก http://www.nso.go.th/ sites/2014/DocLib13/ด้านICT/เทคโนโลยีในครัวเรือน/2562/full_report62.pdf
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (ม.ป.ป.). รายงานการศึกษาแนวทางการพัฒนาคำนิยามเมืองและชนบทของประเทศไทย. เข้าถึงได้จาก http://statstd.nso.go.th/downloadcffile.aspx?id=114
สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. (2559, 28 มิถุนายน). มติคณะรัฐมนตรี ที่ นร 0505/23755 เรื่อง โครงการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (Eastern Economic Corridor Development). เข้าถึงได้จาก https://resolution.soc.go.th/?prep_id=99320088
Al-Ali, A. R., Gupta, R., & Nabulsi, A. A. (2018). Cyber physical systems role in manufacturing technologies. AIP Conference Proceedings 1957(1), 050007-1 - 050007-7. https://doi.org/10.1063/1.5034337
Buhr, D. (2017). Social innovation policy for industry 4.0. Retrieved from https://library.fes.de/pdf-files/wiso/11479.pdf
Cambridge University Press. (n.d.). Cyberspace. In Cambridge dictionary. Retrieved from https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/cyberspace
Dameri, R., & Cocchia, A. (2011). Smart city and digital city: Twenty years of terminology evolution. Retrieved from https://api.semanticscholar.org/CorpusID:203588587
Hajduk, S. (2016). The concept of a smart city in urban management. Business, Management and Education, 14(1), 34-49. https://doi.org/10.3846/bme.2016.319
Harrison, C., & Donnelly, A. (2011). A theory of smart cities. Proceedings of the 55th Annual
Meeting of the ISSS-2011, Hull, UK, 1-15. Retrieved from https://journals.isss.org/index.php/proceedings55th/article/view/1703/572
Jamaludin, J., & Rohani, J. M. (2018). Cyber-physical system (CPS): State of the art. International Conference on Computing, Electronic and Electrical Engineering (ICE Cube), Quetta, Pakistan. https://doi.org/10.1109/ICECUBE.2018.8610996
Kolesnichenko, O., Mazelis, L., Sotnik, A., Yakovleva, D., Amelkin, S., Grigorevsky, I., & Kolesnichenko, Y. (2021). Sociological modeling of smart city with the implementation of UN sustainable development goals. Sustainability Science 16, 581-599. https://doi.org/10.1007/s11625-020-00889-5
Krivý, M. (2018). Towards a critique of cybernetic urbanism: The smart city and the society of control. Planning Theory, 17(1), 8-30. https://doi.org/10.1177/1473095216645631
Meijer, A., & Bolívar, M. P. R. (2016). Governing the smart city: A review of the literature on smart urban governance. International Review of Administrative Sciences, 82(2), 392-408. https://doi.org/10.1177/0020852314564308
Merriam-Webster. (n.d.). Cyberspace. In Merriam-Webster.com dictionary. Retrieved from https://www.merriam-webster.com/dictionary/cyberspace
Monzon, A. (2015). Smart cities concept and challenges: Bases for the assessment of smart city projects. 2015 International Conference on Smart Cities and Green ICT Systems (SMARTGREENS), Rome, Italy, 1-11. Retrieved from https://ieeexplore.ieee.org/document/7297938
Oxford University Press. (n.d.). Cybersociety. In A Dictionary of Sociology. Retrieved from https://www.encyclopedia.com/social-sciences/dictionaries-thesauruses-pictures-and-press-releases/cybersociety
Patrão, C., Moura P., & Almeida, AT. d. (2020). Review of smart city assessment tools. Smart Cities, 3(4), 1117-1132. https://doi.org/10.3390/smartcities3040055
Sieniutycz, S. (2020). Systems science vs cybernetics. In Stanisław Sieniutycz (Ed.), Complexity and Complex Thermo-Economic Systems. (2020, 1-8). ELSEVIER. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-818594-0.00001-5
Stübinger, J., & Schneider, L. (2020). Understanding Smart City - A Data-Driven Literature Review. Sustainability, 12(20), 1-23. https://doi.org/10.3390/su12208460
United Nation. (2016). Smart cities and infrastructure Report of the Secretary-General Economic and Social Council, 26 February 2016. Retrieved from https://unctad.org/system/files/official-document/ecn162016d2_en.pdf
UNDP China. (2017). Smart cities and social governance: Guide for participatory indicator development. United Nations Development Programme in China, Beijing, China. Retrieved from https://www.cn.undp.org/content/china/en/home/library/democratic_governance/smart-cities-and-social-governance--guide-for-participatory-indi.html
Wiener, N. (1950). Human use of human beings: Cybernetics and society. Boston: Houghton Mifflin.
Wiener, N. (1961). Cybernetics, or control and communication in the animal and the machine. (2nd ed.). MIT Press: John Wiley & Sons.
