บทละครเวทีที่เสนอทัศนะทางสังคมและการเมืองต่อเหตุการณ์ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖ และ ๖ ตุลาคม ๒๕๑๙

Six plays which offer social and political views on the Event of October 14, 1973 and October 6, 1976

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มุ่งศึกษาบทละครเวทีที่เสนอทัศนะทางสังคมและการเมืองต่อเหตุการณ์ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖ และ ๖ ตุลาคม ๒๕๑๙ ที่ยังปรากฏหลักฐานเป็นลายลักษณ์อักษร ๖ เรื่อง ได้แก่ ก่อนอรุณจะรุ่ง, คือ ผู้อภิวัฒน์, ความฝันกลางเดือนหนาว, OCT. ๖๑๐๒๕๑๙ สอบถามยอดค้างชำระ โดย พระจันทร์เสี้ยวการละคร, นายซวย ตลอดศก โดยกลุ่มละครมะขามป้อม และบันทึกบนสนามหญ้าสีแดง โดยวิชญ์พล ดิลกสัมพันธ์ โดยกำหนดวัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อ (๑) ศึกษาจุดมุ่งหมายในการสร้างสรรค์ (๒) เพื่อศึกษาการนำเสนอเหตุการณ์ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖ และ ๖ ตุลาคม ๒๕๑๙ ในบทละคร (๓) ศึกษาลักษณะเด่นด้านองค์ประกอบของบทละคร ผลการศึกษาพบว่าบทละครเวทีกลุ่มนี้ส่วนใหญ่สร้างสรรค์หรือปรับปรุงใหม่ เพื่อใช้ในการแสดงเนื่องในโอกาสการรำลึกถึงเหตุการณ์ทั้งสอง ผู้ประพันธ์นำเสนอเหตุการณ์ในสองลักษณะ ได้แก่ การอธิบายกระบวนการและการแสดง ผลกระทบ บทละครส่วนใหญ่มักนำเสนอแนวคิดเรื่องการล่มสลายของครอบครัวไทยอันเกิดจากเหตุการณ์ดังกล่าวผู้ประพันธ์มักกำหนดให้ตัวละครสำคัญเป็นชนชั้นล่างหรือชนชั้นกลาง และกำหนดให้มีอาชีพเป็นชาวนา นักการเมือง ทหาร ตำรวจ พ่อค้า และนักศึกษา ความขัดแย้งหลักมักเป็นเรื่องชนชั้นทางสังคม มีการนำเพลงที่ใช้ในเหตุการณ์ทั้งสองมาบรรจุเพื่อสร้างบรรยากาศการนำเสนอมักไม่เน้นแนวสมจริง ซึ่งน่าจะได้รับอิทธิพลจากการละครเอพิค ของแบร์ลทอลท์ เบรคซท์ การศึกษาครั้งนี้ทำให้ทราบถึงบทบาทของศิลปินด้านศิลปะการแสดงร่วมสมัยของไทยที่มีต่อเหตุการณ์ข้างต้น นอกเหนือจากคุณค่าทางด้านสุนทรียรสที่ได้ในฐานะวรรณกรรมการละคร  This research aims to study six plays written to offer social and political views on the Event of October 14, 1973 and October 6, 1976. They were Before the Dawn (Kon Aroon Ja Rung), The Revolutionist (Khue Phu Apiwat), Mid-October Night’s Dream (Khaom Fan Klang Duen Naw), OCT.6102519 by the Crescent Moon Theatre (Prachan Siaw Kan Lakhon), MR. Always Unlucky Man (Nay Suay ta Lod Sog) by Makhampom theatre Group (Klum Lakhon Makhampom), and The Diary From The Red Lawn (Ban Tuek Bon Sanam Ya Si Dang) by Vichapon Diloksambandh. The objectives of this research were to: (1) study the objectives of creative process (2) study the offering social and political views on the event of October 14, 1973 and October 6, 1976 on plays (3) study the distinction of literary element. The result of this research shows that: most of these plays were written of adopted to be performed at an anniversary of those Events. The writters approached these historical events in two manners: reenacting the course of the events and showing the aftermath of these incidents. Most dramatic works outlined the failed family structure as a consequence of these political turmoil. The main characters were often farmer, politician, soldier, police man, merchant and university students, most were of the lower and middle class. The plays’ conflicts revolved around social class. The atmosphere of the plays was set by the tunes composed for these actual events. The style of the play was non-realistic, most likely influenced from the Epic Theatre of Bertolt Brecht. This study should reveal the dramatic works’ aesthetic values as well as the significant function and role of artists of contemporary theatre in these historical Events.