ธรรมภิบาลด้านการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมขององค์กรปกครองท้องถิ่น : ศึกษาการริเริ่มของท้องถิ่น กระบวนการนโยบาย และปัจจัยสู่ความสำเร็จกรณีศึกษาองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี

Abstract

สังคมไทยในปัจจุบันนี้ได้มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นทั้งในระดับของโครงสร้างทางสังคมการเมืองและเศรษฐกิจ รวมทั้งเกิดการเปลี่ยนแปลงในสภาวะแวดล้อมต่าง ๆ ที่มีผลกระทบต่อคุณภาพของชีวิตและต่อสุขภาวะของประชาชนโดยตรง กล่าวคือ สังคมไทยได้เปลี่ยนแปลงไปสู่สังคมสมัยใหม่และมีความทันสมัยอย่างรวดเร็วและเป็นรูปธรรมอย่างกว้างขวาง เห็นได้อย่างชัดเจนจากชีวิตของครอบครัวของคนไทยที่ได้เปลี่ยนรูปแบบจากครอบครัวขยายไปเป็นครอบครัวเดี่ยว มีอัตราการหย่าร้างที่สูงขึ้นในทางเศรษฐกิจพบได้ว่าเศรษฐกิจเงินตราและ ลัทธิบริโภคนิยมได้ขยายตัวไปในทุกระดับสังคมเมืองและรูปแบบของชีวิตสังคมเมืองได้ขยายตัวไปทุกภูมิภาค มีการอพยพโยกย้ายของประชากรอย่างกว้างขวาง ในทางการเมืองการปกครอง สังคมไทยในปัจจุบันนี้มีการเลือกตั้งตัวแทนเข้าบริหารงานองค์กรปกครองในเกือบทุกระดับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระดับองค์กรปกครองท้องถิ่น พบได้ว่าประเทศไทยมีองค์กรปกครองท้องถิ่นทำงานภาคสาธารณะครอบคลุมพื้นที่เกือบทั้งประเทศ ซึ่งเป็นองค์กรปกครองในระดับล่างสุดที่มีความใกล้ชิดกับประชาชน และดำรงตนโดยหลักการของการปกครองตนเองของประชาชนในระบอบประชาธิปไตย (Local-Self Government) แน่นอนว่า องค์กรปกครองท้องถิ่นนี้ มีภารกิจหน้าที่อยู่ด้วยกันหลายด้าน เช่น ด้านการรักษาความสงบเรียบร้อย การบรรเทาสาธารณภัย การจัดการศึกษา เป็นต้น กระนั้นก็ตาม ภารกิจหน้าที่ขององค์กรปกครองท้องถิ่นพบได้ว่ามีส่วนที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมที่เชื่อมโยงโดยตรงถึง สุขภาวะของประชาชนอยู่ด้วยอย่างสำคัญและเป็นจำนวนมาก ตัวอย่างที่สำคัญ ได้แก่ การดูแลรักษาความสะอาดของทางน้ำ ทางบก การจำกัดสิ่งปฏิกูล หรือการจัดเก็บขยะ การจัดให้มีส้วมสาธารณะ การจัดให้มีโรงฆ่าสัตว์ที่สะอาดการจัดให้มีการสาธารณสุขที่จำเป็นในขั้นพื้นฐาน การดูแลรักษา และการบำรุงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การจัดให้มีสวนสาธารณะ และสถานที่พักผ่อนหย่อนใจการปรับปรุงแหล่งเสื่อมโทรม การวางผังเมือง และการควบคุมการก่อสร้างอาคารต่างๆ เป็นต้น (นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ และคณะ, ๒๕๔๖; นันทวัฒน์ บรมานันท์ และแก้วคำ ไกรสรพงษ์, ๒๕๔๔)