เกณฑ์ตัดสินคุณค่าของมนุษย์ตามทัศนะของเพลโตกับพุทธศาสนา

Abstract

ความคิดทางปรัชญาที่สำคัญซึ่งเป็นแก่นความคิดของเพลโตก็คือเรื่อง “แบบ (Form) หรือ มโนคติ (Idea)”แบบ หมายถึง สภาวะที่มีอยู่จริงดำรงอยู่จริงได้ด้วยตัวเองเป็นศูนย์รวมของแบบทุกชนิด เช่น แบบของความงาม แบบของความดี แบบของคนและสัตว์เป็นต้น และข้อสำคัญแบบเป็นแม่แบบ แม่พิมพ์ของสรรพสิ่งสิ่งเฉพาะทั้งหลายที่ปรากฏอยู่ในโลกแห่งประสบการณ์ที่เราพบเห็นกันอยู่ทุกวันนี้ ล้วนถ่ายแบบหรือถูกจำลองมาจากโลกแห่งแบบซึ่งอยู่เบื้องหลังโลกแห่งประสบการณ์ในฐานะเป็นสารัตถะที่สำคัญ ดังนั้น เป้าหมายสูงสุดที่มนุษย์ต้องก้าวไปให้ถึงในทัศนะของเพลโตก็คือการบรรลุสู่ “โลกแห่งแบบ”แต่เป็นแบบแห่งความดี และความสุขสูงสุด เพราะนั่นเป็นสัจธรรมอันคงมั่นนิรันดร สำหรับพุทธศาสนาอธิบายว่า มนุษย์มาจากพรหมชั้นอาภัสสระดังปรากฎในพระสูตรชื่อ “อัคคัญญสูตร” แต่เมื่อสาวลึกถึงต้นเค้าแห่งความเป็นมาของมนุษย์จะพบว่า พรหมชั้นอาภัสสระก็มาจากมนุษย์ตามระยะความเสี่อมและความเจริญของโลก ความเปลี่ยนแปลงของมนุษย์ในทำนองสูง ๆ (เป็นพรหม) ต่ำ ๆ (เป็นมนุษย์) ล้วนเกิดจากจริยธรรมของปัจเจกบุคคล  In Platonic philosophy the concept of “Form” or“Idea” is considered to be his cardinal and essential thought. It means the real state, self existing being and the centre of all kinds of form such as form of beauty, form of the good, form of men and form of animals. Moreover, form is model and source of all things and the individual things appeared in the empirical world which we all experience in daily life are copy or representation of the world of form existing as an important essence beyond the empirical world. Hence, according to Plato, the highest goal of human beings is the realization of “the world of form” which is form of the good and the highest happiness, for it is an eternal truth.   For Buddhism, human beings came from the Abhassara Brahma world as appeared in Agganna Sutta. However, when we deeply traced back to the origin of human beings, we found that brahma in Abhassara world also came from human beings due to dissolution and evolution of the world.       The changes of human beings into the high evolution (Brahma) and low dissolution (human being) were indeed due to individual ethics.