ทักษิโณมิกส์ : นโยบายเศรษฐกิจภายใต้การนำของพรรคไทยรักไทย

Abstract

เนื่องจากนโยบายเศรษฐกิจของพรรคไทยรักไทยมีลักษณะที่ฉีกแนวออกไปจากรัฐบาลก่อนหน้าหลายประการ จึงมีนักเขียนในหน้าหนังสือพิมพ์เรียกว่าทักษิโณมิกส์เหมือนกับที่มีการพูดถึงรีแกนโนมิกส์ ให้หมายถึงเฉพาะนโยบายเศรษฐกิจสมัยประธานาธิบดีรีแกนที่แตกต่างไปจากรัฐบาลก่อนหน้า คำว่าทักษิโณมิกส์เริ่มใช้มาตั้งแต่ประมาณปี พ.ศ. 2544 และมาแพร่หลายมากขึ้นเมื่อประธานาธิบดีอาโรโยของฟิลิปปินส์ใช้คำนี้เมื่อ พ.ศ. 2546 อันที่จริงองค์ประกอบของทักษิโณมิกส์นั้นอาจจะใหม่สำหรับในประเทศไทยเท่านั้น แต่นโยบายเหล่านี้หลาย ๆ นโยบายใช้ในประเทศอื่น ๆ มาแล้วทั้งสิ้น มองในแง่ความใหม่ก็คือความริเริ่มของพรรคไทยรักไทยที่แสวงหามาตรการและนโยบายเศรษฐกิจที่หลากหลายนำมาปรับใช้เพื่อแก้ปัญหาเศรษฐกิจที่ตกต่ำหลังวิกฤติเศรษฐกิจปี 2540 ประเด็นที่ถือเป็นนวัตกรรมสำหรับเศรษฐกิจไทยสองประเด็นคือ การใช้นโยบายกึ่งการคลังที่เรียกว่า quasi-fiscal policies และการบริหารเศรษฐกิจไทยเหมือนการบริหารธุรกิจ ดังที่นายกฯทักษิณเคยได้กล่าวว่า “บริษัทก็คือประเทศ ประเทศก็คือบริษัท คล้ายกันครับ บริหารเหมือนกัน...”  (ชุมพร, 2545, หน้า 105)