แนวคิดสันติวิธีจากกฎหมายตราสามดวง

Abstract

ระบบกฎหมายและการศาสนาของไทยได้มีการเปลี่ยนแปลงเข้าสู่ความทันสมัยตามระบบคุณค่าและค่านิยมของสังคมตะวันตกราวหนึ่งศตวรรษที่ผ่านมา ปัจจุบันอาจกล่าวได้ว่า ระบบกฎหมายและการศาลของไทยเข้าสู่ความเป็นสากลที่นานาอารยประเทศยอมรับได้ การพัฒนาระบบกฎหมายและการศาลที่ผ่านมานั้นนัยหนึ่งเปรียบเสมือนเป็นการพัฒนาระบบกฎหมายและการศาลให้ดีกว่าสังคมในอดีต แต่น่าสงสัยว่า ภายใต้ระบบกฎหมายและการศาลที่ดียิ่งขึ้นนี้มิได้ช่วยให้ปัญหาความขัดแย้งภายในสังคมน้อยลงแต่อย่างใด กลับเห็นภาพสังคมไทยมีความขัดแย้งที่รุนแรงขึ้น สาเหตุส่วนหนึ่งเราคงอธิบายได้ด้วยปัญหาของสภาพสังคมที่มีความซับซ้อนขึ้น จึงทำให้มีความขัดแย้งที่รุนแรงขึ้น แต่อีกส่วนหนึ่งคงต้องพิจารณาถึงสาระในระบบกฎหมายเองด้วย การนำเสนอในที่นี้เป็นเพียงความพยายามเล็ก ๆ ที่ต้องการชี้ให้เห็นถึงสาระบางประการในระบบกฎหมายเก่าของไทยที่จะช่วยในการระงับความขัดแย้งที่เกิดขึ้นในสังคมไทย ซึ่งในที่นี้ขอเรียกสาระดังกล่าวว่า แนวคิดสันติวิธี