ปัจจัยเชิงสาเหตุของพฤติกรรมนอกเหนือบทบาทของครูของสถานศึกษาในเขตพื้นที่ภาคตะวันออก

Abstract

          การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบความตรงของแบบจำลองความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของพฤติกรรมนอกเหนือบทบาทของครูกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ประชากร คือ ครูผู้สอนระดับประถมศึกษา ในเขตอำเภอเมืองของภาคตะวันออก และกลุ่มตัวอย่าง คือ ครูผู้สอนระดับประถมศึกษาในเขตอำเภอเมืองของภาคตะวันออก 3 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดจันทบุรี ชลบุรี และระยอง จำนวน 503 คน โดยใช้วิธีการสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือคือ แบบสอบถาม ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล 5 ตัวแปร ได้แก่ การรับรู้ความสามารถของตนเองในการแสดงพฤติกรรมนอกเหนือบทบาทการริเริ่มด้วยตนเอง มิตรภาพในที่ทำงาน แรงจูงใจในการแสดงพฤติกรรมนอกเหนือบทบาท โดยใช้การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง ผลการศึกษา พบว่า โมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของพฤติกรรมนอกเหนือบทบาทของครูมีความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ทั้งนี้ตัวแปรในโมเดลทั้ง 4 ตัว อธิบายความแปรปรวนในตัวแบบพฤติกรรมนอกเหนือบทบาทได้ ร้อยละ 56 โดยมิตรภาพในที่ทำงานมีอิทธิพลทางตรงต่อพฤติกรรมนอกเหนือบทบาทมากที่สุด           The purpose of this study was to investigate the validity of causal relationship model of teachers’ extra role behavior with empirical study. The population was elementary school teachers in the area of Mueang District in Eastern Thailand. The sample consisted of 503 elementary school teachers in the area of Mueang District of three provinces in Eastern Thailand including Chanthaburi, Chonburi and Rayong and selected by multi-stage random sampling. In this study, questionnaires were used to collect data about five variables as follows: self-efficacy in extra role behavior, personal initiative, workplace friendship, motivation in extra role behavior, and extra role behavior. Structural equation modeling (SEM) was used to analyze data. Results indicated that the structural model was consistent with empirical data. 56% of the variance in associated with extra role behavior was explained by four predictors. Specifically, workplace friendship had the strongest direct effect on extra role behavior.