โอกาสและความท้าทายของกระบวนการรับสิทธิโครงการเงินอุดหนุน เพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิดในประเทศไทย

Opportunities and Challenges in the Application Process for the Child Support Grant Scheme in Thailand

Abstract

การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษากระบวนการรับสิทธิของโครงการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด และ 2) เพื่อศึกษาโอกาสและความท้าทายในกระบวนการรับสิทธิของโครงการรับเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด เป็นการศึกษาโดยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ วิเคราะห์จากเอกสารที่เกี่ยวข้องเป็นหลัก ผลการศึกษาพบว่า โครงการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิดมีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนการเติบโตอย่างมีคุณภาพและเท่าเทียมกันภายในสังคมโดยเฉพาะเด็กจากครัวเรือนยากจน มีกระบวนการรับสิทธิที่สำคัญ 7 ขั้นตอน โดย ขั้นตอนแรกคือการลงทะเบียนเพื่อรับสิทธิ ณ ที่ทำการองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นหรือผ่านแอปพลิเคชันเงินเด็กและขั้นตอนที่สองคือการหาผู้รับรองสถานะครัวเรือนของผู้มีรายได้น้อย ซึ่งทั้งสองขั้นตอนเกี่ยวข้องกับประชาชนโดยตรง ต่อมาขั้นตอนการตรวจสอบข้อมูล ขั้นตอนการประกาศรายชื่อและการคัดค้านสิทธิ จะเป็นหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนถิ่น และนำไปสู่ขั้นตอนการบันทึกข้อมูลเข้าสู่ระบบฐานข้อมูลของโครงการและการตรวจสอบสิทธิเพื่ออนุมัติสิทธิ โดยเป็นหน้าที่ของสำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัด ในส่วนของขั้นตอนการจ่ายเงินอุดหนุนจะเป็นหน้าที่ของกรมบัญชีกลาง และขั้นตอนสุดท้ายคือกรณีเปลี่ยนแปลงสิทธิและสิ้นสุดสิทธิจะดำเนินการใหม่เหมือนที่กล่าวมาข้างต้น จากการศึกษาถึงกระบวนการรับสิทธิพบว่ามีประเด็นโอกาส ดังนี้การเปิดโอกาสให้ผู้ปกครองที่ประสงค์ลงทะเบียน สามารถไปลงทะเบียนได้ที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ที่อาศัยอยู่จริง  ประเภทบุคคลที่สามารถให้การรับรองสถานะครัวเรือนมีความหลากหลาย และ ความพร้อมต่อการรับถ่ายโอนภารกิจโครงการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ทั้งนี้โอกาสในบางประเด็นกลับเป็นช่องว่างที่นำไปสู่ความท้าทายต่อกระบวนการรับสิทธิดังนี้ ความซับซ้อนของหลักเกณฑ์ที่กำหนดในการเข้ารับสิทธินำไปสู่ความเข้าใจผิดของผู้ประสงค์รับสิทธิ ผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องขาดความเข้าใจในรายละเอียดต่อการดำเนินงานตามโครงการ ผู้ศึกษาจึงเสนอแนะว่าควรประชาสัมพันธ์โครงการเพิ่มขึ้น พิจารณาปรับปรุงกระบวนการรับสิทธิ เพิ่มช่องทางการรับเงินอุดหนุน และขยายโครงการเพื่อเป็นสวัสดิการสำหรับเด็กทุกคน  This research aimed to 1) study the process of applying for the child support grant scheme. 2) analyze the opportunities and challenges in the application process. This was qualitative research that primarily analyzed relevant documents. The study found that the child support grant scheme aimed to support quality and equal growth within society, especially for children from poor households. There were seven steps in the application process. The first step was to register for the scheme at the local administrative organization or through the Ngoen Dek application. The second step was to find a person authorized by the scheme to certify the household's low-income status. Both steps directly involved citizens. Then, the local administrative organization was responsible for data verification, the announcement of the list of applicants, and eligibility screening. This was followed by data recording into the scheme’s database and verification of rights for approval. This was the responsibility of the provincial social development and human security office. The comptroller general's department was responsible for the disbursement of the allowance. The last step was the process for changes and termination of rights, which followed the same procedures mentioned above. The study identified the following opportunities related to the application process: Allowing parents who want to register to do so at the local administrative organization in the area where they live. There were various types of people who could certify household status. And the readiness for decentralization of scheme tasks to local administrative organizations. However, some opportunities turned into challenges in the application process, such as the complexity of the eligibility criteria leading to misunderstandings among applicants. Relevant policy implementers also lacked sufficient understanding of the details of the scheme implementation. Therefore, the researcher suggested enhancing public relations for the scheme, revising the application process, adding channels for receiving the allowance, and broadening the scheme as a welfare for all children.