การบริหารจัดการน้ำตามแนวพระราชดำริ : พระบิดาแห่งการจัดการทรัพยากรน้ำ ผู้สร้างมรดกทาง ภูมิปัญญา แห่งการแก้ไขปัญหาอุทกภัยอย่างยั่งยืน

Abstract

          เมื่อปีพุทธศักราช 2539 ในมหามงคลสมัยที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงศิริราชสมบัติครบ 50 ปี รัฐบาลได้เทิดพระเกียรติคุณในฐานะที่ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณในการพัฒนาทรัพยากรน้ำ โดยได้ถวายพระราชสมัญญาว่า “พระบิดาแห่งการจัดการทรัพยากรน้ำ” เมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 ณ ศาลาดุสิตดาลัย พระตำหนักจิตลดารโหฐาน โดยตลอดระยะเวลาแห่งการครองราชย์ 70 ปี ทรงมีพระอัจฉริยภาพและทรงให้ความสนพระราชหฤทัยเกี่ยวกับการพัฒนาแหล่งน้ำมากกว่าโครงการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ประเภทอื่น โดยให้ความสำคัญในลักษณะ “น้ำคือชีวิต” ทั้งการบริหารจัดการน้ำแล้ง การบริหารจัดการอุทกภัย การบริหารจัดการน้ำเสีย การบริหารจัดการ น้ำเค็มและน้ำกร่อย โดยเฉพาะในด้านการป้องกันและบรรเทาอุทกภัย ทรงมีแนวทางในการจัดการปัญหาอุทกภัยอย่างยั่งยืน ซึ่งได้แก่ การสร้างเขื่อน กักเก็บน้ำ การก่อสร้างทางผันน้ำ การปรับปรุงและตกแต่งสภาพลำน้ำ การสร้างคันกั้นน้ำในขนาดที่เหมาะสม การระบายน้ำออกจากพื้นที่ลุ่ม และการหาความสัมพันธ์ของระดับน้ำและปริมาณน้ำปากแม่น้ำเจ้าพระยา ดังนั้น แนวทางป้องกันและบรรเทาอุทกภัยตามแนวพระราชดำริจึงมีความสอดคล้องกับกรอบความสําเร็จในการจัดการอุกภัยอย่างยืน กล่าวคือ การให้ความสำคัญกับมิติการป้องกันเพื่อลดความเสี่ยงจากอุทกภัย รวมถึงการจัดเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือกับอุทกภัย ทั้งในระดับต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ           In 2539 B.E., the year of H.M. the King’s golden jubilee, the government announced H.M. the King’s merit on water resource management and gave him the title of “Father of Water Resource Management” on 21st September 2539 B.E. at Sala-Dusidalai, Jitralada-rahothan Palace. Throughout the 70 years of H.M. the King’s reign, H.M. the King showed his geniuses and his concerned in water sources development more than other types of the royal development projects. As H.M. stressed “water is life”, the projects on water resource development ranged from drought management, flood management, waste water management, salty or briny water resolutions, especially on flood prevention and remedy. H.M. the King has various methods to resolve flood sustainably, that is, constructing dams to reserve water, constructing flood way, developing and reshaping tracks of water, building the suitable banks, draining water from the low-land, finding the relation between water level and volume of Chaophraya River’s estuary. Therefore, every initiative for water management from H.M. the King is compatible with the achievement frame of sustainable flood management, that is, emphasize on prevention to reduce risk of flooding, preparation for flood reaction in upstream, middle stream, and downstream areas.