ละครเพื่อการเรียนรู้: การออกแบบกระบวนการเรียนรู้ผ่านละคร สำหรับพัฒนาเยาวชนในศตวรรษที่ 21

Abstract

บทความนี้นำเสนอประสบการณ์เกี่ยวกับการออกแบบกระบวนการละครเพื่อเรียนรู้สำหรับพัฒนาเยาวชนในศตวรรษที่ 21 ผ่านรายวิชาละครเพื่อการเรียนรู้ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2557 ให้แก่นิสิตวิชาเอกการแสดงและกำกับการแสดง สาขาศิลปการแสดง คณะดนตรีและการแสดง มหาวิทยาลัยบูรพา มีนิสิตเข้าร่วมกิจกรรมจำนวน 16 คน โดยออกแบบกระบวนการเรียนรู้ที่เรียกว่า ละครเพื่อการเรียนรู้ ซึ่งพัฒนามาจากแนวคิดด้านละครกับการเรียนรู้ แนวคิดการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ตรง (Experirntial Learning) และแนวคิดของผู้อำนวยการเรียนรู้ (Facilitator) ทั้งนี้ได้ออกแบบกระบวนการละครไทยเป็น 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนการติดตั้งเครื่องมือในกายตนและการอยู่ร่วมกัน ขั้นตอนที่สองการสำรวจมุมมองชีวิตผ่านกิจกรรมเชิงละคร และขั้นตอนที่สามการเปิดรับมุมมองใหม่จากการพาเรียนรู้ชุมชนและสิ่งแวดล้อม วิธีการเก็บข้อมุลประกอบไปด้วยการสังเกต การจดบันทึก การจัดกิจกรรมสะท้อนความคิดเห็นและความรู้สึก (Refection) เครื่องมือที่ใช้เก็บข้อมูลประกอบด้วย สมุดบันทึกของผู้สอนและผู้เรียน ภาพวาด ข้อเขียนต่างๆ และผลงานการแสดงละคร จากนั้นนำข้อมูลมาวิเคราะห์ถึงมุมมองของผู้เรียนในประเด็นการพัฒนาเยาวชนในศตวรรษที่ 21 ที่มุ่งสร้างให้เยาชนมีจิตสำนึกต่อโลก ความรับผิดชอบต่อโลก มีทักษะการสื่อสารและทำงานร่วมกัน เป็นผู้ที่มีความคิดริเริ่มและการชี้นำตนเอง  ผลการศึกษาพบว่า ผู้เรียนเกิดคุณลักษณะของเยาวชนในศตวรรษที่ 21 ผู้เรียนรู้สึกถึงความเชื่อมโยงระหว่างตนเองกับสิ่งแวดล้อม เกิดสำนึกเรื่องการสร้างการเปลี่ยนแปลงที่สามารถเริ่มต้นจากการเปลี่ยนแปลงภายในตนเอง เคารพและเชื่อมั่นในศักยภาพของตนเอง ผู้อื่นและชุมชน เริ่มยอมรับในกันและกัน สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่น เกิดการสื่อสารอย่างตรงไปตรงมา นำพาให้ผู้เรียนย้อนคิดคำนึงถึงเส้นทางการใช้ชีวิตของตนเองโดยการนำพาไปสู่การเรียนรู้มุมมองของชีวิตใหม่ จนก่อร่างความคิดว่าตนเองคือผู้ที่สามารถลงมือกระทำบางสิ่งในฐานะพลเมืองโลกได้This article presented experiences of the learning process of the students majoring in Acting and Directing Performances in 2nd Semester of 2014 Academic Year in the Faculty of Music and Performing Arts of Burapha University as the 21st century youth development through drama course. There were 16 students participating in the activities. The researcher designed the learning process know as “Theartre for Learning” which was developed from the Theatre concept, the Experiential Learning Approach and Facilitator’s concept. In fact, the learning process through Theate was  designd as a three-step process. Step 1 was installation of the tools in the body anf cohabitation. Step two was the survey of the view of life through theater actities. Step three was the exposure from a new perspective by taking the students to learn about the communities and their environment. The data were collected through observation, note-taking, and the arrangement for the activities reflecting the views and feelings (Refection). The instrument used for data collection consisted of diaries of instructors and students, drawings, and theatrical works. The data were then analyzed to find out the students’ perspectives concerning the 21st Century youth development. This learning process was experimented to build the youth to be initiative, self-directed, conscious about the world, responsible for society, and able to communicate and work with other people.                 The findings revealed that after the learning process, the learners began to have the desirable characteristics of the 21st Century youth who could feel a connection between themselves and the environment, who could be aware of making changes starting from themselves, and who could respect and have confidence in the potential of their own, of the other people, and of the communities. The learners began to accept each other and were able to work well with others. In addition, they could communicate with other people opently.The learning process would bring back the students to think about their past life which led them to learn new perspectives so that they could from their new own idea that they themselves could do some good things as the citizens of the world.