การศึกษา กระบวนการกำกับการแสดง : ละครชาตรีร่วมสมัยเรื่องพายุพิโรธ

A STUDY ON THE PROCESS OF DIRECTING: THE TEMPEST LAKHON CHATRI

Authors

  • ชาคร ชะม้าย
  • พันพัสสา ธูปเทียน

Keywords:

การแสดงข้ามวัฒนธรรม, ละครชาตรี, Intercultural performative, Lakhon Chatri

Abstract

ละครชาตรีร่วมสมัยเรื่องพายุพิโรธเป็นการสร้างสรรค์การแสดงผ่านแนวคิดการแสดงข้ามวัฒนธรรมที่เกิดจากการแลกเปลี่ยนระหว่างอัตลักษณ์ทางการแสดงที่มีความแตกต่างทางวัฒนธรรมกันโดยนำมาสร้างสรรค์บนพื้นที่และสภาพแวดล้อมเดียวกันเพื่อสื่อสารความคิดหรือประเด็นบางอย่างร่วมกันผ่านการแสดง ผู้วิจัยศึกษากระบวนการกำกับการแสดงและสร้างสรรค์จากบทละครเรื่องพายุพิโรธ แปลจาก The Tempest ของวิลเลียม เชกสเปียร์ (William Shakespeare) และการแสดงละครชาตรี เพื่อค้นหาแก่นความคิดหลัก (Theme) และวิธีการนำเสนอ (Style) ที่สามารถสื่อ“สารหลัก” (Message) จากบทละครควบคู่กับอัตลักษณ์ละครชาตรีผ่านการสร้างสรรค์การแสดง ผลการศึกษาพบว่ากระบวนการกำกับการแสดงด้วยแนวคิดการแสดงข้ามวัฒนธรรม จะต้องตระหนักถึงการแลกเปลี่ยนระหว่างวัฒนธรรม ทั้งทางความคิดและทักษะทางการแสดงบนพื้นฐานความเคารพอย่างจริงใจต่ออัตลักษณ์และรากเหง้าวัฒนธรรม (Culture Source) ในกระบวนการกำกับการแสดง การกำหนดแก่นความคิดหลักเป็นขั้นตอนที่ต้องให้ความสำคัญมากที่สุด เพราะเป็นหลักสำคัญที่ผสานอัตลักษณ์การแสดงจากสองวัฒนธรรมเอาไว้ทั้งในแง่ความคิดและรูปแบบเข้าไว้ด้วยกัน ที่จะส่งผลต่อการสร้างสรรค์การแสดงในทุกองค์ประกอบ นอกจากนี้ในกระบวนการสร้างสรรค์ผู้กำกับการแสดงจะต้องเปิดโอกาสและผลักดันให้คณะผู้สร้างสรรค์ได้แลกเปลี่ยนซึ่งกันและกันเพื่อให้เกิดการผสมผสานอัตลักษณ์ทางการแสดงร่วมกัน แต่ทั้งนี้ผู้กำกับการแสดงจะต้องพยายามให้การปะทะสังสรรค์เหล่านี้สนับสนุนแก่นความคิดหลักเป็นสำคัญและคำนึงถึงการรักษาสมดุลระหว่างอัตลักษณ์การแสดง  The Tempest, a contemporary Lakhon Chatri, is a performance created through the intercultural performative concept. The process is crafted by the identity exchange between theatre forms of cultural differences. The aim of bringing all the elements together under the same space and environment is to convey a joint message or theme through a performance. The researcher studied the directing process and created a performance from the translation version of The Tempest by William Shakespeare and Lakorn Chatri, determining to capture the main theme and style that can best deliver the play’s message while maintaining the Chatri’s identity throughout the creative process. The result of the study reveals that directing with an intercultural performative concept takes not only a thorough understanding of cultural exchange in terms of the concept and acting technique, but also genuine respect to each identity and its cultural source. During the directing process, the essential factor that needs to be paid attention to is defining the main theme because it works as the key element that holds together the two cultural identities and contains the core concept and forms that dictate the rest of the performance’s creative process. In leading the creative process, it is important that the researcher as a director stays open and pushes creative team members to exchange their expertise in order to highlight the motif of identity exchange. However, the director must also control the team’s ideation according to the main theme and the balance between the two theatre forms.

References

กัญญา ทิพโยสถ. (15 เมษายน 2564). ศิลปินละครชาตรีชุมชนนางนางเลิ้ง. สัมภาษณ์.

กุลวดี มกราภิรมย์. (2558). การละครตะวันตก : สมัยคลาสสิก-สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

จันทรา เนินนอก. (2561). การขับร้องละครชาตรีคณะกัญญาลูกแม่แพน.วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

เชคสเปียร์ วิลเลียม, Shakespeare, W., นพมาส แววหงส์, & จักรพันธุ์ โปษยกฤต. (2555). พายุพิโรธ = The Tempest (พิมพ์ครั้งที่ 1). แพรวสำนักพิมพ์.

ดนยา ทรัพย์ยิ่ง, Danaya Supying, & กองกาญจน์ ตะเวทีกุล ม.ร.ว. (2548). บทละครโต้กลับ : การวิพากษ์วรรณกรรมเอกของยุโรป.

นพมาส แววหงส์. (2556). ปริทัศน์ศิลปการละคร (พิมพ์ครั้งที่ 3). ภาควิชาศิลปการละคร คณะอักษรศาสตร์ จุฬาฯ.

ปาริชาติ จึงวิวัฒนาภรณ์. (2551). พิเชษฐ กลั่นชื่น : ทางไปสู่การอภิวัฒน์นาฏศิลป์ไทย (พิมพ์ครั้งที่ 1). ขมนาด.

พันพัสสา ธูปเทียน. (2559). การกำกับละครเพลงเรื่อง “หลายชีวิต” เพื่อสร้างคู่มือการกำกับละครเพลงในประเทศไทย (รายงานการวิจัย). สำนักงานวิจัยแห่งชาติ.

วรรณกรรมประกอบการเล่นละครชาตรี. (2523). โครงการเผยแพร่เอกลักษณ์ของไทยกระทรวงศึกษาธิการ.

สุกัญญา สุจฉายา. (2556). วรรณกรรมมุขปาฐะ (พิมพ์ครั้งที่ 1). โครงการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Clurman, H. (1974). On directing (First Collier Books edition.). Collier Books.

Jacqueline Lo, & Helen Gilbert. (2002). Toward a Topography of Cross-Cultural Theatre Praxis. TDR (1988-), 46(3), 31–53.

McIvor, C., & King, J. (2019). Interculturalism and Performance Now. [electronic resource] : New Directions? Springer International Publishing.

Downloads

Published

2023-07-27