การพยาบาล มารดาที่ยึดครอบครัวเป็นศูนย์กลาง : จากปรัชญาสู่การปฏิบัติ

Family-centered maternity nursing From philosophy through practice

Abstract

การพยาบาลที่ยึดครอบครัวเป็นศูนย์กลาง (Family-centered care) เป็นปรัชญาที่มุ่งเน้นการมีส่วนร่วมระหว่างครอบครัวและบุคลากรด้านสุขภาพ เพื่อส่งเสริมความมั่นคงของ สุขภาพบุคคลและครอบครัว (May & Mahlmeister, 1990) เป็นปรัชญาที่ได้รับการพิสูจน์ด้วยหลักฐานทางวิชาการแล้วว่า เป็นการปฏิบัติที่ดีที่สุด โดยเฉพาะในการพยาบาลมารดาและทารก เพราะช่วยให้มารดาครอบครัวเกิดการพัฒนา และพึ่งพาตนเองด้านสุขภาพอย่างยั่งยืน ปรัชญานี้ได้รับการยอมรับและปฏิบัติกันอย่างแพร่หลายในสังคม ตะวันตกมาเป็นเวลาหลายทศวรรษแล้ว ในสังคมไทย คำว่า “การพยาบาลที่ยึดครอบครัว เป็นศูนย์กลาง” เป็นคำที่คุ้นหูสำหรับพยาบาล ผู้ดูแลมารดาและทารกมานานแล้ว แต่สถานการณ์จริงของการปฏิบัติการพยาบาล  ในปัจจุบันอาจกล่าวได้ว่า ยังไม่สามารถนำ ปรัชญานี้ไปสู่การปฏิบัติที่เป็นรูปธรรมที่ชัดเจน พยาบาลส่วนใหญ่ยังคงยึดผู้ให้บริการเป็น ศูนย์กลางมากกว่ายึดครอบครัวเป็นศูนย์กลาง ทั้งนี้อาจเนื่องจากยังขาดความรู้ความเข้าใจ อย่างถ่องแท้ในปรัชญานี้ จึงมีการนำปรัชญานี้ ไปสู่การปฏิบัติที่แตกต่างกัน บทความนี้จึงขอ นำเสนอความเป็นมาของปรัชญาการพยาบาล มารดาที่ยึดครอบครัวเป็นศูนย์กลาง และการนำ ปรัชญานี้ไปสู่การปฏิบัติ เพื่อช่วยขยายความ กระจ่างในปรัชญานี้ให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น