ผลของการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้ ต่อความรู้ ความสามารถในการดูแลตนเอง ความพึงพอใจต่อการพยาบาล และผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่รักษาด้วยเครื่องไตเทียม

Effects of a supportive-deucative nursing system on knowledge, self-care agency,satis

Abstract

          การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการพยาบาล แบบสนับสนุนและให้ความรู้ต่อความรู้ ความสามารถในการดูแลตนเอง ความพึงพอใจต่อการพยาบาล และผลลัพธ์ทางคลินิก ของผู้ป่วยโรคไต เรื้อรังที่รักษาด้วยเครื่องไตเทียม โดยใช้แนวคิดทฤษฎีระบบพยาบาลของโอเร็ม (Orem, 1995) เป็นกรอบแนวคิด เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบ 2 กลุ่ม วัดผลก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วย โรคไตเรื้อรังที่รักษาด้วยเครื่องไตเทียม ในหน่วยไตเทียม ณ โรงพยาบาล 2 แห่ง จังหวัดนครสวรรค์ จํานวน 40 ราย คัดเลือกแบบเจาะจง แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 20 ราย กลุ่มทดลองได้รับการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้ จํานวน 4 ครั้ง ในเรื่องการรับประทานอาหารและน้ำ การรับประทานยา การปฏิบัติกิจวัตรประจําวัน การปฏิบัติตัวเมื่อฟอกเลือด และการดูแลด้านอารมณ์กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบวัดความสามารถในการดูแลตนเอง แบบวัดความพึงพอใจต่อการพยาบาล และแบบบันทึกผลลัพธ์ทางคลินิก ของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่รักษาด้วยเครื่องไตเทียม เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง ประกอบด้วย แผนการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้คู่มือการปฏิบัติ ตัวภาพพลิก และวิดีทัศน์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ การทดสอบค่าที (t-test) และการทดสอบไคสแควร์ (Chi-Square Test)  ผลการวิจัยพบว่า หลังได้รับการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้ ผู้ป่วยมีความรู้ และมีความ   พึงพอใจต่อการพยาบาลสูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ส่วนความสามารถในการ ดูแลตนเอง ค่าเปลี่ยนแปลงเฉลี่ยของน้ำหนักตัว ระดับโปตัสเซี่ยม ระดับอัลบูมิน และการมาฟอกเลือดก่อนกําหนดระหว่างกลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ  ผลจากการศึกษาครั้งนี้ ชี้ให้เห็นว่า พยาบาลควรปรับปรุงการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้  ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และนําไปใช้ซ้ำกับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่รักษาด้วยเครื่องไตเทียม เพื่อเพิ่มความสามารถในการดูแลตนเองต่อไป  The purpose of this study was to explore the effects of a supportive-educative nursing system on knowledge, self-care agency, satisfaction on nursing care, and clinical outcomes in patients with chronic kidney disease treated with hemodialysis. Orem's theory of nursing system were used as a conceptual framework The quasi-experimental research was implemented two-group repeated measure pre-post test design. The sample consisted of the patients with chronic kidney disease treated with hemodialysis in the hemodialysis center of two hospitals in Nakonsawan. The purposive sampling technique was used to recruit the 40 patients treated with hemodialysis. The 20 patients were assigned into the experimental group who received 4 sessions of the supportive-educative nursing system which focused on diet and fluids, medication, daily practice, hemodialysis practice, and emotions. The other 20 patients in the control group received the general nursing care. The instruments consisted of questionaire including knowledge measurement, self-care agency measurement, satisfaction on nursing care measurement, and patients clinical outcomes record. The experimental program consisted of lesson plans, self care manual, flipchart, and video. The data were analyzed using t-test and chi-square test. At the end of the program, it was found that both knowledge and satisfaction on nursing care scores higher than before the study and they were significant at the .01 level. But the scores of self-care agency, interdialytic weight gain, serum potassium level, and serum albumin level were found no difference than the control group.  According to the results of this study, nurses should apply supportive-educative nursing system in order to enhance the effectiveness of nursing care and repeat studying in patients with chronic kidney disease treated with hemodialysis to enhance self-care agency.