บทบาทของพยาบาลต่อการดูแลสุขภาพของแรงงานนอกระบบ : กลุ่มผู้รับงานไปทำที่บ้าน

Nurses' Roles in provision of health care services for home-based workers

Abstract

          แรงงานนอกระบบ เป็นแรงงานที่ไม่มีกฎเกณฑ์ที่แน่นอนในการจ้างงาน ไม่มีกฎระเบียบทางกฎหมายคุ้มครอง ซึ่งต่างจากแรงงานในระบบที่มีโครงสร้าง และระบบการจ้างงานขององค์กรที่ชัดเจน การคัดเลือกบุคคลเข้าทํางาน มีสัญญาหรือระยะเวลาการจ้างงาน มีการกําหนดหน้าที่ความรับผิดชอบของงาน แต่ละประเภท รวมถึงมีสวัสดิการและประกันสังคม จากรายงานผลการสํารวจภาวะ การทํางานของประชากรทั่วประเทศ เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2544 พบว่าจากจํานวนประชากร วัยแรงงานซึ่งมีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไปของ ประเทศ จํานวน 30.69 ล้านคนมีแรงงานนอกระบบที่มีสภาพการจ้างงานที่ไม่เป็น ทางการอยู่ถึงร้อยละ 67 ของแรงงานทั้งหมด ซึ่งแรงงานกลุ่มนี้ประกอบไปด้วยผู้ประกอบการอิสระ ผู้รับช่วงการผลิตหรือผู้รับงานไปทํา ที่บ้าน แรงงานอิสระภาคเกษตร แรงงานอิสระ ในภาคพาณิชย์และบริการ (สํานักงานสถิติแห่งชาติ, 2544) ในระยะเกือบ 20 ปีที่ผ่านมา การทํางานนอกระบบมีจํานวนเพิ่มมากขึ้นทั้งจํานวนคนทํางานและประเภทงาน โดยเฉพาะ กลุ่มผู้รับงานไปทําที่บ้าน ซึ่งลักษณะการทํางานส่วนใหญ่ ได้เปลี่ยนแปลงไปเป็นการ แบ่งกระบวนการผลิตบางส่วนออกมาจาก โรงงานไปให้คนทําอยู่กับบ้าน การจ้างงาน ลักษณะนี้เป็นผลมาจากความต้องการลดต้นทุน การผลิตของโรงงานในส่วนที่เกี่ยวกับค่าจ้าง แรงงานรวมทั้งสวัสดิการต่างๆที่ต้องจ่ายให้กับคนงาน เนื่องจากแรงงานนอกระบบเหล่านี้ ไม่อยู่ในความคุ้มครองของพระราชบัญญัติแรงงาน ความนิยมในการจ้างงานในลักษณะดังกล่าว ได้ส่งผลให้แรงงานนอกระบบ โดยเฉพาะกลุ่มผู้รับงานไปทําที่บ้าน มีแนวโน้มที่มีจํานวนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ตามขณะที่การรับงาน ไปทําที่บ้านช่วยเพิ่มผลผลิต เพิ่มรายได้ ทั้งในครอบครัวและระดับประเทศ การรับงานไปทําที่บ้านไม่ได้มีกฎหมายรองรับ จึงทําให้ขาดความคุ้มครองจากกฎหมายแรงงานและส่งผลให้การ เอารัดเอาเปรียบทําได้ง่าย นอกจากนี้สภาพการทํางานของผู้รับงานไปทําที่บ้านยังส่งผลต่ออุบัติเหตุในการทํางาน การเจ็บป่วยและโรคจากการทํางาน ที่ต้องการการดูแลจากเจ้าหน้าที่ด้านสุขภาพ