ความสามารถในการจัดการภาวะหายใจลำบากเรื้อรังด้วยตนเองของผู้ที่เป็นโรคปอด อุดกั้นเรื้อรัง

Competency in Chronic Dyspnea Self-Management of People with Chronic Obstructive Pulmonary Disease

Abstract

ภาวะหายใจลำบากเรื้อรังเป็นปัญหาสำคัญ ที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ที่เป็น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้าผู้ที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ไม่สามารถจัดการภาวะหายใจลำบากเรื้อรังด้วยตนเอง การวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสามารถในการจัดการ ภาวะหายใจลำบากเรื้อรังด้วยตนเองของผู้ที่เป็นโรคปอดอุดกั้นที่มารับบริการตรวจรักษา ที่แผนกผู้ป่วยนอกหรือเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลศูนย์และโรงพยาบาลทั่วไปในภาคตะวันออก 4 แห่ง จำนวน 324 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบวัดความสามารถในการจัดการภาวะหายใจลำบากเรื้อรัง ด้วยตนเองของผู้ที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นวิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์เปรียบเทียบค่าเฉลี่ย คะแนนความสามารถในการจัดการภาวะหายใจลำบากเรื้อรัง ด้วยตนเองโดยการทดสอบค่าที (t-test) และวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (One Way Analysis of Variance) ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่า  กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีระดับความสามารถ ในการจัดการภาวะหายใจลำบากเรื้อรัง ด้วยตนเองอยู่ในระดับปานกลาง และเมื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย ของคะแนนความสามารถในการจัดการ ภาวะหายใจลำบากเรื้อรังด้วยตนเองของผู้ที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ที่มีความแตกต่างกันด้านข้อมูลส่วนบุคคล และการเจ็บป่วย พบว่ากลุ่มตัวอย่างที่มี เพศ ระดับการศึกษา อาชีพ ระยะเวลาที่ได้รับการวินิจฉัยโรค ระยะเวลาของการเกิดอาการหายใจลำบาก การได้รับข้อมูลเกี่ยวกับการเจ็บป่วย และโรงพยาบาลที่รับบริการรักษาพยาบาลแตกต่างกัน มีค่าเฉลี่ยของคะแนนความสามารถ ในการจัดการภาวะหายใจลำบากเรื้อรัง ด้วยตนเองแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) ส่วนกลุ่มตัวอย่างที่มีอายุรายได้ของครอบครัวต่อเดือน การเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล และการใช้บริการตรวจรักษานอกเหนือ จากแพทย์นัดแตกต่างกันมีค่าเฉลี่ย ของคะแนนความ สามารถในการจัดการ ภาวะหายใจลำบากเรื้อรังด้วยตนเองไม่แตกต่างกัน (p > .05)  ผลการวิจัยครั้งนี้สามารถใช้เป็นข้อมูลพื้นฐาน เพื่อการส่งเสริมความสามารถ ในการจัดการภาวะหายใจลำบากเรื้อรังด้วยตนเอง สำหรับผู้ที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง รวมทั้งการวิจัยเพื่อพัฒนาองค์ความรู้เกี่ยวกับการส่งเสริมความสามารถ ในการจัดการภาวะหายใจลำบากเรื้อรัง ด้วยตนเองต่อไป  Chronic dyspnea is a major problem that affects quality of life of people with COPD, especially those who are incompetent to manage chronic dyspnea. The purpose of this study was to study the competency in chronic dyspnea self-management of people with COPD. The samples were 324 people with COPD who attended the out-patient department or admitted to medical units at four hospitals in eastern part of Thailand. Data were collected by the researcher-developed questionnaire measuring the competency in chronic dyspnea self-management of the people with COPD. Mean, standard deviation, l-test, and one way analysis of variance were used to analyzing the data. The result revealed that the sample had moderate level of competency in chronic dyspnea self-management. Moreover, there were statistically significant  differences between sex, education, duration of COPD diagnosis, duration of dyspnea experience, status of receiving information about illness, and the attended hospital at the alpha level of .05. While there were no statistically significant differences between age, family income, admission history, and unplanned use of healthcare service at the alpha level of .05.  Nurses and others healthcare providers can use results of this study as the basic knowledge for promoting competency in chronic dyspnea self-management de for people with COPD and for conducting further research.