พลังสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ : แนวคิดและแนวทางการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิต

Abstract

พลังสุขภาพจิตเป็นความสามารถของบุคคลในการเผชิญกับความทุกข์ยากในชีวิต โดยใช้คุณลักษณะ 3 ประการ ได้แก่ “ฉันมี” เป็นการสนับสนุนจากภายนอก “ฉันเป็น” เป็นความเข้มแข็งภายใน “ฉันสามารถ” เป็นทักษะจัดการปัญหาและสัมพันธภาพ ปัจจุบันมีผู้ใช้แนวคิดนี้ในการพัฒนาผู้สูงอายุ เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถปรับตัวและฟื้นตัวในเชิงบวกเมื่อเผชิญกับเหตุการณ์วิกฤตในชีวิต เช่น การเป็นโรคเรื้อรัง การสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก หรือการสูญเสียบทบาทหน้าที่ทางสังคม สิ่งเหล่านี้ทำให้ผู้สูงอายุมีปัญหาทางด้านจิตใจ เช่น มีความ รู้สึกโดดเดี่ยว สูญเสียความมั่นใจในตนเอง เครียด ซึมเศร้า ผลจากการทบทวนวรรณกรรมพบแนวทาง การเสริมสร้างพลังสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ โดยการเสริมสร้างความมั่นคงทางจิตใจและอารมณ์ การฝึกทักษะการเผชิญปัญหาและแก้ไขปัญหา การสนับสนุนทางสังคม และการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพที่ดี โดยพบความ สัมพันธ์ระหว่างพลังสุขภาพจิตกับตัวแปรผลลัพธ์ที่สำคัญ เช่น ความพึงพอใจในชีวิต การมีสุขภาวะที่ดี การมีภาวะซึมเศร้าลดลง การเสริมสร้างพลังสุขภาพจิตในผู้สูงอายุจะช่วยให้ผู้สูงอายุมีพลังสุขภาพจิตสูงขึ้น สามารถดำเนินชีวิตต่อไปได้อย่างปกติสุข จุดมุ่งหมายของบทความนี้เพื่อส่งเสริมความเข้าใจความหมายและองค์ประกอบของพลังสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ มีแนวทางในการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ เพื่อตอบ สนองยุทธศาสตร์ด้านการส่งเสริมผู้สูงอายุไทยในการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดียิ่งขึ้น  Resilience refers to a person’s ability to face adversity in life, and can be measured using three attributes: “I have...” (external support and resources); “I am...” (internal, personal strengths); and “I can...” (social, interpersonal skills). Nowadays, this concept is applied to assist the elderly in adapting and recovering positively from adversity or life crises such as chronic disease, loss of a loved one or loss of social roles. In the elderly such events may create or worsen various psychological problems such as loneliness, loss of self-confidence, stress, and depression. A literature review found guidelines for promoting resilience in the elderly, including promoting mental and emotional stability, coping and problem solving skills, social support, and promoting good health behaviors. Relationships were found between resilience and important outcome variables such as life satisfaction, high levels of well-being, and decreased depression. Promoting increased resilience in the elderly will enhance happiness and life satisfaction. The aim of this article is to promote better understanding of the meaning and factors of resilience in the elderly, and to further develop guidelines for enhancing resilience in this age group in concordance with a strategy for improving the elderly’s quality of life.