ความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้สมรรถนะแห่งตน ความเครียดในการดำเนินชีวิต และการสนับสนุนทางสังคมกับพฤติกรรมสุขภาพในผู้ใหญ่ที่มีภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันภายหลังได้รับการขยายหลอดเลือดหัวใจ
Relationships of Perceived Self-Efficacy, Lifestyle Stress, and Social Support to Health Behaviors in Adults with Acute Coronary Syndrome Post Percutaneous Coronary Intervention
Keywords:
พฤติกรรมสุขภาพ , ภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน , การรับรู้สมรรถนะแห่งตน , ความเครียดในการดำเนินชีวิต, การสนับสนุนทางสังคมAbstract
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้สมรรถนะแห่งตน ความเครียดในการดำเนินชีวิต และการสนับสนุนทางสังคมกับพฤติกรรมสุขภาพในผู้ใหญ่ที่มีภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน กลุ่มตัวอย่าง เป็นผู้ใหญ่ที่มีภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน ภายหลังได้รับการขยายหลอดเลือดหัวใจ 6-12 เดือน ที่มาตรวจติดตามอาการ ณ แผนกผู้ป่วยนอกคลินิกโรคหัวใจ โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง สังกัดมหาวิทยาลัย จำนวน 107 ราย สุ่มกลุ่มตัวอย่างโดยการกำหนดช่วงเวลา เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่าง เดือนธันวาคม พ.ศ. 2563 ถึงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2564 เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยแบบบันทึกข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพ แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตน แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคม และแบบสอบถามความเครียดในการดำเนินชีวิต ซึ่งมีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของคอนบราค ที่ .85, .87, .95 และ .85 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการวิจัยพบว่า การรับรู้สมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .714, p < .001; r = .639, p < .001 ตามลำดับ) และความเครียดในการดำเนินชีวิตสัมพันธ์ทางลบกับพฤติกรรมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -.658, p <.001) ผลการวิจัยเสนอแนะว่า พยาบาลควรออกแบบการส่งเสริมให้ผู้ป่วยกลุ่มนี้มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ โดยเน้นการเพิ่มการรับรู้สมรรถนะแห่งตน การสนับสนุนทางสังคม และลดความเครียดในการดำเนินชีวิต เพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำและมีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป This descriptive correlational research aimed to examine the relationships of perceived self-efficacy, lifestyle stress, and social support to health behaviors in adults with acute coronary syndrome post percutaneous coronary intervention. The sample was 107 adults who routinely followed up at the heart clinic in the outpatient department of a tertiary hospital, Bangkok. Data were collected from December 2020 to March 2021. Instruments included a demographic record form, the Thai version of the Cardiac Health Behavior Scale, the Thai version of the General Perceived Self-Efficacy Scale, the Thai version of the Social Support of People with Coronary Heart Disease Scale, and the Thai version of the Perceived Stress Scale. Reliability coefficients were .85, .87, .95, and .85, respectively. Data were analyzed using descriptive statistics and Pearson’s product-moment correlation coefficient. The research results showed that perceived self-efficacy and social support had positive, significant relationships to health behaviors (r = .714, p < .001; r = .639, p < .001 respectively), while lifestyle stress had a negative, significant relationship to health behaviors (r = -.658, p < .001). The findings suggest that nurses should develop nursing programs for this type of patient to help them beneficially modify health behaviors by increasing perceived self-efficacy and social support and by reducing lifestyle stress in order to prevent recurrent coronary syndrome.References
Alizadeh, M., Feizollahzadeh, H., Abdollahzadeh, F., Hasankhani, H., Dadashzadeh, A., & Rezaei, T. (2018). The relationship between self-effcacy and compliance with self-care behaviors in patients with acute coronary syndrome after coronary angioplasty in Shahid Madani hospital, 2016: A health belief model. Journal of Research in Medical and Dental Science, 6(3), 415-420.
American Heart Association. (2015). Heart disease and stroke statistics-2015 update: A report from the American Heart Association. Circulation, 131(4), e29-e322.
American Heart Association. (2020). Heart disease and stroke statistics-2020 update: A report from the American Heart Association. Circulation, 141(9), e139-e596.
Burns, N., & Grove, S. K. (2005). The practice of nursing research: Conduct, critique, and utilization (5th ed.). Missouri: Elsevier Saunders.
Chaiwong, N., Duangpaeng, S., & Masingboon, K. (2014). Factors influencing self-management behaviors among acute myocardial infarction patients. Thai Pharmaceutical and Health Science Journal, 9(3), 112-119. [In Thai]
Cohen, S. (1988). Perceived stress in a probability sample of the United States. In The Social Psychology of Health. (pp. 31-67). Thousand Oaks, CA, US: Sage Publication, Inc.
Department of Disease Control, Ministry of Public Health Thailand. (2017). Annual report 2017. Retrieved From http://thaincd.com/2016/media-detail.php?id=12986&gid=1-015-008. [In Thai]
Department of Disease Control Ministry of Public Health Thailand. (2018). Coronary artery disease (CAD) situation in 2018. Retrieved From https://ddc.moph.go.th/uploads/fles/1081120191227091554.pdf. [In Thai]
Detkaew, A. (2021). Factors influencing health behaviors in adults with acute coronary syndrome post percutaneous coronary intervention. Thesis. Chonburi: Burapha University. [In Thai]
Dibao-Dina, C., Angoulvant, D., Lebeau, J. P., Peurois, J. E., Abdallah El Hirtsi, K., & Lehr-Drylewicz, A.-M. (2018). Patients’ adherence to optimal therapeutic, lifestyle and risk factors recommendations after myocardial infarction: Six years follow-up in primary care. PLOS ONE, 13(9), e0202986.
Jirawatkul, A. (2014). Statistics in research: Appropriate selection. Bangkok: Wittayapat publisher. [In Thai]
Kahkonen, O., Kankkunen, P., Miettinen, H., Lamidi, M. L., & Saaranen, T. (2017). Perceived social support following percutaneous coronary intervention is a crucial factor in patients with coronary heart disease. Journal of Clinical Nursing, 26(9-10), 1264-1280.
Khodaminasab, A., Reisi, M., Vahedparast, H., Tahmasebi, R., & Javadzade, H. (2019). Utilizing a health-promotion model to predict self-care adherence in patients undergoing coronary angioplasty in Bushehr, Iran. Patient Preference and Adherence, 13, 409.
Mathews, R., Peterson, E. D., Honeycutt, E., Chin, C. T., Effron, M. B., Zettler, M., Wang, T. Y. (2015). Early medication nonadherence after acute myocardial infarction: Insights into actionable opportunities from the Treatment with ADP receptor inhibitors: Longitudinal assessment of treatment patterns and events after acute coronary syndrome (TRANSLATE-ACS) study. Circulation: Cardiovascular Quality and Outcomes, 8(4), 347-356.
Milicic, D., Brajković, L., Ljubas Maček, J., Andrić, A., Ardalić, Ž., Buratović, T., & Marčinko, D. (2016). Type a personality, stress, anxiety and health locus of control in patients with acute myocardial infarction. Psychiatria Danubina, 28(4), 409-414.
Olanwat, K. (2018). Selected factors releated to depression in patients with acute coronary syndrome, general hospital. Master’s thesis. Bankok: Chulalongkorn University. [In Thai]
Oliveira, L. M. S. M. d., Costa, I. M. N. B. d. C., Silva, D. G. d., Silva, J. R. S. S., Barreto-Filho, J. A. S., Almeida-Santos, M. A., Sousa, A. C. S. (2019). Readmission of patients with acute coronary syndrome and determinants. Arquivos Brasileiros de Cardiologia, 113(1), 42-49.
Ryan, P., & Sawin, K. J. (2009). The individual and family self-management theory: Background and perspectives on context, process, and outcomes. Nursing Outlook, 57(4), 217-225. e216.
Schwarzer, R., & Jerusalem, M. (1995). Generalized self-effcacy scale. In J. Weinman, S. Wright, & M. Johnston, Measures in health psychology : A user’s portfolio. Causal and control beliefs (pp. 35-37). Windsor, UK : NFER - NELSON.
Song, H., Fang, F., Arnberg, F. K., Mataix-Cols, D., de la Cruz, L. F., Almqvist, C., Valdimarsdóttir, U., A,. (2019). Stress related disorders and risk of cardiovascular disease: Population based, sibling controlled cohort study. British Medical Journal (Clinical research ed.), 365, l1255. https://doi.org/1210.1136/bmj.l1255.
Song, R., Oh, H., Ahn, S., & Moorhead, S. (2018). Validation of the cardiac health behavior scale for Korean adults with cardiovascular risks or diseases. Applied Nursing Research, 39, 252-258.
Sukmak, V., Sirisoonthon, A., & Meena, P. (2001). Validity of the general perceived selfeffcacy scale. Journal of the Psychiatric Association of Thailand. 47(1), 31-37.
Sukrueangkul, A., Vannarit, T., & Tachaudomdach, C. (2019). Factors predicting health promoting behaviors among persons with coronary artery disease and undergone percutaneous coronary intervention. Nursing Journal 43(6), 118-129. [In Thai]
Tabachnick, B., & Fidell, L. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Allyn and Bacon: Boston, MA.
Wongpakaran, N., & Wongpakaran, T. (2010). The Thai version of the PSS-10: An investigation of its psychometric properties. BioPsychoSocial Medicine, 4(1), 6.
Zawadzki, M. J., Sliwinski, M. J., & Smyth, J. M. (2018). Perseverative cognitions and stress exposure: Comparing relationships with psychological health across a diverse adult sample. Annals of Behavioral Medicine, 52(2), 1060-1072.
