ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในประเทศไทย: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ
Relationship of Health Literacy to Health Promoting and Disease Prevention Behaviors in Thailand: A Systematic Review
Keywords:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ , การสร้างเสริมสุขภาพ , การป้องกันโรค, พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพAbstract
การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในประเทศไทย โดยการสืบค้นงานวิจัยปฐมภูมิที่ตีพิมพ์เผยแพร่ วรรณกรรมที่สืบค้นได้นำมาประเมินความน่าเชื่อถือของหลักฐานงานวิจัย สกัดข้อมูลตามกรอบแนวคิดการปฏิรูปความรอบรู้ด้านสุขภาพ ผลการทบทวนวรรณกรรม พบงานวิจัยทั้งหมด 15 เรื่อง ตีพิมพ์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557 ถึงปัจจุบัน ทั้งหมดมีความน่าเชื่อถือของหลักฐานงานวิจัยในระดับ 4 คือ การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางในกลุ่มวัยที่แตกต่างกัน เครื่องมือที่ใช้ประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพเป็นแบบสอบถาม การศึกษาความสัมพันธ์ที่เกี่ยวกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ ประกอบด้วย 1) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพ ได้แก่ ปัจเจกบุคคล บริบทด้านสุขภาพ และบริบทด้านสังคม และ 2) ปัจจัยความรอบรู้ด้านสุขภาพส่งผลลัพธ์พฤติกรรมสุขภาพ จากการทบวรรณกรรมดังกล่าวเสนอแนะดังนี้ พยาบาลและบุคลากรสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องสามารถนำข้อมูลปัจจัยไปเป็นพื้นฐานในการสังเคราะห์กลวิธีในการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพ นำไปสู่การพัฒนาระบบบริการสุขภาพและสุขภาพภาคประชาชน เป็นองค์กรแห่งความรอบรู้ด้านสุขภาพ และสนับสนุนการพัฒนาชุมชนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมป้องกันโรคต่อไป This systematic review aimed to study the relationship of health literacy to promotion and preventive behaviors in Thailand through a search of published primary research. The literature search was used to assess the quality of the evidence and synthetic procedure data based on the concept of health literacy reform. The literature review found 15 published papers from 2014 - present. Overall, credible research was fourth level and was cross-sectional descriptive research. The studies covered different age groups. Health literacy was estimated mainly by questionnaires. With respect to relationships with health literacy, it was found that: 1) factors related to health literacy were individual, health context, health literacy. and social context, and; 2) health literacy factor affect health behavior outcomes. The systematic review suggested that nurses and public health personnel can be used as baseline data for synthetic strategies to develop health literacy in a straightforward and effective manner. Health literacy can support the development of community behavioral change to prevent disease.References
Bodur, A. S., Filiz, E. & Kalkan, I. (2017). Factors effecting health literacy in adults: A community based study in Konya, Turkey. International journal of caring sciences. 10(1), 100-109.
Brice, J.H., Travers, D., Cowden, C.S., Young, M.D., Sanhueza, A., Dunston, Y. (2008). Health literacy among Spanish-speaking patients in the emergency department. Journal National Medicine Association. 100(11), 1326-1332.
Caylan, A. Yayla, K., Oztora, S. & Dagdeviren, H. N. (2017). Assessing health literacy, the factors affecting it and their relation to some health behaviors among adults. Biomedical Research. 28(15), 6803-6807.
Chantarintrakorn, A. (2014). Relationship between health Literacy and Dengue Hemorrhagic Fever prevention and control behaviors of public health volunteers in Suanluang subdistrict municipality, Krathum Baen district, Samut Sakorn province. Master of science (Health education), Major field: Health education, Department of physical education, Kasesart University. [In Thai]
Chobthamasakul, S. (2019). Relationship between health literacy and obesity prevention behavior of undergraduate students in Bangkok Metropolitan region. Journal of Interdisciplinary research: graduate Studies, 8(1), 116-123. [In Thai]
Chotikawanitchakul, O., Pensuk, P., Nachairittiwong, S. & Unarat, B. (2021). Health Literacy and liver fluke prevenrion behaviors among secondary students in the secondary education service area office region 9. Department of health Service Support Journal, 17(1), 35-44. [In Thai]
Chuaysrinuan, J., Chaimay, B. & Woradet, S. (2020). Factors associated with health literacy towards obesity prevention among primary school students in Cha-Uat district, Nakhon Si Thammarat province. Journal of community public health, 6(1), 23-35. [In Thai]
Cunningham, CT., Sykes, LL., Metcalfe, A., Cheng, A., Riaz, M., Lin, K., Schorr, E., Campbell, NR. C. & Quan, H. (2014). Ethnicity and health literacy: a survey on hypertension knowledge among Canadian ethnic populations. Ethnicity & disease. 24(3), 276-282.
Chutipattana, N., Sripitak, T. & Thongsamsi, I. (2021). Relationship between health literacy and overweight and obesity among adolescent students in Yala province. Thai pharmaceutical and health science journal, 15(2), 98-105. [In Thai]
Darun, P. & Khunpijan, N. (2016). Factors affecting health literacy and health behavior outcomes of working-age population in Porncharoen district, Bueng Kan province. The office of disease prevention and control 9th journal. 22(1), 14 -24. [In Thai]
Darun, P. & Krirat, P. (2019). Health literacy factors influencing on Health behavior of population in Bueng Kan province. Department of health Service Support Journal, 15(3), 71-82. [In Thai]
Ikeda, Ai., Iso, H., Toyoshima, H., Fujino Y., Mizoue, T., Yoshimura, T., Inaba, Y. & Tamakoshi, A. (2007). Marital status and mortality among Japanese men and women: the Japan collaborative cohort study. BMC public health; 7:73.
Institute for Population & Social Research. (2017). Thai health 2017: empowering vulnerable groups to create a society that is not abandoned. Nakhon Pathom: Amarin printing &d publishing. [In Thai]
Jaiboon, O., Vatanasomboon, P., Termsirikulchai, L., & Satheannoppakao, W. (2015). Knowledge and GDA nutrition-label health literacy of secondary school students. The 17th national health education conference on the role of people and behavior change. 14-16 May 2015. 39-51. [In Thai]
Jovic-Vranes, A., Bjegovic-Mikanovic, V. & Marinkovic, J. (2009). Functional health literacy among primary health-care patients: data from the Belgrade pilot study. Journal of public health, 31(4), 490-495.
Kaeodumkoeng, K. & Tripetchsriurai, N. (2011). Health literacy. Health education division ministry of public health. [In Thai]
Kaewtong, N., Termsirikulchai, L., Leelaphun, P., Kengganpanich, T. & Kaeodumkoeng, K. (2014). Health literacy of group at risk of hypertension at Ban Nonghoi sub-district health promoting hospital, Sa Kaeo province. Journal of Boromarajonani college of nursing, Bangkok, 30(1), 45-56. [In Thai]
Lakiew, A. & Chaleekrua, T. (2015). Health literacy and factors related to medication among patients with hypertension Ban Piang Luang Subdistrict health promoting hospital, Chiang Mai province. The 6th NEU National and International Conference 2019. Journal of science and technology, 1(6). 635-649. [In Thai]
Lamid, P., Pongkaset, A. & Chainapong, K. (2021). Health literacy and influence of interpersonal relations towards food consumption behavior to prevent obesity among grade 6 students in municipality school, Yala municipality. Academic journal of community public health, 7(1), 35-46. [In Thai]
Levy, H. & Janke, A. (2016). Health literacy and access to care. Journal health communication. 21: 43-50.
Liu, YB., Liu, L., Li, YF. & Chen, YL. (2015). Relationship between health literacy, health-related behaviors and health status: A survey of elderly Chinese. International journal of environmental research and public health, 12, 9714-9725.
Montri, P. (2014). The relationship between health literacy on AIDs prevention and AIDs prevention behavior of army officers under artillery division fort Piboonsonkram, Lop Buri province. Master of science (health education), Major filed: Health education, Department of physical education, Kasetsart University. [In Thai]
Machi S., et al. (2015). Relationship between health literacy, health information access, health behavior, and health status in Japanese people. Journal of Patient Education and Counseling; 98: 660-68.
National Reform Steering Assembly. (2016). Report of the national reform steering commission public health and environment national reform steering assembly on “health literacy reform and health communication reform”. Retrieved July 3, 2020, from http://library2.parliament.go.th/giventake/content_nrsa2558/d111459-03.pdf. [In Thai]
Nilnate, W. (2014). Health literacy in thai elders in senior citizen’s club of Bangkok. Doctor of philosophy, Department of preventive and social medicine, Faculty of medicine, Chulalongkorn University. [In Thai]
Nutbeam D. (2008). The evolving concept of health literacy. Social Science & Medicine, 67(12), 2072-2078.
Osborne, H. (2004). In other words Why health literacy matter? Retrieved August 15, 2017. from http://www. Health literacy.com/article.asp?PageID=3791
Ozdemir, H., Alper, Z., Uncu, Y. & Bilgel, N. (2010). Health literacy among adults: a study from Turkey. Health education research, 25: 464-477.
Paibulsir, P. (2018). Health literacy and health behaviors 3E 2S of public sector executives, Phra Nakhon Si Ayutthaya province. Journal of preventive medicine association of thailand, 8(1), 97-107. [In Thai]
Rothman RL, Housam R, Weiss H, Davis D, Gregory R, Gebretsadik T, Shintani A & Elasy TA. (2006). Patient understanding of food labels: the role of literacy and numeracy. American journal of preventive medicine, 31(5), 391–398.
Stetler, C. B. (1998). Utilization focused integrative reviews in nursing service. Apply Nursing Research, 11(4). 195-206.
Tachavijitjaru, C., Srisupornkornkul, A. & Changtej, S. (2018). Selected factors related with the health literacy of village health volunteer. Journal of the royal thai army nurses, 19(1), 320-332. [In Thai]
Waraphok, S., Ratinthorn, A. & Limruangrong, P. (2020). Factors influencing maternal health literacy in pregnant women. Journal of Thailand nursing and midwifery council, 35(1), 86-98. [In Thai]
World Health Organization. (2014). The health literacy toolkit. Retrieved July 29, 2020. from http://www.searo.who.int/entity/health promotion/documents/hl_tookit/en
Yong-Bing Liu, Liu Liu, Yan-Fei Li & Yan-Li Chen. (2015). Relationship between health literacy, health-related behaviors and health status: A survey of elderly Chinese. International Journal of Environmental Research and Public Health, 12, 9714-25.
