ผลของกิจกรรมส่งเสริมสมรรถนะอาสาสมัครสาธารณสุขต่อความรู้และการรับรู้สมรรถนะตนเองในการช่วยเลิกบุหรี่

The Effects of Health Volunteers’ Competency Enhancement Activities on Knowledge and Perceived Self-efficacy in Helping Quit Smoking

Abstract

การวิจัยกึ่งทดลอง แบบกลุ่มเดียววัดก่อนและหลังการทดลอง นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของกิจกรรมส่งเสริมสมรรถนะอาสาสมัครสาธารณสุขต่อความรู้และการรับรู้สมรรถนะตนเองในการช่วยเลิกบุหรี่ กลุ่มตัวอย่าง คือ อาสาสมัครสาธารณสุขตำบลท่าสว่าง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ จำนวน  50 คน ซึ่งได้มาด้วยการสุ่มอย่างง่าย จากผู้ที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ที่กำหนดและยินดีให้ความร่วมมือในการวิจัย เครื่องมือวิจัย ได้แก่ 1) กิจกรรมส่งเสริมสมรรถนะอาสาสมัครสาธรณสุขในการช่วยเลิกบุหรี่ ที่พัฒนาขึ้นตามแนวคิดความสามารถของตนเองของ Bandura (1977) ประกอบด้วย 1) ส่งเสริมความรู้เกี่ยวกับบุหรี่ แบบเผชิญหน้าและการศึกษาผ่านสื่อวิดีโอแบบออนไลน์ 2) การแลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำงานด้านบุหรี่กับอาสาสมัครสาธารณสุขต้นแบบและบุคลากรสุขภาพ 3) การเสริมแรงเชิงบวกและการสื่อสารความรู้และตอบคำถามแลกเปลี่ยน 2) แบบวัดความรู้เกี่ยวกับบุหรี่  3) แบบประเมินการรับรู้สมรรถนะตนเองในการช่วยเลิกบุหรี่ หาค่าความเชื่อมั่นของแบบวัดความรู้ ได้ค่า KR-20 =.82 และหาค่า Cronbach’s alpha coefficient ของแบบประเมินการรับรู้สมรรถนะตนเองในการช่วยเลิกบุหรี่ ได้ค่า .80 วิเคราะห์ด้วยสถิติพรรณนา และสถิติการทดสอบที ผลการวิจัย พบว่า ภายหลังเข้าร่วมกิจกรรมการส่งเสริมสมรรถนะตนเองในการช่วยเลิกบุหรี่  กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้สมรรถนะตนเองในการช่วยเลิกบุหรี่ และมีคะแนนเฉลี่ยความรู้สูงกว่าก่อนเข้าร่วมกิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p < .001ผลการศึกษานี้ให้ข้อเสนอแนะว่า ควรนำกิจกรรมการส่งเสริมสมรรถนะตนเองในการช่วยเลิกบุหรี่ ไปประยุกต์ใช้ สำหรับอาสาสมัครสาธารณสุขเพื่อสร้างความเชื่อมั่นในศักยภาพของตนเองในการนำไปใช้กับกลุ่มครอบครัวหรือชุมชนในพื้นที่รับผิดชอบของตนเอง  This quasi-experimental research with one group pretest-posttest design aimed to study the effects of self-efficacy enhancement activities among health volunteers’ knowledge and perception of self-efficacy in helping quit smoking. A sample of 50 health volunteers who met the inclusion criteria was recruited using simple random sampling at Tasawang, Muang district, Surin Province. The research instrument included the self-efficacy program underlying Bandura’s self-efficacy theory (1997) for health volunteers to help quit smoking. It comprised of 1) knowledge promotion of tobacco using face-to-face teaching and online videos, 2) sharing working experiences of smoking (tobacco), and 3) Positive reinforcement and knowledge communication and answering exchange questions for health volunteers, 2) The questionnaires included tobacco Knowledge and the perceived self-efficacy in helping others quit smoking. Cronbach’s alpha of the tobacco knowledge and perceived self-efficacy questionnaire were 0.82 and 0.80. Descriptive statistics and t-test were used for data analysis. The results showed that after receiving the activities for promoting health volunteers’ competencies (efficacy) in helping quit smoking, the sample had a higher average mean score on perceived self-efficacy and knowledge than before receiving the activity at a significant level (p < 0.001). This study suggests that promoting activities enhancing self-efficacy in health volunteers helps them quit smoking and develops self-efficacy in using with family or community in their working area.