พฤติกรรมการสูบบุหรี่และปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสมรรถภาพปอด ในกลุ่มพนักงานที่สูบบุหรี่ในสถานประกอบการเอกชน จังหวัดระยอง

Smoking behavior and factors influencing pulmonary function among active tobacco smokers in private companies, Rayong Province

Abstract

การศึกษาเชิงพรรณนาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการสูบบุหรี่และปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความผิดปกติของสมรรถภาพปอดในกลุ่มพนักงานที่สูบบุหรี่ในสถานประกอบการ จังหวัดระยอง กลุ่มตัวอย่างเป็นพนักงานประจำบริษัทเอกชนในกระบวนการผลิตที่มีพฤติกรรมสูบบุหรี่เท่านั้น จำนวน 146 คน เครื่องมือที่ใช้แบ่งออกเป็น 4 ชนิด ได้แก่ 1) แบบสอบถามพฤติกรรมการสูบบุหรี่ 2) แบบประเมินความรุนแรงการติดนิโคติน 3) เครื่องทดสอบปริมาณก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์จากลมหายใจออก และ 4) เครื่องวัดสมรรถภาพปอด รวบรวมข้อมูลตั้งแต่เดือนกันยายน 2562 ถึงตุลาคม 2563 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ สถิติพรรณนา และสถิติอนุมาน ได้แก่สถิติวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติค ด้วยวิธี Enter ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างเป็นพนักงานชายร้อยละ 98.63 อายุเฉลี่ย คือ 35.81 ปี มีประวัติสูบบุหรี่มาแล้วเฉลี่ย 14 ปี ปริมาณเฉลี่ย 10.28 มวนต่อวัน ส่วนใหญ่สูบทุกวันคิดเป็นร้อยละ 77.40 พนักงานมีความรุนแรงในการติดนิโคตินในระดับสูงและต่ำ ร้อยละ 18.49 และ 73.29 ตามลำดับ มีก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ในลมหายใจระดับรุนแรงและไม่รุนแรง ร้อยละ 63.69 และ 36.30 ตามลำดับ  และพบความผิดปกติของปอดแบบจำกัดการขยายตัวและแบบอุดกั้นคิดเป็น ร้อยละ 10.96 และ 2.05 ตามลำดับ สำหรับการวิเคราะห์ความมีอิทธิพลพบว่า ปัจจัยจำนวนมวนที่สูบมากกว่า 10 มวนต่อวัน และระดับความรุนแรงในการติดนิโคตินมีอิทธิพลต่อความผิดปกติของสมรรถภาพปอดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) ข้อแนะนำสำหรับสถานประกอบการควรจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพโดยรณรงค์เพื่อให้พนักงานหยุดสูบบุหรี่  ทั้งนี้ส่งผลให้ลดระดับความรุนแรงในการติดนิโคตินลงได้ด้วย ซึ่งเป็นปัจจัยที่สำคัญเพื่อให้พนักงานลดหรือเลิกการสูบบุหรี่ได้อย่างมีประสิทธิผลและทำให้สมรรถภาพปอดมีการทำงานที่ดีขึ้นต่อไป  This descriptive study was carried out to investigate the smoking behaviors and factors influencing pulmonary function among workers in Rayong province. A sample of 146 workers who were active smokers working in the production process in various private companies was selected. Four research tools were used to obtain data: 1) a smoking behavior questionnaire, 2) a Fagerstrom Test for Nicotine Dependence (FTND), 3) an exhaled carbon monoxide test, and 4) a spirometry test for pulmonary function. The data collection was conducted between September 2019 and October 2020. The descriptive and inferential statistics, including logistic regression analysis using Enter method, were employed for data analysis. This study showed that most participants were males (98.63%) with a mean age of 38.81 years and a smoking history of 14 years. The average number of cigarettes smoked per day was 10.28, with most participants smoking daily (77.40%). The high and low nicotine dependency levels were 18.49% and 73.29%, respectively. Moreover, the detected levels of carbon monoxide in exhaled breath were high (63.69%) and low (36.30%). The spirometry results indicated a restrictive pulmonary abnormality of 10.96%, followed by an obstructive pulmonary abnormality of 2.05%. The inferential statistical analysis revealed that pulmonary function was significantly influenced by nicotine dependency level and smoking more than ten cigarettes per day (p < 0.05). This study suggested that incorporating the concept of smoking cessation in health and wellness promotion programs by employers leads to a decline in nicotine dependence, successful quitting, and enhanced pulmonary function recovery.