การเปลี่ยนแปลงค่าความสมบูรณ์ของเลือดในขณะติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 และหลังจากการรักษา ในกลุ่มผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อ เขตมาบตาพุด จังหวัดระยอง

The changes in Complete Blood Count (CBC) during the coronavirus 2019 infection and after treatment among Non-Communicable Diseases (NCDs) patients in the Map Ta Phut area, Rayong Province

Abstract

การศึกษาเชิงพรรณนาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงค่าความสมบูรณ์ของเลือดและเปรียบเทียบค่าความสมบูรณ์ของเลือดระหว่างในขณะติดเชื้อโควิด-19 และหลังจากการรักษา ในกลุ่มผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อ ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลและโรงพยาบาลสนามแห่งหนึ่งในพื้นที่มาบตาพุด จังหวัดระยอง จำนวนกลุ่มตัวอย่าง 81 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์และการเก็บตัวอย่างเลือด เพื่อวิเคราะห์ความสมบูรณ์ของเลือด ได้แก่ เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว และเกล็ดเลือด โดยการรวบรวมข้อมูลเป็นการเก็บข้อมูลซ้ำ 2 ครั้งในผู้ป่วยรายเดียวกัน ซึ่งครั้งที่ 1 เก็บตัวอย่างเลือดในวันแรกที่ทดสอบด้วยชุดแอนติเจนพบเชื้อโควิด-19 และรับเข้าการรักษาในโรงพยาบาล และเก็บครั้งที่ 2 ในวันที่แพทย์อนุญาตให้กลับบ้านได้โดยทดสอบแอนติเจนไม่พบเชื้อโควิด-19 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการคำนวณร้อยละการเปลี่ยนแปลง และวิเคราะห์เปรียบเทียบด้วยสถิติ Paired sample t-test ผลการศึกษาพบว่า ในขณะติดเชื้อผู้ป่วยมีความเข้นข้นของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดงผิดปกติมากที่สุด ร้อยละ 60.5 หลังจากการรักษาพบความผิดปกติลดลงเหลือร้อยละ 40.7 ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงร้อยละ 48.5 รองลงมาพบความผิดปกติของฮีโมโกลิบินในเม็ดเลือดแดงและฮีโมโกลบินร้อยละ 59.3 และ 43.2 ตามลำดับ สำหรับผลการวิเคราะห์เปรียบเทียบพบว่า ในขณะการติดเชื้อโควิด-19 ผู้ป่วยมีค่าเฉลี่ยของปริมาตรของเม็ดเลือดแดง ฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว ลิมโฟไซต์ อิโอซิโนฟิล และเกล็ดเลือดเพิ่มมากขึ้นกว่าหลังจากการรักษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) อย่างไรก็ตามในทิศทางตรงกันข้าม ในขณะการติดเชื้อ ผู้ป่วยมีความเข้นข้นของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง การกระจายตัวของขนาดเม็ดเลือดแดง โมโนไซต์ และนิวโทรฟิล ลดลงกว่าหลังการรักษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) จากผลการวิจัยมีข้อเสนอแนะว่า ความสมบูรณ์ของเลือดมีการเปลี่ยนแปลงในขณะที่มีการติดเชื้อโควิด-19 โดยเฉพาะเม็ดเลือดขาวซึ่งเป็นการตอบสนองของภูมิคุ้มกันตามธรรมชาติของร่างกาย ดังนั้น การเฝ้าระวังผลกระทบต่อสุขภาพผู้ป่วยควรได้รับการติดตามปริมาณเม็ดเลือดขาวเป็นสำคัญ  The purpose of this descriptive study was to investigate the CBC level changes and compare them during COVID-19 infection and after treatment among Non-Communicable Diseases (NCDs) patients. A sample of 81 NCD patients was selected by purposive sampling who received treatment in a hospital and field hospital in the Map Ta Phut area of Rayong Province. The research instruments were an interview questionnaire and blood sampling. The CBC was then analyzed, including the red blood cells, white blood cells, and platelets. The data were obtained twice from the same patient. The first time, the blood sample was collected from the patients who tested positive for Covid-19 in Antigen Test Kit (ATK) test on the first day and were hospitalized. The second time the sample collection was on the day the patients were permitted to leave the hospital without receiving an ATK test for COVID-19 infection. The data were analyzed by calculating the percent change and statistically comparing it with the Paired Sample t-test. The results showed that most patients (60.5%) had Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration (MCHC) abnormality during the infection. After treatment, the abnormality got reduced to 40.7% (change of 48.5 %), followed in descending order by Mean Corpuscular Hemoglobin (MCH) and hemoglobin (Hb) abnormalities of 59.3 and 43.2 %, respectively. The comparative analysis results indicated that during COVID-19 infection, patients had a significant increase in the Mean Corpuscular Volume (MCV), MCH, White Blood Cells (WBC), Lymphocyte (LY), Eosinophil (EO), and Platelet (PLT) levels after treatment (p < 0.05). However, on the other hand, during COVID-19 infection, the patients had statistically significantly lower levels of MCHC, RBC Distribution Width (RDW), Monocyte (MO), and Neutrophil (NE) after treatment (p < 0.05). These results imply that the CBC, particularly the white blood cells that are the body’s natural immunological response, changes during COVID-19 infection. As a result, the white blood cell count should be checked in order to identify any critical health effects in the patients.