การพัฒนาโปรแกรมสุขภาวะของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง ตำบลปราสาท อำเภอบ้านด่าน จังหวัดบุรีรัมย์

The Development of a Well-being Program for The Elderly with Hypertension in the Prasat Sub-District, Bandan District, Buriram Province

Abstract

การวิจัยและพัฒนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและศึกษาผลของโปรแกรมสุขภาวะของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง ตำบลปราสาท อำเภอบ้านด่าน จังหวัดบุรีรัมย์ ดำเนินการวิจัยเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 ศึกษาสุขภาวะและสภาพปัญหา กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง 175 คน และตัวแทนชุมชน 5 คน ระยะที่ 2 พัฒนาโปรแกรมสุขภาวะ โดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถตนเองของ Bandura (1997) ประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของโปรแกรมโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 คน ระยะที่ 3 การทดลองใช้และประเมินผล กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูงกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 37 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามสุขภาวะ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบบันทึกสุขภาพ ดำเนินการวิจัยในช่วงเดือน มีนาคม ถึงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2565 วิเคราะห์ข้อมูล ด้วยสถิติพรรณนา วิเคราะห์เชิงเนื้อหา และสถิติที ผลการวิจัย พบว่า 1) โปรแกรมสุขภาวะผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง ประกอบด้วย ชุดกิจกรรมประเมินตนเอง และสร้างความตระหนักรู้ในคุณค่าแห่งตน ชุดกิจกรรมฝึกปฏิบัติเพื่อสร้างสุขภาวะ และชุดกิจกรรมคงไว้ซึ่งพฤติกรรม สุขภาวะ 2) ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มทดลองมีระดับสุขภาวะโดยรวมเฉลี่ย (ค่าเฉลี่ย = 4.51, SD = 0.34) สูงกว่า กลุ่มควบคุม (ค่าเฉลี่ย = 4.05, SD = 0.47) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = -4.719, p < .001) และมีค่าเฉลี่ย ความดันซีสโตลิคลดลงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม (t = 4.262, p < .001) ค่าความดันไดแอสโตลิคลดลงกว่าก่อนเข้าร่วม โปรแกรม (t = 6.169, p < .001) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แต่เมื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยความดันโลหิตระหว่างกลุ่มทดลองกับกลุ่มควบคุม พบว่าค่าเฉลี่ยของความดันโลหิตไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จากผลการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า พยาบาลและบุคลากรสาธารณสุขสามารถนำโปรแกรมสุขภาวะไปประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริสุขภาวะของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูงและโรคไม่ติดต่อเรื้อรังอื่น ๆ ต่อไป  This research aimed to develop and study the effects of a well-being program for the elderly with hypertension in the Prasat Sub-District, Bandan District, Buriram Province. This study was conducted from March to October 2022. This research had three phases: Phase 1: the well-being and disease conditions were examined. The study included 175 elderly hypertensive individuals and five community representatives. Phase 2: Developed a well-being program based on Bandura's self-efficacy theory (1997). Five experts estimated the appropriateness and feasibility of the programs. Phase 3: Trial and evaluation. The sample group consisted of elderly individuals with high blood pressure. The experimental and control groups comprised 37 individuals each. The research tools consisted of a well-being questionnaire, an in-depth interview, and a health record form. The data were analyzed using descriptive statistics, content analysis, and t-tests. The findings were as follows: 1) The well-being program for the elderly with hypertension consisted of self-assessment and self-worth awareness activities, well-being practice activities, and well-being behavior maintenance activities. 2) Following the intervention program, the participants' overall well-being mean scores (average = 4.51, SD = 0.34) were higher than those in the control group (average = 4.05, SD = 0.47), which was statistically significant at the .05 level (t = -4.719, p < .001). The mean systolic blood pressure was lower after joining the intervention program (t = 4.262, p <.001) than the scores in the pre-intervention phase (t = 6.169, p < .001) at the level of statistical significance .05. When comparing the experimental group with the control groups, the mean blood pressure was not significantly different. The findings suggest that nurses and healthcare providers could apply the results to develop programs to promote the health of older adults with hypertension and other non-communicable diseases.