การพัฒนาหลักสูตรอบรมการพัฒนาความรู้และทักษะด้านการสร้างเสริมสุขภาพ การป้องกันโรคและการปฐมพยาบาลเบื้องต้นในโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ของพระบริบาลภิกษุไข้ ในจังหวัดนครศรีธรรมราช

The Development of a Training Curriculum to Enhance Knowledge and Skills in Health Promotion, Disease Prevention, and First Aid Monks Providing Care to Ailing Monks in Nakhon Si Thammarat Province

Abstract

การวิจัยและพัฒนานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การอบรมที่ผ่านมา พัฒนาหลักสูตรอบรม และประสิทธิภาพของหลักสูตรฝึกอบรมการพัฒนาความรู้และทักษะด้านการสร้างเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค และการปฐมพยาบาลเบื้องต้นในโรคไม่ติดต่อเรื้อรังของพระบริบาลภิกษุไข้ จังหวัดนครศรีธรรมราช การวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ระยะ 1, 2 ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยสัมภาษณ์และสนทนากลุ่มกับพระภิกษุ 8 รูป เจ้าหน้าที่สำนักงานพุทธศาสนา 1 คน และระยะ 3 ใช้วิธีการศึกษากึ่งทดลอง รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามความรู้และประเมินทักษะจากพระภิกษุ 27 รูป เครื่องมือมีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหา เท่ากับ 1 ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค .75 ข้อมูลนำมาวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและสถิติ paired t-test ผลการวิจัยพบว่า 1) มีหลักสูตรในการพัฒนาความรู้และทักษะในการดูแลพระภิกษุไข้ เป็นหลักสูตร 70 ชั่วโมง แต่มีพระที่เข้าร่วมอบรมน้อย และไม่มั่นใจในการนำความรู้ที่ได้ไปใช้ 2) หลักสูตรที่พัฒนาเป็นหลักสูตร 18 ชั่วโมง อบรมเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพที่พบบ่อย การดูแลสุขภาพตามหลักพระธรรมวินัย สิทธิการรับบริการสุขภาพ การประเมินภาวะสุขภาพ เช็ดตัวลดไข้ ทำแผล จัดท่า เคลื่อนย้ายผู้ป่วย ให้อาหารทางสายยาง และช่วยชีวิตขั้นพื้นฐาน และ 3) ความรู้ก่อนและหลังการอบรมมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสิติ (p<.001) และพระภิกษุทุกรูปผ่านการประเมินทักษะการปฏิบัติการปฐมพยาบาลเบื้องต้น  This research and development study aimed to investigate the existing training landscape, devise a training curriculum, and assess the effectiveness of said curriculum in fostering knowledge and skills related to health promotion, disease prevention, and first aid in non-communicable diseases among monks responsible for the well-being of sick monks in Nakhon Si Thammarat Province. The study unfolded in three phases. Phases 1 and 2 involved a qualitative exploration through interviews and focus groups, engaging 8 monks and 1 staff member from the Buddhist office. In Phase 3, a quasi-experimental study took place, gathering data through knowledge tests and practical skills assessments from 27 participating monks. The content validity index was 1, and Cronbach’s alpha coefficient stood at .75. Data underwent analysis through content analysis and paired t-test statistics. The findings indicated: 1) In the prior training scenario, a 70-hour course was implemented, drawing limited monk participation. Those who underwent training lacked confidence in applying acquired knowledge. 2) The developed training curriculum: An 18-hour program designed to enhance knowledge and skills in caring for sick monks. The curriculum covered topics such as common health issues, healthcare based on the Dhamma-Vinaya, entitlement to health services, health assessment, tepid sponge application, wound dressing, patient positioning and movement, nasogastric tube feeding, and basic life support. 3) Knowledge scores significantly differed before and after training at the .001 level, with all monks successfully passing the assessment of basic first aid practical skills.