ผลของโปรแกรมการเตรียมความพร้อมก่อนวัยผู้สูงอายุต่อความรู้และพฤติกรรมสุขภาพของ กลุ่มก่อนวัยผู้สูงอายุ ตำบลวังเหนือ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง

Effects of Pre-Aging Preparation Program on Health-related Knowledge and Health Behaviors of Pre-Aging Persons in Wangnuea Subdistrict, Wangnuea District, Lampang Province

Abstract

การศึกษาวิจัยแบบกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Research) ชนิดสองกลุ่มเปรียบเทียบก่อนหลังและเปรียบเทียบระหว่างกลุ่ม เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการเตรียมความพร้อมก่อนวัยผู้สูงอายุต่อความรู้และพฤติกรรมสุขภาพของกลุ่มก่อนวัยผู้สูงอายุ  ตำบลวังเหนือ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง กลุ่มตัวอย่างคือกลุ่มก่อนวัยผู้สูงอายุตำบลวังเหนือ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง จำนวน 94 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 47 ราย และกลุ่มเปรียบเทียบ 47 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ โปรแกรมการเตรียมความพร้อมก่อนวัยผู้สูงอายุ  แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบทดสอบความรู้ด้านสุขภาพและแบบสอบถามพฤติกรรมด้านสุขภาพ ซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา จากผู้ทรงคุณวุฒิได้ค่า 0.75  ค่าความเชื่อมั่นแบบทดสอบความรู้ด้านสุขภาพ 0.85 และแบบสอบถามพฤติกรรมด้านสุขภาพ 0.79 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปด้วยสถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์เปรียบเทียบความแตกต่างของข้อมูลทั่วไประหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ โดยใช้สถิติอ้างอิง Chi-square test และ Fisher’s exact test ส่วนคะแนนความรู้และพฤติกรรมสุขภาพ วิเคราะห์เปรียบเทียบระหว่างกลุ่มทดลองและเปรียบเทียบ โดยใช้สถิติ Independent t-test และเปรียบเทียบผลก่อนหลังทดลองโดยใช้สถิติ Paired t-test ผลการศึกษาพบว่า ภายหลังได้รับโปรแกรมฯ กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยกลุ่มทดลองมีความรู้ความเข้าใจด้านสุขภาพเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = 13.78, p< .001)  มีพฤติกรรมสุขภาพเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = 8.13, p< .001) ผลการวิจัยเสนอแนะว่าควรมีการส่งเสริมการเตรียมความพร้อมกลุ่มก่อนวัยผู้สูงอายุอย่างต่อเนื่อง และมีการนำโปรแกรมไปพัฒนาต่อหรือปรับใช้ในพื้นที่อื่น ๆ  This quasi-experimental research aimed to investigate the effects of a pre-aging preparation program on the health-related knowledge and health behaviors of pre-aging individuals in Wangnuea Subdistrict, Wangnuea District, Lampang Province. Ninety-four pre-aging individuals were systematically and randomly sampled, with 47 participants assigned to the experimental group receiving regular health advice, and 47 to the control group participating in the pre-aging preparation program. Research instruments included a demographic questionnaire, a health-related knowledge test, and a health behavior questionnaire. The Index of Item Objective Congruence for each instrument was 0.75, and the reliability values for health-related knowledge and health behavior questionnaires were 0.85 and 0.79, respectively. Descriptive statistics were employed for general data analysis, and comparisons between the experimental and control groups were conducted using the Chi-square test and Fisher’s exact test. Independent t-tests were used to compare mean scores of knowledges and self-care behavior between the two groups, while paired t-tests were utilized to analyze scores before and after the experiment. The results demonstrated that upon program completion, the experimental group exhibited higher average scores in knowledge and self-care behaviors compared to the control group. Notably, the experimental group had significantly higher average scores for knowledge (t = 13.78, p < 0.001) and self-care behaviors (t = 8.13, p < 0.001) than the control group. These findings underscore the importance of continuous preparation for advanced age among pre-aging individuals, advocating for the development and application of pre-aging preparation programs in various community settings.