กายวิภาคและมิญชวิทยาของเหงือกหอยตะโกรมกรามดำ Crassostrea iredalie

Abstract

            วัตถุประสงคของการศึกษาครั้งนี้ เพื่อศึกษาลักษณะโครงสรางและเนื้อเยื่อพื้นฐานที่พบในเหงือกของหอยตะโกรมกรามดํา Crassostrea iredalie โดยเก็บตัวอยางหอยตัวเต็มวัยจากบริเวณชายฝงของจังหวัดชลบุรีทําการศึกษากายวิภาคและเนื้อเยื่อของเหงือกโดยใชเทคนิคมิญชยวิทยา พบวาเหงือกของหอยตะโกรมกรามดำมีสี่แผนเปนแบบซูโดลาเมลลิแบรงค (Pseudolamellibranch) คือมีจุดกําเนิดจากแกนเหงือกบริเวณดานทองลําตัวสองจุด แตละจุดจะมีแผนเหงือกสองแผน โดยแผนเหงือกดานในจะมวนตัวขึ้นมาติดกับแกนลําตัวมีตําแหนงติดกับเสนเลือด Common afferent vein สวนแผนเหงือกดานนอก (Outer lamella) จะมวนขึ้นมาติดอยูกับแมนเทิลมีตําแหนงติดกับเสนเลือด Branchial efferent vein โครงสรางเนื้อเยื่อของเหงือกหอยตะโกรมกรามดําประกอบดวยทอลําเลียงน้ำและทอลําเลียงเลือด จํานวนของซี่เหงือกยอย (Gill filament) ที่พบในพลิกาพบได 12-14 หนวยจากโครงสรางของเหงือกและลักษณะของซิเลียที่พบในซี่เหงือกยอยชี้ใหเห็นวานอกจากเหงือกของหอยตะโกรมจะทําหนาที่หลักในการแลกเปลี่ยนกาซแลว ยังอาจทําหนาที่อื่นๆ ไดแก โบกพัดและคัดกรองอาหารในน้ำ และนาจะเกี่ยวของกับการกระจายตัวของเซลลสืบพันธุอีกดวย            The objective of this study was to reveal anatomical and histological structure of the Black-scar oyster, Crassostrea iredalie gills. Adult oysters were randomly collected from the coasts of Chonburi Province. Results showed that the gills were classified as Pseudolamellibranch type. Four gill lamella, which originated from two gill axis comprising two pair. Each pair consists of inner and outer lamellae. The inner lamella are reflected on themselves and continue upward along the plane of the ascending lamella to fuse with visceral mass inferior to the common afferent vein. The outer lamella are also reflected but the edge of the plate fused with mantle next to branchial efferent vein. Water tubes are surrounded gill lamella to pass water by gill filament where gas exchange takes place. There are 12-14 gill filaments in the Black-scar oyster. According to gill architecture of the Black-scar oyster, it is indicated the function of gills are not only perform gas exchange but also function as food filter and gamete dispersal during spawning.