แบบจำลองทางคณิตศาสตร์ผลกระทบของการฉีดวัคซีนป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีของประเทศไทย

Abstract

          โรคไวรัสตับอักเสบบี เกิดจากการติดเชื้อไวรัสที่เซลล์ตับ โดยการติดเชื้อมีทั้งหมด 2 แบบได้แก่ การติดเชื้อ แบบเฉียบพลันและการติดเชื้อแบบเรื้อรัง ซึ่งการติดเชื้อแบบเรื้อรังเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งตับ ตับแข็ง และทำให้เกิดการเสียชีวิตในที่สุดทั่วโลกมีผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบี ประมาณ 350 ล้านคน และร้อยละ 75 เป็นคนเอเชีย และในประเทศไทยมีผู้ติดเชื้อนี้ประมาณร้อยละ 3 ของประชากรทั้งหมด ในปัจจุบันโรคไวรัสตับอักเสบชนิดบีมีแนวโน้มลดลง เนื่องจากมีการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกัน อย่างไรก็ตามจำนวนผู้ที่ติดเชื้อนี้ก็ยังมีปริมาณไม่น้อย ดังนั้นผู้วิจัยจึงทำการศึกษาการแพร่ระบาดของโรคไวรัสตับอักเสบบีที่เกี่ยวข้องกับการฉีดวัคซีนในประเทศไทย โดยการสร้างและวิเคราะห์แบบจำลองทางคณิตศาสตร์ SVIR ซึ่งในงานวิจัยนี้ ผู้วิจัยได้วิเคราะห์แบบจำลองทั้งทางทฤษฎีและเชิงตัวเลข พร้อมทั้งหาค่า Rv เพื่อตรวจสอบความเสถียรของแบบจำลองและนำไปสู่แนวทางการควบคุมการระบาดของโรคโดยการใช้วัคซีน เพื่อลดจำนวนของผู้ป่วยโรคไวรัสตับอักเสบบีในประเทศไทย           Hepatitis B virus (HBV) infection is a disease characterized by inflammation of the liver. There are two types of hepatitis B virus infection, acute hepatitis B and chronic hepatitis B. The chronic hepatitis B is the most significant factor leading to liver cancer and cirrhosis. There are approximately350 million people infected with the HBV worldwide, and 75% of them are from Asia. In Thailand, there are approximately 3% of the populations who are infected by HBV. Nowadays, the number of people who are infected by HBV is decreased due to the present of vaccination. However, the number of infected people is still at high level and could be further reduced. Therefore, in this research we study and explore further by constructing and analyzing mathematical models relating to vaccination in the form of SVIR models. Numerical analysis is performed to explore the effect of some particular parameters to the overall dynamics. The basic reproduction number is also calculated. This is to find some approaches to control the epidemic or reduce number of patients with HBV in Thailand.