นิเวศวิทยาบางประการของหอยเสียบ (Donax faba Gmelin, 1791) บริเวณหาดบางหลิง อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา

Abstract

         ศึกษานิเวศวิทยาบางประการของหอยเสียบ (Donax faba Gmelin, 1791) บริเวณหาดบางหลิง อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา ในระหว่างเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2560 – เดือนมกราคม พ.ศ. 2561 โดยการเก็บตัวอย่างจำนวน 3 ครั้ง เพื่อศึกษาลักษณะสัณฐานวิทยา อาหาร และลักษณะทางกายภาพของแหล่งอาศัย ทำการเก็บตัวอย่างหอยเสียบในบริเวณแนวน้ำขึ้นสูงสุด ตลอดชายหาดทรายระยะทาง 2 กิโลเมตร ด้วยตะแกรงที่มีขนาดตาข่าย 12 มิลลิเมตร ผลการศึกษาพบว่า หอยเสียบ D. faba ที่อาศัยอยู่บริเวณหาดบางหลิง มีทั้งหมด 8 รูปแบบสีและลวดลายของเปลือกหอย คือ A B C D E F G และ H โดยรูปแบบ C พบมากที่สุด และรูปแบบ H พบน้อยที่สุด ความสูงเปลือกที่พบมากที่สุด คือ ช่วง 10.1 – 15.0 มิลลิเมตร ยกเว้นเปลือกแบบ A และ F พบมากที่สุดในช่วง ต่ำกว่า 10 มิลลิเมตร ความสูงเปลือกมากกว่า 15.0 มิลลิเมตร พบน้อยที่สุด และความสูงเปลือกสูงที่สุด 19.2 มิลลิเมตร ความกว้างเปลือกที่พบมากที่สุด คือ ช่วง 15.01 – 20.00 มิลลิเมตร ยกเว้นเปลือก แบบ H เพียงรูปแบบเดียวพบมากที่สุดในช่วงต่ำกว่า 15.01 มิลลิเมตร ความกว้างเปลือกมากกว่า 25.01 มิลลิเมตร พบน้อยที่สุดในเปลือกทุกรูปแบบ จากการวิเคราะห์ทางสถิติ พบว่า ความสูง ความกว้าง และน้ำหนักมีความสัมพันธ์กับรูปแบบเปลือกของหอยเสียบที่เวลาต่างกันเมื่อเปรียบเทียบกับค่าเฉลี่ยรวม (p<0.05) โดยมีค่าเฉลี่ยรวมเท่ากับ 11.03 มิลลิเมตร 17.42 มิลลิเมตร และ 1.02 กรัม ตามลำดับ อาหารของหอยเสียบที่พบส่วนใหญ่เป็นแพลงก์ตอนพืชในไฟลัม Bacillariophyta (91.78%) โดยชนิดที่พบมากที่สุด คือ Pleurosigma spp. (24.31%) ปัจจัยสิ่งแวดล้อมในแหล่งอาศัย ได้แก่ อุณหภูมิ pH การนำไฟฟ้า ออกซิเจนละลายน้ำและความเค็มมีค่าเฉลี่ยใกล้เคียงกัน และอนุภาคทรายส่วนใหญ่เป็นทรายขนาดกลาง (0.25 – 0.50 มิลลิเมตร)           The study on some aspects of ecology of wedge clam, Donax faba Gmelin, 1791 at Bang Ling beach, Thepha district, Songkhla province, was conducted during June 2017 to January 2018 with three seasonal samplings. This study investigated the morphology, food and physical characteristics of habitats of the clam. The samples were collected at upper tidal zone along 2 kilometers of sandy beach using circular sieve maze size of 12 mm. It revealed that there were 8 types of Wedge clam, Donax faba found in Bang Ling Beach categorized by shell colours and shell patterns as type A, B, C, D, E, F, G and H. The common form was type C, while type H was the rarest. Shell height of the clam ranged from 10.1 – 15.0 mm, except type A and F which were smaller than 10 mm range. The height above 15.0 mm was uncommon in all group and the maximum shell height was 19.2 mm. The shell length ranged from 15.01 – 20.00 mm except type H which was smaller than 15.01 mm and the shell length was larger than 25.01 mm. It was found that in different seasonal sampling, the wedge calm height, length and weight and types of shell (p<0.05). The mean height, length and weight were 11.03 mm, 17.42 mm and 1.02 g, respectively. Diet of wedge clam were mainly phytoplankton in the phylum of Bacillariophyta (91.78%) with the Pleurosigma spp. is the major component (24.31%). Environmental factors which were measured including pH, conductivity, dissolved oxygen and salinity are not different through study period and sandy beach mainly consisting of medium sand particles (0.25 – 0.50 mm).