ชนิดและการแพร่กระจายของหอยทากบกบนเกาะภูเก็ตและเกาะใกล้เคียง

Abstract

          ศึกษาชนิดและการแพร่กระจายของหอยทากบกในแหล่งอาศัยธรรมชาติบนเกาะภูเก็ต จำนวน 15 พื้นที่ และบนเกาะใกล้เคียง จำนวน 5 พื้นที่ เก็บตัวอย่างหอยทากด้วยการเดินสำรวจตามแหล่งอาศัยย่อย เช่น ใต้ซากใบไม้ ใต้ก้อนหิน บนต้นไม้ เป็นต้น ระหว่างเดือน มกราคม 2560 ถึง ตุลาคม พ.ศ. 2561 ตัวอย่างหอยที่มีชีวิตนำมาสลบด้วยการจมในน้ำจืดและรักษาสภาพด้วยเอทานอล 70 เปอร์เซ็นต์ หอยที่พบเฉพาะเปลือกนำมาล้างทำความสะอาดและเก็บเป็นตัวอย่างแห้ง จำแนกชนิดและถ่ายภาพหอยทุกชนิดที่พบ การศึกษาครั้งนี้พบหอยทากบกทั้งสิ้น 13 วงศ์ 20 สกุล 26 ชนิด โดยพบบนเกาะภูเก็ต จำนวน 22 ชนิด และบนเกาะใกล้เคียงรวมกัน จำนวน 18 ชนิด หอยชนิดที่พบแพร่กระจายมากที่สุด คือ หอยทากสยาม (Cryptozona siamensis) พบใน 16 พื้นที่เก็บตัวอย่าง รองลงมา คือ หอยหอม (Cyclophorus cf. expansus) และ หอยหอมต้นไม้ (Leptopoma nitidum) พบ 12 พื้นที่เท่ากัน พื้นที่เก็บตัวอย่างที่พบชนิดหอยทากมากที่สุด คือ น้ำตกบางแป และน้ำตกโตนไทร พบ 13 ชนิดเท่ากัน นอกจากนี้พบว่าหอยสกุล Sulfurina และหอยชนิด L. nitidum เป็นรายงานการพบครั้งแรกในประเทศไทย และหอยชนิด Diplommatina sp. คาดว่าเป็นหอยชนิดใหม่ของโลก            A study of species and distribution of land snails in 15 sites in Phuket Island and 5 sites in adjacent Islands was carried out. The snails were collected by hands from their microhabitats, for example, under leaf litter, under rocks, and in trees, during January 2017 – October 2018. Living snails were suffocated and fixed with 70% ethanol, while shells were cleaned and air dried. The fixed snails and shells were identified and photographed. In this study, a total of 13 families, 20 genera, 26 species of land snails, including 22 species from Phuket Island and 18 species from adjacent Islands, were identified. The snails that showed widest distribution was Cryptozona siamensis recorded in 12 sampling sites, followed by Cyclophorus cf. expansus and Leptopoma nitidum found in 12 sites each. The highest number of species was in Bang Pae waterfall and Ton Sai waterfall recorded 13 species each. In addition, the present study recognized genus Sulfurina and L. nitidum as a new record to Thailand, and Diplommatina sp. as a tentative new species.