การขยายพันธุ์จันทน์ผาโดยเทคนิคการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช

Micropropagation of Dracaena loureiroi Gagnep.

Abstract

การขยายพันธุ์จันทน์ผาด้วยเทคนิคการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิธีการฟอกฆ่าเชื้อชิ้น ส่วนพืช ผลของการผ่าเมล็ดต่อการงอกของเมล็ดและสัดส่วนของอาหารที่ช่วยขยายพันธุ์พืช ในการศึกษาวิธีการฟอกฆ่าเชื้อชิ้นส่วนพืชที่เหมาะสม โดยนำเมล็ดจันทน์ผามาฟอกฆ่าเชื้อด้วยน้ำยาฟอกผ้าขาวความเข้มข้น 5, 10 และ 15 เปอร์เซ็นต์ แต่ละความเข้มข้นฟอกฆ่าเชื้อเป็นระยะเวลา 5, 10 และ 15 นาที ตามลำดับ ล้างด้วยน้ำกลั่นที่ฆ่าเชื้อแล้ว 3 ครั้ง ก่อนนำไปเลี้ยงบนอาหารวุ้น Murashige and Skoog (1962) (MS) เป็นระยะเวลา 4 สัปดาห์ พบว่าน้ำยาฟอกฆ่าเชื้อความเข้มข้นและระยะเวลาที่เหมาะสมคือ 10 เปอร์เซ็นต์ 10 นาทีมีประสิทธิภาพการฟอกฆ่าเชื้อสูงถึง 90 เปอร์เซ็นต์ จากนั้นศึกษาผลของการผ่าเมล็ดต่อการงอกของเมล็ด โดยนำเมล็ดไปฟอกฆ่าเชื้อด้วยน้ำยาฟอกผ้าขาวความเข้มข้น 10 เปอร์เซ็นต์ 10 นาที ชุดทดลองทำการผ่าเมล็ด และชุดควบคุมที่ไม่ได้ผ่าเมล็ด ก่อนนำไปเลี้ยงบนอาหารวุ้นสูตร MS เป็นระยะเวลา 4 สัปดาห์ พบว่าเมล็ดจันทน์ผาแบบผ่าเมล็ดมีเปอร์เซ็นต์การงอกถึง 70 เปอร์เซ็นต์ จากนั้นนำยอดจันทน์ผาที่ปลอดเชื้อไปศึกษาการเพิ่มจำนวนยอดบนอาหารวุ้นสูตร MS ที่เติม 6-Benzyladenine (BA) ความเข้มข้นต่าง ๆ คือ 0, 1, 2, 3 และ 4 มิลลิกรัมต่อลิตร พบว่า BA ความเข้มข้น 3 มิลลิกรัมต่อลิตร ชักนำให้เกิดยอดได้มากที่สุด จากนั้นนำยอดย้ายเลี้ยงบนอาหารวุ้นสูตร MS ที่เติมด้วย Indoleacetic acid (IAA) ที่ความเข้มข้น 0, 1, 2, 3 และ 4 มิลลิกรัมต่อลิตร พบว่า IAA ความเข้มข้น 3 มิลลิกรัมต่อลิตร เหมาะสมในการชักนำให้เกิดรากอย่างมีนัยสำคัญกับความเข้มข้น 4 มิลลิกรัมต่อลิตร นอกจากนี้พบว่าการย้ายต้นอ่อนออกปลูกในโรงเรือนเป็นเวลา 4 สัปดาห์ มีอัตราการรอดชีวิต 56.25%                Tissue culture technique was introduced for Dracaena loureiroi Gagnep. micropropagation. The objectives of this study were to investigate the seed sterilization method, the effect of cutting on seed germination and ratios of culture medium that gave high shooting proliferation and survival rate. For the seed sterilization, seeds were sterilized with a bleach solution in the concentration of 5, 10 and 15% for 5, 10 and 15 minutes, respectively, followed by washing with sterile distilled water for 3 times before culturing on Murashige and Skoog (MS) medium for 4 weeks. It was found that the best sterilization method was at 10% bleach solution for 10 minutes and showed 90% aseptic explants. After that the seeds were cut and set as the experimental treatment, while controls were uncut before culturing on MS medium for 4 weeks according to the investigation of the effect of seed cutting on seed germination. The cut seed germination percentage was up to 70%. Then, the ratios of culture medium that gave high shooting proliferation and survival rate was studied. The seeds were cultured on MS media containing 0, 1, 2, 3 and 4 mg/L of 6-benzyladenine (BA). It was found that a 3 mg/L BA in MS media was able to induce the highest shooting number. After subculturing on MS media supplemented with 0, 1, 2, 3 and 4 mg/L of Indoeacetic acid (IAA), 3 and 4 mg/L IAA in MS media was able to induce the highest root number. Moreover, the transplant survival rate in the greenhouse for 4 weeks was 56.25%.