ผลการเสริมฤทธิ์กันของสารสกัดทองพันชั่งกับยาปฏิชีวนะในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียสายพันธุ์ดื้อยา

Synergistic Antibacterial Effect of Rhinacanthus nasutus Extract and Antibiotics on Antibiotic - Resistant Bacteria

Abstract

การศึกษาในครั้งนี้เป็นการศึกษาผลการเสริมฤทธิ์กันของสารสกัดทองพันชั่ง (Rhinacanthus nasutus) เมื่อใช้ร่วมกับยาปฏิชีวนะ คือ แอมพิซิลิน และเตตราไซคลิน ในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียสายพันธุ์ดื้อยา 3 ชนิด Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa และ methicillin- resistant Staphylococcus aureus (MRSA) ด้วยการหาค่าความเข้มข้นน้อยที่สุดที่สามารถยับยั้งแบคทีเรียได้ (MIC) โดยวิธี Agar diffusion susceptibility test พบการเสริมฤทธิ์กันของทองพันชั่งและยาปฏิชีวนะในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียดื้อยาสามชนิด ได้แก่ การเสริมฤทธิ์กันระหว่างสารสกัดทองพันชั่งร่วมกับยาเตตราไซคลินมีประสิทธิภาพในการยับยั้ง A. baumannii ได้ดีที่สุด โดยค่า MIC ลดลง 64 เท่า เมื่อเทียบกับการใช้เฉพาะสารสกัดทองพันชั่งเพียงอย่างเดียว เมื่อใช้ยาเตตราไซคลินที่ความเข้มข้นถึง 1.25 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร การเสริมฤทธิ์กันระหว่างสารสกัดทองพันชั่ง และยาเตตราไซคลิน สามารถการยับยั้งการเจริญของเชื้อ P. aeruginosa เมื่อใช้ร่วมกับยาเตตราไซคลินที่ความเข้มข้นต่ำ 1.25 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ค่า MIC เดิมของสารสกัดทองพันชั่งจะลดลง 4 เท่า และการเสริมฤทธิ์กันในการยับยั้งเชื้อ MRSA ของสารสกัดทองพันชั่งร่วมกับยาเตตราไซคลินและแอมพิซิลินสามารถลดค่า MIC เดิมลงได้ 4 เท่า เมื่อใช้ยาเตตราไซคลินที่ความเข้มข้น 2.5 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร และเมื่อใช้ยาแอมพิซิลิน 20 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร งานวิจัยนี้ยังพบว่าใช้สารสกัดทองพันชั่งร่วมกับยาเตตราไซคลินมีประสิทธิภาพดีกว่าการใช้สารสกัดทองพันชั่งร่วมกับยาแอมพิซิลินในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียสายพันธุ์ดื้อยา   This study was aimed to test antibacterial activity of Rhinacanthus nasutus extract combined with two antibiotics (ampicillin and tetracycline) against three strains of antibiotic resistant bacteria; Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa and methicillin- resistant Staphylococcus aureus (MRSA). Using the agar diffusion susceptibility, the minimal inhibitory concentration (MIC) value was determined for synergistic effect. The results indicated the synergistic effect of Rhinacanthus nasutus extract with two antibiotics as the potential antimicrobial agents to inhibit three species of antibiotic resistant bacteria. The most effective synergistic activity against A. baumannii was the combination of 80 mg/ml R. nasutus with 1.25 mg/ml tetracycline, which reduced 64-fold of the MIC using R. nasutus’s extract alone. We also found the synergistic effect of 5 mg/ml R. nasutus with 1.25 mg/ml tetracycline which was able to inhibit the growth P. aeruginosa. This combination reduced at  least four fold of MICs of R. nasutus’s extract alone. Moreover, we found synergistic effect of R. nasutus with either tetracycline, or ampicillin that could reduce 4-fold of the MICs when using tetracycline or ampicillin at the concentration of 1.25 mg/ml and 20 mg/ml, respectively. Thus, it was concluded that combinations of R. nasutus with tetracycline were more effective antimicrobial activity than combination of R. nasutus with ampicillin against some strains of antibiotic resistant bacteria.