มอลลัสก์ในระบบนิเวศป่าชายเลนบริเวณอ่าวไทย: ความหลากหลายและการปรับตัว

Molluscs in Mangrove Ecosystems in the Gulf of Thailand: Diversity and Adaptation

Abstract

วัตถุประสงค์ของบทความนี้เพื่อทบทวนผลการศึกษาและวิจัยที่เกี่ยวข้องกับมอลลัสก์ในระบบนิเวศป่าชายเลนบริเวณอ่าวไทย ซึ่งความหลากหลายของมอลลัสก์ในป่าชายเลนเป็นผลเนื่องมาจากความหลากหลายของสภาพถิ่นอาศัยย่อย (microhabitat) ส่งผลให้เกิดการกระจายตัวตามนิสัยการดำรงชีวิตแตกต่างกันไป และพบว่าความหลากหลายของหอยสองฝาที่พบในป่าชายเลนของประเทศไทยมีน้อยกว่าหอยฝาเดียว ซึ่งอาจเป็นเพราะการปรับตัวต่อปัจจัยสิ่งแวดล้อมทางกายภาพที่เป็นไปอย่างยากลำบาก แต่อย่างไรก็ตามความหลากหลายกับความสามารถในการปรับตัวให้เหมาะสมในพื้นที่จำเพาะมีให้เห็นชัดเจน เช่น พรางตัวและหลบซ่อนหนีผู้ล่าที่ดี รวมถึงการตอบสนองต่ออุณหภูมิที่เพิ่มขึ้นในพื้นที่ได้ ตลอดจนประสิทธิภาพการปรับตัวอยู่ในเขตน้ำขึ้นน้ำลง รอยต่อระหว่างน้ำเค็มกับแนวแผ่นดินในพื้นที่ ปากแม่น้ำ รวมไปถึงการปรับตัวต่อตะกอนดินป่าชายเลนที่มีแนวโน้มอยู่ในภาวะขาดออกซิเจนและมีค่าความเป็นกรดสูงได้ดี    The objective of this article is to review previous studies and researches of mangrove molluscs in the Gulf of Thailand. Microhabitats within mangrove ecosystems are very diverse, which reflect the diversity of Thai molluscs and accordingly effects the distribution in the candidate habitats. The lower number of visible bivalve species in mangrove reflects their inability to adapt to such an environment in comparison to the gastropods, which constitute the major group of molluscs in this ecosystem. However, mollusc diversity and their capacity of adaptation in such an environment is apparently due to camouflage options. The organisms also can disguise and survive under increased thermal conditions. Moreover, efficient adaptation of molluscs in intertidal zones between sea margin and land in estuary is related to anerobic and high acidic sediment.