การประเมินผลเครื่องวัดค่าฮีโมโกลบินขนาดเล็กในผู้บริจาคโลหิต
Evaluation of Portable Hemoglobinometer for Hemoglobin Screening among Blood Donors
Keywords:
เครื่องวัดฮีโมโกลบินขนาดเล็ก, การประเมินผล, ผู้บริจาคโลหิตAbstract
การตรวจคัดกรองผู้บริจาคโลหิตด้วยการวัดค่าฮีโมโกลบินแต่เดิมนิยมใช้น้ำยาคอปเปอร์ซัลเฟตซึ่งเป็นวิธีที่ทำได้สะดวกและราคาไม่แพง แต่ผลการวัดไม่มีความน่าเชื่อถือนักทางด้านความถูกต้อง แม่นยำ วิธีการวัดไซยันเมทิลโมโกลบินเป็นวิธีมาตรฐานแต่ข้อด้อยที่สำคัญคือต้องใช้เลือดที่เจาะจากหลอดเลือดดำที่แขนมาตรวจจึงเป็นวิธีที่ไม่เหมาะสมในการใช้ตรวจคัดกรอง ในการศึกษานี้ได้เปรียบเทียบการวัดค่าฮีโมโกลบินโดยใช้เลือดที่เจาะจากปลายนิ้วด้วยเครื่องวัดฮีโมโกลบินขนาดเล็ก (Compolab HB) กับวิธีการวัดไซยันเมทิลโมโกลบินจากผู้บริจาคโลหิต จำนวนทั้งหมด 172 ราย จากผลการทดลองพบว่าการวัดฮีโมโกลบินของเลือดจากปลายนิ้วด้วยเครื่องวัดฮีโมโกลบินขนาดเล็กมีความไว 99% ความจำเพาะ 94% การทำนายผลบวก 96% การทำนายผลลบ 98% ความถูกต้อง 97% ซึ่งผลที่ได้คล้ายกับวิธีการวัดไซยันเมทิลโมโกลบินและเมื่อเปรียบเทียบค่าฮีโมโกลบินของเลือดจากปลายนิ้ว และเลือดจากหลอด hematocrit ที่วัดด้วยเครื่องวัดฮีโมโกลบินขนาดเล็กแล้ว ให้ผลไม่แตกต่างกัน จากผลการทดลองสรุปว่าเครื่องวัดฮีโมโกลบินขนาดเล็กน่าจะมีความเหมาะสมในการใช้เป็นวิธีการตรวจคัดกรองผู้บริจาคโลหิตก่อนการบริจาคโลหิตได้ The traditional predonation screening of hemoglobin test is the copper sulfate gravity method which is convenient and cheap. However the results are not reliable in terms of accuracy and precision. Cyanmethemoglobin method is the standard method but the main disadvantage of it is the requirement of venipuncture thus it is not suitable to be used for predonation screening. In this study, hemoglobin of capillary blood was determined by the portable hemoglobinometer (Compolab HB) in 172 subjects compared with cyanmethemoglobin method. The results showed that the sensitivity, specificity, positive predictive value, negative predictive value and accuracy of small hemoglobinometer were 99%, 94%, 96%, 98%, and 98% respectively. These results were similar to those of cyanmethemoglobin method. Additionally, hemoglobin values of capillary blood and heparinzed hematocrit were not significantly different. It is concluded that the small hemoglobinometer could be used for predonation screening of hemoglobin test.References
พิมล เชี่ยวศิลป์, สร้อยสอางค์ พิกุลสด, จันทพงษ์ วะสี, อุบลวัณณ์ จำรูญเรื่องฤทธิ์, พิณธิรา ตัณเสถียร และกฤศธร องค์ติลานนท์. (2552). คู่มือการคัดเลือกผู้บริจาคโลหิต. (4). สมุทรปราการ: ห้างหุ้นส่วนจำกัด อุดมศึกษา.
พิมล เชี่ยวศิลป์, ทัศนียา จันทนยิ่งยง, ดำรง เชี่ยวศิลป์, ดำริ ดำรงศักดิ์, มาลิดา พรพัฒน์กุล, รัชนี โอเจริญ, ยุพา เอื้อวิจิตรอรุณ, ฉัตรชัย สวัสดิชัย, วารุณี คุณาชีวะ, อ้อยทิพย์ ณ ถลาง, มธุรส ชัยวรพร, กุล โบราณินทร์,
วิไล เฉลิมจันทร์ และอำนวย เพชรชูพงศ์. (2542). คู่มือการปฏิบัติงานธนาคารเลือด. (2). กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สร้อยสอางค์ พิกุลสด, พิมล เชี่ยวศิลป์, ศศิธร เพชรจันทร, อุบลวัณณ์ จำรูญเรื่องฤทธิ์, อาภรณ์ หงส์ยันตรชัย, วิไล เฉลิมจันทร์, ทัศนีย์ สกุลดำรงพานิช, สินีนาฎ อุทา, ภาวินี คุปตวินทุ, กฤศธร องค์ติลานนท์ และอุมาพร กิจเกรียงไกรกุล. (2551). มาตรฐานธนาคารเลือดและงานธนาคารโลหิต. (2). กรุงเทพฯ: พิมพ์ดีการพิมพ์.
Cable, R.G., (1995). Hemoglobin determination in blood donors. Transfusion Medicine. 9, 131-44.
Clinical and Laboratory Standards Institute. (2000). Reference and selected procedures for the quantitative determination of hemoglobin determination in blood; approved standard. 3rd ed. Wayne, PA: NCCLS.
Gomez-Simon, A., Navarro-Nunez, L., Perez-Ceballos, E., Maria, L., Maria, J.C., Cascales, A., Martinez, C., Corral, J., Vicente, V., & Rivera, J. (2007). Evaluation of four rapid methods for hemoglobin screening of whole blood donors in mobile collection settings. Transfusion and Apheresis Science, 36, 235-242.
James, V., Jones, K.F., Turner, E.M., & Sokol, R.J. (2003). Statistical analysis of inappropriate results from current Hb screening methods for blood donors. Transfusion, 43, 400-4.
Linegar, A.G., Knottenbelt, J.D., & Wormald, P.J. (1991). Accuracy of a portable haemoglobinometer in clinical practice. South African Journal. 79, 547-548.
Lewis, S.W., Garvey, B., Manning, R., Sharp, S.A., & Wardle, J. (1991). Lauryl sulphate haemoglobin: a nonhazardous substitute for HiCN in haemoglobinometry. Clinical Labolatory Haematology. 13, 279-290.
Mendrone, A.Jr., Sabino, E.C., Sampaio, L., Neto, C.A., Schreiber, G.B., de Alencar Fischer Chamone, D., & Dorlhiac-Llacer, P.E. (2009). Anemia screening in potential female blood donors: comparison of two different quantitative methods. Transfusion. 49, 662-668.
