ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและต้านจุลชีพของสารสกัดด้วยเอทานอลของผลส้มแขก

Antioxidant and Antimicrobial Properties of Ethanolic Extract of Asam Gelugor Fruit (Garcinia atroviridis)

Abstract

การดื้อต่อยาปฏิชีวนะของจุลชีพเป็นปัญหาสำคัญทั่วโลกทั้งในทางสาธารณสุขและทางสัตวแพทย์ ทำให้สารธรรมชาติหลายชนิดถูกนำมาศึกษาฤทธิ์ต้านจุลชีพอย่างกว้างขวาง ซึ่งส้มแขกมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่หลากหลาย โดยเฉพาะฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและต้านจุลชีพ อย่างไรก็ตามข้อมูลเกี่ยวกับฤทธิ์ดังกล่าวของผลส้มแขกมีอยู่อย่างจำกัด ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีจุดประสงค์ในการศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและต้านจุลชีพของผลส้มแขก ผลการศึกษาพบว่า สารสกัดด้วยเอทานอลของผลส้มแขกความเข้มข้น 2.5 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ DPPH ได้มากกว่า tocopheryl acetate ที่มีความเข้มข้นเดียวกัน ถึง 1.13 เท่า (antioxidation index เท่ากับ 81.30±4.40% และ 72.06±0.83%, p<0.05) นอกจากนี้สารสกัดผลส้มแขกความเข้มข้น 50-200 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ยังมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย Streptococcus agalactiae ATCC 27956, Staphylococcus aureus DMST 4745, S. epidermidis DMST 12853, S. intermedius DMST 5024, Bacillus subtilis DMST 3763 และ Escherichia coli TISTR 073 ซึ่งศึกษาด้วยวิธี agar well diffusion assays แต่ไม่พบฤทธิ์ดังกล่าวต่อเชื้อยีสต์ Candida albicans ATCC 10231 และ Malassezia pachydermatis (คัดแยกจากสุนัข) เมื่อทดสอบด้วยวิธี broth microdilution พบค่า minimum inhibitory concentration (MIC) ต่อเชื้อแบคทีเรียอยู่ในช่วง 3.13-12.5 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร และต่อเชื้อยีสต์ เท่ากับ 50 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าสารสกัดด้วยเอทานอลของผลส้มแขกมีศักยภาพในการใช้เป็นสารต้านอนุมูลอิสระและต้านจุลชีพ โดยควรจะมีการศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับฤทธิ์ต้านจุลชีพชนิดอื่น ๆ และการพัฒนาสูตรตำรับยาที่เหมาะสม   Antimicrobial resistance is a worldwide problem in both public health and veterinary medicine. Therefore, many natural substances have been studied to find out more about their antimicrobial activities. The asam gelugor plant has various pharmacological properties, especially antioxidant and antimicrobial activities, but there is limited information about the bioactivities of asam gelugor fruit. This study investigated the antioxidant activity and antimicrobial effects of asam gelugor fruit extract. The DPPH radical scavenging capacity of 2.5 mg/ml ethanolic asam gelugor fruit extract was 1.13 times higher than 2.5 mg/ml tocopheryl acetate (antioxidation index 81.30±4.40% vs 72.06±0.83%, p<0.05). In addition, the fruit extract concentration of 50-200 mg/ml showed antimicrobial activity in agar well diffusion assays against Streptococcus agalactiae ATCC 27956, Staphylococcus aureus DMST 4745, S. intermedius DMST 5024, S. epidermidis DMST 12853, Bacillus subtilis DMST 3763 and Escherichia coli TISTR 073, but no activity against Candida albicans ATCC 10231 and Malassezia pachydermatis (isolated from dogs). The minimum inhibitory concentration (MIC) values determined via broth microdilution ranged from 3.13 to 12.5 mg/ml for the tested bacterial strains and were 50 mg/ml for both of the tested yeast isolates. The results demonstrated that ethanolic asam gelugor fruit extract could potentially be used as an antioxidant and antimicrobial agent. However, further study should be conducted to determine its activity against other microbial strains and to develop suitable formulations.