การกระจายและความชุกชุมของไส้เดือนน้ำบริเวณพื้นที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
Distribution and Abundance of Aquatic Oligochaetes in the Aquaculture Area in Sena District, Ayutthaya Province
Keywords:
ไส้เดือนน้ำ, พื้นที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ, จังหวัดพระนครศรีอยุธยา, aquatic oligochaete, aquaculture area, Ayutthaya ProvinceAbstract
ศึกษาการกระจายและความชุกชุมของไส้เดือนน้ำในบริเวณพื้นที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยทำการเก็บตัวอย่างจำนวน 6 สถานี ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 เป็นตัวแทนฤดูแล้ง และเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2565 เป็นตัวแทนฤดูฝน ผลการศึกษาพบองค์ประกอบของไส้เดือนน้ำจำนวน 4 สกุล 2 วงศ์ ไส้เดือนน้ำสกุล Branchiura sp. และ Tubifex sp. ในวงศ์ Tubificidae พบเป็นกลุ่มเด่น และพบไส้เดือนน้ำสกุล Branchiodrilus sp. ในวงศ์ Tubificidae และไส้เดือนน้ำสกุล Dero sp. ในวงศ์ Naididae มีความชุกชุมต่ำและมีการกระจายเฉพาะบริเวณ ความชุกชุมและมวลชีวภาพรวมของไส้เดือนน้ำในช่วงฤดูแล้งมีค่าสูงกว่าในฤดูฝน ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่มีผลต่อการกระจายและความชุกชุมของไส้เดือนน้ำในบริเวณนี้ ได้แก่ อนุภาคดินตะกอนละเอียดซิลท์-เคลย์ ปริมาณสารอินทรีย์ในดินตะกอน ปริมาณออกซิเจนละลายน้ำ ความลึกของน้ำ ความโปร่งแสงของน้ำและอุณหภูมิของน้ำ การศึกษานี้พบไส้เดือนน้ำสกุล Branchiura sp. และ Tubifex sp. เป็นกลุ่มเด่นในบริเวณพื้นที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำในอำเภอเสนาซึ่งแสดงถึงสภาวะปริมาณอินทรียสารสูงในแหล่งน้ำ The distribution and abundance of aquatic oligochaetes in the aquaculture area in Sena District, Ayutthaya Province were investigated in February 2022, a dry season, and June 2022, a wet season. Aquatic oligochaetes sampling was carried out from six sampling stations. The composition of aquatic oligochaetes in the Sena District aquaculture area revealed the 4 genera in 5 families. The oligochaetes, Branchiura sp. and Tubifex sp. in the Family Tubificidae as the dominant species. Other oligochaetes, Branchiodrilus sp. in the Family Tubificidae and Dero sp. in the Family Naididae were rare and only found in certain areas. The total abundance and biomass of oligochaetes were higher in the dry and wet seasons. The main factors contributing to the distribution and abundance of aquatic oligochaetes in the area were fine-grained fraction (silt and clay) and organic content in sediment, dissolved oxygen content, water depth, water transparency and water temperature. The study discovered that aquatic oligochaetes, Branchiura sp., and Tubifex sp. were the dominant species in the Sena District, indicating organic pollution in the aquatic environment.References
Barnett, B.E. (1983). Oligochaetes as indicators of pollution in the Humber estuary, with special reference to Tubificoides benedeni. Environmental Pollution Series A, Ecological and Biological, 30(4), 277-291.
Behrend, R.D.L., Takeda, A.M., Gomes, L.C. & Fernandes, S.E.P. (2015). Using oligochaeta assemblages as an indicator of environmental changes. Braz. J. Biol., 72(4), 873-884.
Brinkhurst, R.O. & Jamieson, B.G.M. (1971). Aquatic Oligochaeta of the World. Toronto: University of Toronto Press.
Brinkhurst, R.O. (1971). A Guide for the Identification of British Aquatic, 2nd ed. Toronto: Titus Wilson and Sons LTD.
Champa, S. (2009). Study on quantitative and qualitative characters of benthic fauna for development of biotic index assessment of water pollution status of Tha Chin River. M.S. Thesis. Kasetsart University. (in Thai)
Ito, T., Hara, K. Kon, T. & Ohitaka, A. (2015). Effect of Winter-Flooding and Organic Farming on Density of Aquatic Oligochaetes in Ricefields: Case Study in Miyagi Prefecture, Northeastern Japan. JIFS, 12, 31-37.
Kanchana-Aksorn, W. & Petpiroon, S. (2006). Benthic macrofauna in the lower Chao Phraya river. In Proceedings of 44th Kasetsart University Annual Conference: Fisheries. (pp. 44-51). Bangkok: Kasetsart University. (in Thai)
Krebs, C.J. (1989). Ecological methodology. New York: Harper Collins Publishers.
Lobo, H. & Espindola, E.L.G. (2014). Branchiura sowerbyi Beddard, 1892 (Oligochaeta: Naididae) as a test species in ecotoxicology bioassays: a review. Zoosymposia, 9, 059–069.
Martins, R.T., Stephan, N.N.C. & Alves, R.G. (2008). Tubifcidae (Annelida: Oligochaeta) as an indicator of water quality in an urban stream in southeast Brazil. Acta Limnol. Bras., 20(3), 221-226.
McCall, P.L. & Fisher, J.B. (1980). Effects of Tubificid Oligochaetes on Physical and Chemical Properties of Lake Erie Sediments. In R. O. Brinkhurst & D.G. Cook (Eds.), Aquatic Oligochaete Biology. (pp 253-317). New York: Plenum Press.
Mermillod-Blondin, F., Gerino, M. Degrange, V., Lensi, R., Chasse, J., Rard, M. & Chitelliers, M.C. (2001). Testing the functional redundancy of Limnodrilus and Tubifex (Oligochaeta, Tubificidae) in hyporheic sediments: an experimental study in microcosms. Can. J. Fish. Aquat. Sci., 58, 1747-1759.
Nelson, D.W. & Sommers, L.E. (1982). Total Carbon, Organic Carbon and Organic Matter. In A.L. Page, R.H. Miller & D.R. Keeney (Eds.), Methods of Soil Analysis: Part 2 Chemical and Microbiological Properties. (pp. 539-579). Madison: American Society of Agronomy.
Pollution Control Department. (202). Report of Pollution in Thailand 2021. Bangkok: Pollution Control Department. (in Thai)
Ratsak, C.H. & Verkuijlen, J. (2006). Sludge reduction by predatory activity of aquatic oligochaetes in wastewater treatment plants: science or fiction? A review. Hydrobiologia, 564, 197–211.
Simpson, I.C., Roger, P.A, Oficial, R. & Grant, I.F. (1993). Impacts of agricultural practices on aquatic oligochaete populations in riiefields. Biol Fertil Soils, 16, 27-33.
Soodta, H. (2007). The use of oligocheates as an index of organic status of benthic substrate in different land use types of Nakhonchaisri river. M.S. Thesis. Kasetsart University. (in Thai)
To-orn, N. (2015). Benthic Macrofaunal Community Structure in the Pasak River, Ayutthaya Province. Ramkhamhaeng Research Journal of Sciences and Technology, 18(2), 13-28. (in Thai)
To-orn, N. (2018). Benthic Macrofauna as Indicator for Aquatic Environmental Quality: A Case Study of Cages Culture in the Noi River, Ayutthaya Province. Thai Science and Technology Journal, 26(8), 1365-1380. (in Thai)
To-orn, N. (2021). Effects of Aquatic Environmental Factors on Benthic Macrofauna: Case Study of Pasak River in The Urban Area of Ayutthaya Province. Srinakharinwirot University (Journal of Science and Technology), 13(25), 26-38. (in Thai)
To-orn, N. (2022). Using Benthic Macrofauna as Biological Index for Water Resources Quality Assessment in Pasak River, Ayutthaya Province. Thai Science and Technology Journal, 30(3), 33-46. (in Thai)
Tucker, M. (1988). Techniques in Sedimentology. Oxford: Blackwell Scientific Publications.
Van Regteren, M., Ten Boer, R., Meesters, E.H. & De Groot, A.V. (2017). Biogeomorphic impact of oligochaetes (Annelida) on sediment properties and Salicornia spp. seedling establishment. Ecosphere, 8, 1–16.
Weber, R.E. (1978). Respiration. In Mill, P.J. (Ed.), Physiology of Annelids. (pp. 369–392). London, New York, San Francisco: Academic Press.
