สารสกัดแคโรทีนอยด์จากเปลือกปูม้าต่อการเร่งสีของปลาซิวข้างขวานเล็ก

Blue Swimming Crab Shells Extracted Carotenoid on Color Inducing of Lambchop Rasbora (Trigonostigma espei)

Abstract

วัตถุประสงค์และที่มา : การนำเปลือกของปูม้าซึ่งเป็นเศษเหลือจากอุตสาหกรรมประมงมาใช้ให้เกิดประโยชน์ และเป็นแนวทางในการเพิ่มมูลค่าเศษเหลือจากการประมง โดยการสกัดสารแคโรทีนอยด์จากเปลือกปูม้า จากนั้นทำการผสมในอาหารเพื่อการกระตุ้นสีของปลาซิวข้างขวานเล็กให้มีสีสันเข้มขึ้น เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้สารเร่งสีสังเคราะห์ และเพิ่มมูลค่าของปลาซิวข้างขวานเล็กให้สูงขึ้นก่อนส่งขายสู่ตลาดปลาสวยงามวิธีดำเนินการวิจัย : สกัดแคโรทีนอยด์จากเปลือกปูม้าด้วยเอทานอล และทดสอบประสิทธิภาพของสารสกัดในการเร่งสีของปลาซิวข้างขวานเล็ก โดยอาหารผสมสารสกัดแคโรทีนอยด์จากเปลือกปูม้าที่ระดับต่าง ๆ ดังนี้ ปริมาณ 0 (กลุ่มควบคุม), 25, 50, 75 และ 100 มิลลิกรัมแอสตาแซนทินต่ออาหาร 1 กิโลกรัม และอาหารสำเร็จรูปผสมแอสตาแซนทิน ทางการค้า เลี้ยงปลาซิวข้างขวานเล็กเพศผู้ ขนาดความยาวประมาณ 2.50±0.19 เซนติเมตร ในตู้กระจกบรรจุน้ำปริมาตร 10 ลิตร จำนวน 15 ตัวต่อตู้ ชุดการทดลองละ 3 ซ้ำ เป็นเวลา 4 สัปดาห์ โดยทำการวัดค่าสีแดง (+a*) ค่าสีเหลือง (+b*) และค่าความสว่าง (L*) การเจริญเติบโตและอัตรารอดตายของปลาซิวข้างขวานเล็ก ผลการวิจัย : ปลาซิวข้างขวานเล็กที่เลี้ยงด้วยอาหารสำเร็จรูปผสมสารสกัดแคโรทีนอยด์ปริมาณ 25, 50 และ 75 มิลลิกรัมแอสตาแซนทิน พบว่าปลามีค่าสีแดง 4.39±0.09, 4.64±0.21 และ 4.53±0.18 ตามลำดับ ไม่แตกต่างจากปลาที่เลี้ยงด้วยอาหารสำเร็จรูปผสมแอสตาแซนทินทางการค้า (4.19±0.17) แต่มากกว่าปลาที่เลี้ยงด้วยอาหารกลุ่มควบคุม (2.37±0.21) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ขณะที่ปลาที่เลี้ยงด้วยอาหารผสมสารสกัดปริมาณ 100 มิลลิกรัมแอสตาแซนทิน มีค่าสีแดง 5.27±0.24 และมากกว่าทุกกลุ่มอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ค่าสีเหลืองของปลาที่เลี้ยงด้วยอาหารผสมสารสกัดปริมาณ 25, 50, 75 และ 100 มิลลิกรัมแอสตาแซนทิน ไม่แตกต่างจากปลาที่เลี้ยงด้วยอาหารสำเร็จรูปผสมสารแอสตาแซนทินทางการค้า แต่จะมีค่าเหลืองมากกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) โดยสารสกัดแคโรทีนอยด์จากเปลือกปูม้าไม่มีผลต่อค่าความสว่าง การเจริญเติบโตและอัตรารอดตายของปลาทุกกลุ่มการทดลอง (p>0.05) สรุปผลการวิจัย : สารสกัดแคโรทีนอยด์จากเปลือกปูม้าสามารถเร่งสีแดงและสีเหลืองในปลาซิวข้างขวานเล็กได้ ซึ่งทำให้สีผิวของปลาเข้มขึ้น อีกทั้งยังเป็นแนวทางในการพัฒนาการใช้ประโยชน์และเพิ่มมูลค่าปูม้าเศษเหลือจากอุตสาหกรรมประมงปูม้าต่อไป  Background and Objectives: The carotenoid was extracted from blue swimming crab shells, waste from the fisheries industry for utilization and value added. The efficiency of carb shells extracted carotenoid on color inducing of Lambchop rasbora (Trigonostigma espei Meinken, 1967) was studied to avoid chemical use, increase the income of a farmer, and value add of Lambchop rasbora before sending to the ornamental fish market. Methodology: The carotenoid was extracted from blue swimming crab shells by ethanol. The carotenoid concentrations of 0 (control group), 25, 50, 75, and 100 mg astaxanthin per 1 kg of feed were infused into ornamental fish feed. The commercial astaxanthin mixed feed was used for comparison. The 15 adult Lambchop rasbora with 2.50±0.19 cm of total length were stocked in a square aquarium with 10 liters of water with triplication in each group. After four weeks of rearing, redness values (+a*), yellowness values (+b*), lightness value (L*), growth and survival rate were estimated. Main Results: The fish fed with feed containing crab shells extracted carotenoid 25, 50, and 75 mg astaxanthin per 1 kg presented redness values, 4.39±0.09, 4.64±0.21 and 4.53±0.18, respectively, and no significant difference with the commercial feed group, 4.19±0.17 but different (p<0.05) from the control group, 2.37±0.21. While, the redness value of the 100 mg astaxanthin per 1 kg group was 5.27±0.24, and significantly higher than others (p<0.05). The yellowness values of 25, 50, 75, and 100 mg astaxanthin per 1 kg, and commercial feed groups were no significant differences (p>0.05). However, theirs were significantly different from the control groups. The blue swimming crab shells extracted carotenoid did not affect the lightness value, growth, and survival rate of fish (p>0.05). Conclusions: This study can conclude that blue swimming crab shells extracted carotenoid can induce redness, yellowness and the color intensity of skin of Lambchop rasbora. It has the potential to utilize and value added crab shell waste from the fisheries industry.