การมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องต่อการจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม กรณีศึกษา การจัดการน้ำาเสียในคลอง บางบัว เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร

Abstract

การศึกษาการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องต่อการจัดการน้ำเสีย กรณีศึกษาการจัดการน้ำเสียในคลองบางบัว เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร ได้เก็บรวบรวมข้อมูลจากภาคส่วนต่าง ๆ อันประกอบด้วย การรวบรวมข้อมูล จากหัวหน้าครัวเรือน หรือผู้แทนครัวเรือนในชุมชนริมคลองบางบัว 10 ชุมชน อันประกอบด้วยชุมชนสามัคคีร่วมใจ วรวีวัฒนา บางบัว รุ่นใหม่พัฒนา ร้อยกรอง ร่วมใจพัฒนาใต้ ร่วมใจพัฒนาเหนือ บ้านบางเขน อุทิศนุสรณ์ คลองหลุมไผ่ จำนวน 315 ครัวเรือน อีกทั้งมีการประชุมกลุ่มย่อยหรือประชุมเฉพาะกลุ่ม (Focused group) กับภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องต่อการป้องกันและแก้ไขปัญหาน้ำเสียในคลองบางบัว จำนวน 15 คน และ มีการสัมภาษณ์เชิงลึกกับบุคคลที่มีส่วนป้องกันและแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำ ผลการศึกษาสามารถสรุปได้ว่า สาเหตุของการเกิดปัญหาน้ำเสียในคลองบางบัว สาเหตุหลักมาจากการขาดจิตสำนึกของประชาชนในชุมชน โดยเฉพาะการทิ้งขยะหรือของเหลือใช้ในลำคลอง การปล่อยน้ำทิ้งของ สถานประกอบการต่างๆ รวมทั้ง หอพัก อพาร์ทเม้นท์์หน่วยงานราชการในพื้นที่ รวมทั้งภาคครัวเรือนต่างๆ เพื่อใหก้ารป้องกันและแก้ไขปัญหาน้ำเสียใหเ้ป็นรูปธรรม ภาคส่วนต่าง ๆ ควรดำเนินการในภารกิจ หรือรับผิดชอบต่อการป้องกันและแก้ไขปัญหาที่เป็นรูปธรรม โดยภาคครัวเรือนจะต้องดำเนินการในกิจกรรม การงดทิ้งขยะของเหลือใช้ในคูคลอง การส่งเสริมหรือได้รับความรู้ความเข้าใจต่อการป้องกันและแก้ไขคุณภาพ น้ำในคลอง ภาคผู้ประกอบการต้องมีระบบบำบัดน้ำเสียเพื่อบำบัด น้ำเสียให้ได้มาตรฐาน น้ำทิ้งตามกฎหมาย ทั้งนี้ ภาคประชาชนและภาครัฐที่ทำหน้าที่กำกับดูแลจะต้องคอยตรวจสอบอย่างต่อเนื่อง ส่วนภาครัฐก็ต้องมีการสร้างกระบวนการคิดหรือการสร้างจิตสำนึกใหป้ระชาชนในชุมชนเกิดจิตสำนึกที่ดีต่อการดแูลควบคุมหรือ แก้ไขปัญหาน้ำเสียในคลอง ควรมีกิจกรรมหรือโครงการที่ทำให้เกิดการแข่งขนัและมีรางวลัแก่โครงการดีเด่น ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาน้ำเสีย อีกทั้งมีการดำเนินการในระดับนโยบาย เพื่อการป้องกันและแก้ไขปัญหา น้ำเสียลงคลอง เช่น การรื้อถอนบ้านเรือนที่รุกล้ำในคลอง การทำถนนริมคลอง การทำเขื่อน ริมคลอง เป็นต้น The data necessary for this research were collected from the concerning sectors about the wastewater management at Klong Bang Bua, Bangkhen District, Bangkok Metropolis. The data necessary for this research were collected from the heads, or the representatives of the households in ten communities along Klong Bang Bua. These communities were: Samakkhiruamjai; Woraweewatthana; Bang Bua; Runmaiphatthana; Roikrong; Ruamjaiphatthanatai; Ruamjaiphatthananua; Ban Bangkhen; Uthitnusorn; Klong Lumphai which were consisted of 315 households. Besides, the data were received from buzz groups and focused groups with the concerning sectors on the prevention and wastewater management at Klong Bang Bua, and from the in-depth interview persons in- charge of the prevention and wastewater management. The result of the study revealed that the major causes of the wastewater in Klong Bang Bua were not only the lack of awareness of people in the community, especially the discharge of garbage and leftover into the canal., but various organizations and establishments including lodgings, apartments, government offices in the area and households also discharged wastewater into the waterways. In order to have a practical wastewater management, the concerning segments should practically manage tasks and responsibilities towards wastewater management. That is to say, the households should organize activities and campaigns against discharging garbage and leftovers into the waterway. They should be encouraged and provided information about the prevention and wastewater treatment. Besides, for the business sectors, they should have the wastewater treatment system to treat wastewater according to the wastewater quality standards stipulated by law. In any case, the civic and the government sectors who were in charge of the controlling had to monitor the situation consecutively. On the other hand, the government sector had to manipulate the thinking process and sustain the people awareness towards the supervision or monitoring the wastewater situation. It was also suggested that the activities or campaigns in order to raise people awareness should be arranged. Finally, at the policy-making level, they should execute the protection and wastewater management process, for example, demolition lodgings intruded into the public waterways, and building roadways and embankments along the canals.