รูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อป้องกันภาวะอ้วนในนักเรียนระดับประถมศึกษา

Abstract

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อป้องกันภาวะอ้วนในนักเรียน ระดับประถมศึกษา ดำเนินการวิจัย 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาการมีส่วนร่วมของชุมชน โดยการใช้ แบบสอบถามการมีส่วนร่วมของชุมชน กลุ่มตัวอย่างมาจาก 5 ภาคส่วนของชุมชนเขตเทศบาลเมืองเสนา จังหวัด พระนครศรีอยุธยา ได้แก่ โรงเรียน ชุมชน โรงพยาบาล เทศบาล และผู้ปกครองนักเรียน จำนวน 476 คน และ สัมภาษณ์ประเมินความพร้อมของชุมชนในการป้องกันภาวะอ้วนด้วยแบบสัมภาษณ์ที่แปลและปรับปรุงจาก Community Readiness interview questions โดยคัดเลือกผู้ให้ข้อมูลจากแต่ละภาคส่วนแบบเจาะจง จำนวน 12 คน และระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชน ดำเนินการตามขั้นตอนของ ADDIE Model วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เพื่อทดสอบค่าที(t-test) และการวิเคราะห์เนื้อหา          ผลการวิจัยพบว่า ระดับการมีส่วนร่วมของชุมชนอยู่ในระดับปานกลาง ค่าคะแนนเฉลี่ย เท่ากับ 2.50 อุปสรรคในการดำเนินงาน คือ สมาชิกชุมชนขาดความรู้ และความตระหนักต่อปัญหาภาวะอ้วนในเด็ก ส่วนผล ประเมินความพร้อมของชุมชน พบว่าระดับความพร้อมของชุมชนอยู่ในระยะไม่ตระหนัก มีค่าคะแนน เท่ากับ 1.62 และการพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันภาวะอ้วน มี 5 ขั้นตอน คือ 1) การศึกษาสภาพชุมชน 2) การวางแผน 3) การดำเนินกิจกรรม 4) การประเมินผล และ 5) การสรุปผลและดำเนินการต่อเนื่อง ผลการใช้ รูปแบบ พบว่าการมีส่วนร่วมของชุมชนหลังใช้รูปแบบ สูงกว่าก่อนใช้รูปแบบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และภาวะอ้วนของนักเรียนหลังใช้รูปแบบ ลดลงกว่าก่อนใช้รูปแบบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05          ข้อเสนอแนะในการนำรูปแบบไปใช้ คือ 1) ควรสร้างความตระหนักแก่ผู้นำชุมชนเพื่อให้การสนับสนุน และนำไปกำหนดนโยบาย 2) ควรมีผู้ประสานงานหลักที่มีภาวะผู้นำสำหรับติดตามและประสานการด าเนินงานของ แต่ละภาคส่วน 3) ควรเน้นการป้องกันภาวะอ้วนแก่เด็กทุกคน และ 4) ควรพัฒนาสมรรถนะในการประเมินความพร้อมของชุมชน แก่ บุคลากรสาธารณสุข ครู และแกนนำชุมชน           This research aimed to develop a community participation model for childhood overweight prevention among elementary school children. This study consisted of 2 steps: step1: the study of the community participation to evaluate the level of its engagement. The data was collected with 476 participants from different segments (e.g. community leaders, parents, healthcare, school, and municipality) in Sena municipality, Ayuttaya province. Additionally, twelve key informants were identified and interviewed using a semi-structured method which were translated and applied from the Community Readiness interview questions to assess community readiness. Step 2: To develop the community participation model based on ADDIE model. The data was analyzed by percentage, mean, standard deviation, t-test, and content analysis.          The research results revealed that while the level of community participation was at a medium level: 2.50 but community members have no knowledge and no awareness on childhood overweight issue. Additionally, the community readiness assessing revealed the overall community readiness score was 1.62 which was equal to the first stage of readiness: no awareness. The community participation model was analyzed through 5 stages as follows: 1) community context analyzing 2) community participation planning 3) plan implementing 4) plan evaluating and 5) evaluation data summarizing and continue actions. After implementing, the level of community participation was significantly higher than before implementation at p-value .05 and the result of obesity evaluation among elementary school children was significantly lower than previous implementation at p-value .05          In conclusion, the study suggested that we should 1) raise awareness of community leaders who will be supporters for policy implementation 2 ) have a coordinator who can regulate and coordinate the operations of each sector 3) prevent obesity in children and 4) develop a capacity to assess community readiness in health providers, teachers and community leaders.